Użyczenie prądu przez sąsiada - czy to legalne?

Powiem szczerze, że o ile nie będzie Pan płacił sąsiadowi, o tyle zakaz podłączenia może wynikać z umowy między sąsiadem a zakładem energetycznym lub regulaminu.

Nielegalne pobieranie prądu

Przepis art. 3 pkt 18 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne stanowi, że nielegalne pobieranie energii to pobieranie energii bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub przez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy. Z treści tego przepisu wynika wyraźnie, że czyn sprawcy polegający na nielegalnym pobieraniu energii ustawodawca określił od strony przedmiotowej, a więc wskazał te jego cechy, które są określane mianem bezprawności. Jest oczywiste, że pobieranie energii bez zawarcia umowy z przedsiębiorstwem narusza porządek prawny. W wypadku pobierania energii niezgodnie z umową bezprawność zostaje sprowadzona – tak jak w reżimie odpowiedzialności kontraktowej – do niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Pojęcie nielegalnego pobierania energii w rozumieniu wyżej cytowanej ustawy nie zawiera natomiast znamion odnoszących się do strony podmiotowej czynu, którą określa się jako winę w znaczeniu subiektywnym. To oznacza, że ustalenie nielegalnego pobierania energii w omawianym znaczeniu nie wymaga badania winy sprawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2003 r., sygn. akt I CKN 252/01; wyrok SN z 27 marca 2008 r., sygn. akt II CSK 489/07).

Odpowiedzialność za użyczanie prądu

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy w razie nielegalnego poboru energii przedsiębiorstwo energetyczne może pobierać od odbiorcy opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba że nielegalne pobieranie energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności. Dokonana w dniu dnia 8 stycznia 2010 r. nowelizacja art. 57 ustawy Prawo energetyczne, obowiązująca od 11.03.2010 r. (Dz. U. Nr 21, poz.104) wprowadzająca przesłankę wyłączającą odpowiedzialność za zaistnienie nielegalnego poboru energii elektrycznej przesądziła, że odpowiedzialność ta oparta jest na zasadzie ryzyka. Istota tak skonstruowanej odpowiedzialności za nielegalny pobór energii elektrycznej sprowadza się do tego, że odbiorca będzie odpowiadał za nielegalny pobór, bez względu na to, kto faktycznie pobrał nielegalnie energię, chyba że w toku postępowania wykaże, że wyłączną winę za zaistnienie nielegalnego poboru energii elektrycznej ponosi osoba trzecia, za którą odbiorca odpowiedzialności nie ponosi. W przedmiotowej sprawie niewątpliwe jest zaś, iż z tą opisaną w art. 57 ustawy sytuacją wyłączającą odpowiedzialność pozwanego nie mieliśmy w tym wypadku do czynienia.

W innym wypadku zakazana jest jedynie odsprzedaż. O ile więc nie będzie Pan płacił, nie można uznać, że sąsiad odsprzedaje energię elektryczną.

Kary umowne

Jeśli zaś umowa tego zakazuje sąsiad – bo głównie on – naraża się na odpowiedzialność. A dokładniej na karę umowną, jeśli ją określono w umowie lub regulaminie, a także grzywnę.

Kara umowna jest jedną z form odpowiedzialności odszkodowawczej (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego), stanowi zryczałtowane — niezależne od faktu powstania szkody i jej wysokości — odszkodowanie za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązania. Oznacza to, że przesłanki odpowiedzialności nie mogą być odmienne niż w przypadku „zwykłej” odpowiedzialności kontrahenta (art. 471).

Zgodnie z art. 483 § 1 „można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna)”.

Pobór energii bez umowy – od sąsiada

Pan naraża się na odpowiedzialność za pobór energii elektrycznej bez umowy. Nielegalnym poborem energii elektrycznej zgodnie z art. 3 pkt 18 ustawy Prawo energetyczne jest pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy lub z całkowitym lub częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo- rozliczeniowy.

Co prawda istnieją umowy użyczenia prądu, jednak według obecnie obowiązujących regulacji nie jest to prawnie dopuszczalne.