.
Udzieliliśmy ponad 123,6 tys. porad prawnych i mamy 14 119 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Indywidualne Porady Prawne

Masz problem prawny i szukasz pomocy?
Kliknij TUTAJ i opisz nam swój problem w formularzu.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)

Zachowek

Zachowek to jedno z najważniejszych pojęć prawa spadkowego. Ta instytucja prawna ma czynić zadość osobom najbliższym, które spadkodawca zdecydował się pominąć w testamencie lub znacznie uszczuplił ich udział spadkowy. Zachowek wyraża stanowisko ustawodawcy, że każdy człowiek w razie śmierci ma moralny obowiązek pozostawienia choćby części majątku swym najbliższym.

Tak więc pominiętym w testamencie spadkobiercom ustawowym przysługuje roszczenie o zapłatę określonej sumy pieniężnej – to właśnie zachowek. Obowiązek ten nie może powstać prędzej niż z chwilą śmierci spadkodawcy. Roszczenie o zachowek powstaje tylko wtedy, gdy uprawniony nie otrzymał go w innej postaci niż powołanie do dziedziczenia.

Roszczenie o zachowek nie jest roszczeniem bezwzględnym. Czyli spadkobierca ustawowy, który nie otrzymał należnej mu części spadku, może, ale nie musi, upomnieć się o zachowek. Ma na to 5 lat od chwili otwarcia spadku.

Uprawnionymi do zachowku są zstępni (czyli dzieci, wnuki, prawnuki), małżonek oraz rodzice spadkodawcy, jeśli byliby powołani do spadku z ustawy.

Jest roszczenie – kto zatem jest zobowiązany do zapłaty zachowku? Zachowku można żądać od spadkobierców powołanych do dziedziczenia na mocy testamentu, a także od osób, na rzecz których spadkodawca ustanowił zapis windykacyjny oraz od obdarowanych darowizną doliczaną do spadku.

Generalnie wysokość zachowku wynosi połowę wartości udziału spadkowego, jaki by przypadał uprawnionemu przy dziedziczeniu ustawowym. Jeżeli jednak uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy albo jest małoletni, wówczas zachowek wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego.

Przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę.

Jeśli chodzi o darowizny, to generalnie nie dolicza się do spadku dwóch rodzajów darowizn:

  1. drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, jak również
  2. darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku.

Tak, jak to zostało powiedziane na początku, zachowek ma czynić zadość najbliższym, pozbawionym przez spadkodawcę należnej części spadku. Jednak często wypłata zachowku staje się ciężarem nie do udźwignięcia dla spadkobierców czy obdarowanych. Każdy z nas, myśląc o przekazaniu swego majątku, powinien wysilić się na pewną dalekowzroczność, aby majątek nie stał się zarzewiem konfliktu i problemów finansowych w rodzinie. W tak istotnych sprawach warto zawczasu zasięgnąć rady prawnika specjalizującego się w prawie spadkowym.

»Pytania i odpowiedzi

Ilość: 85 | Wyświetlono: 1-20

Podział pieniędzy ze sprzedaży mieszkania rodziców, wykupionego przez brata

Moi rodzice posiadali mieszkanie lokatorskie. Gdy w latach 90. można było wykupić mieszkanie na własność, korzystając z ulgi, zrobił to mój brat, likwidując książeczkę mieszkaniową. Stał się właścicielem mieszkania. Rodzice dalej w nim mieszkali i płacili rachunki. Rodzice...

Jak uniknąć zapłaty zachowku?

Pytanie dotyczy prawa spadkowego, a dokładniej tego jak uniknąć zapłaty zachowku. Mój ojciec ma 90 lat, mieszka sam i posiada mieszkanie własnościowe. Opiekuję się nim, odkąd zaczął chorować. Nie jestem jego jedynym dzieckiem. Brat utrzymuje relacje z ojcem, ale odwiedza go raz w...

Czy po 6 latach od darowizny należy się zachowek?

Dostaliśmy z bratem 6 lat temu w akcie darowizny mieszkanie. Czy po tym okresie należy się zachowek innym członkom rodziny?  

Zrzeczenie się spadku za życia ojca a rekompensata po jego śmierci

Mój biologiczny ojciec rozwiódł się z mamą, gdy miałam 7 lat. Założył nową rodzinę i posiada 3 dorosłych dzieci. Wraz z żoną chce przepisać mieszkanie na najmłodsze dziecko, pozostałe rodzeństwo ma się zrzec praw do mieszkania. Ojciec prosi, abym ja również się zrzekła...

Darowizna majątku od rodzica, co z zachowkiem?

Aktem notarialnym otrzymałam darowiznę od rodzica, na którą składa się dom wraz z ziemią rolną, czyli właściwie cały majątek. Moja siostra nic nie otrzymała. Czy ma prawo do zachowku? Jeżeli tak, czy jest sposób, aby uniknąć zapłaty zachowku? Ile wynosi taki zachowek i kiedy...

Wykup mieszkania rodziców a zachowek

Ponad lat temu wykupiłam mieszkanie kwaterunkowe na rodziców, z którymi mieszkałam. Nie zostało ono przepisane na mnie, bo nie miałam rozwodu. Ojciec zmarł i zaraz pojawił się problem, bo moi dwaj bracia poczuli się bezwzględnymi spadkobiercami, choć rodzice zawsze im przypominali,...

Darowizny dla brata a zachowek po śmierci rodziców

Mojemu bratu w 2014 r. rodzice zapisali dom w umowie darowizny. w 2016 r. tata zmarł, mama zmarła w 2018 roku. Czy mogę domagać się od brata zachowku po rodzicach? Czy tylko należy już tylko w części po mamie, bo 5 lat minęło od śmierci taty miesiąc temu? Czy też mam prawo...

Umowa dożywocia a zachowek dla małoletnich dzieci

Niecały rok temu zmarł dziadek, nie pozostawiając żadnego testamentu. Ustawowymi spadkobiercami, zgodnie z orzeczeniem sądu, zostały tylko jego wnuki (3 dorosłych i 2 małoletnich dzieci), bo żona dziadka i jego dzieci nie dożyły otwarcia spadku. Na krótko przed jego śmiercią...

Wyłączenie darowizny ze schedy spadkowej a zachowek

W 2010 roku babcia wykupiła mieszkanie (ja na wykup mieszkania dałem pieniądze) i przepisała darowizną mieszanie na mnie. Jest klauzula o wyłączeniu darowizny ze schedy spadkowej. Babcia ma dwójkę dzieci. Moja mama żyje, jej brat nie – ale ma córkę. Brat mojej mamy zmarł po...

Czy muszę spłacić siostrę z otrzymanej darowizny od rodziców?

Cztery lata temu otrzymałam od moich rodziców wraz z mężem darowiznę niewielkiego domu w stanie surowym; wartość wyceniono na 70 tys. zł. Jakiś czas temu tata zmarł, mama żyje nadal. Mam dwie siostry. Jedna z nich żąda spłaty otrzymanego w darowiźnie przeze mnie domu. Mama...

Darowizna mieszkania ze służebnością osobistą a zachowek

Moja mama jako wdowa była właścicielką mieszkania. 17 lat temu umową darowizny darowała mieszkanie wnukowi z obciążeniem służebnością osobistą (dożywotnie zamieszkiwanie). Wnuk nigdy nie mieszkał z babcią. Niedawno mama zmarła. Czy możliwe jest dochodzenie przeze mnie...

Dziedziczenie po babci gdy tata nie żyje

Dziadek zmarł w 2004 r. Babcia zmarła miesiąc temu, przed śmiercią sprzedała swoje mieszkanie, ale wuj to przede mną ukrył i dopiero teraz przypadkowo się o tym dowiedziałam. Dziadkowie mieli dwóch synów, jednym z nich był ojciec, który zmarł pół roku przed babcią. Babcia...

Kiedy wnukom należy się zachowek?

Sprawa dotyczy zachowku po dziadkach i proszę o odpowiedź na pytanie, kiedy wnukom należy się zachowek? Mój dziadek zmarł 16 lat temu, ja wówczas byłam jeszcze dzieckiem. Mój brat otrzymał w testamencie mieszkanie w zamian za opiekę nad babcią. Tato, syn dziadków, zrzekł się na...

Działka od mamy - jak uniknąć w przyszłości zachowku?

Moja mama ma działkę, którą chce mi przepisać. Jakie rozwiązania powinienem wziąć pod uwagę, aby w przyszłości uniknąć płacenia ewentualnego zachowku w przyszłości? Czy nie lepiej by było, gdybym tę działkę od mamy kupił? Jeśli tak, jakie wystąpiłby tu koszty i czy przy...

Przekazanie mieszkania ze spadku w darowiźnie

Mój ojciec otrzymał spadek w postaci mieszkania spółdzielczego-własnościowego po swojej matce, a mojej babci, która zmarła w 2015 r. (testamentu nie było, ojciec dziedziczył jako ustawowy spadkobierca). Czy dobrze rozumiem, że mieszkanie stanowi majątek osobisty mojego ojca? Ojciec...

Spadek dla dziecka pozamałżeńskiego

Jestem dzieckiem pozamałżeńskim, mój ojciec był już żonaty i miał dzieci małżeńskie. Uznał mnie i początkowo nawet wysyłał mamie niewielkie kwoty w ramach alimentów. W akcie urodzenia widnieje jego imię, ale w rubryce nazwiska ojca, nie wiedzieć czemu, zostało wpisane...

Wydziedziczenie w testamencie dzieci a zachowek dla wnuka

Zmarł ojciec, zostawił testament notarialny, w którym wszystko przekazał swojej drugiej żonie, a mnie i siostrę wydziedziczył. Powołał się na nieutrzymywanie z nim kontaktów, co nie jest prawdą. Siostra nie ma dzieci, a ja mam niepełnoletniego syna. Czy jemu, jako wnukowi,...

Sprzedaż działki z darowizny a zachowek

W 1996 roku wujek przekazał mi darowizna działkę rolną 3200 m 2 (działkę wcześniej dostał od mojego dziadka tez darowizną, ale nie chciał tej działki, bo nie można się na niej budować). Czy jak sprzedam działkę z darowizny, to dzieci wujka i wujek będą mogli...

Jak zabezpieczyć się przed zachowkiem dla dziecka męża?

Zamierzamy z mężem kupić działkę i postawić na niej dom. Musimy jednak podjąć pewne decyzje majątkowe, ponieważ, oprócz naszej dwójki dzieci, mąż ma jeszcze jedno z poprzedniego małżeństwa. Jeśli zapiszemy nieruchomość na mnie, a nie na męża, czy jego dziecko z...

Zachowek dla syna przy sprzedaży lub darowiźnie mieszkania należącego do ojca

Mój ojciec zamierza sprzedać obcej osobie posiadane przez siebie mieszkanie lub podarować je wnukowi (mojemu synowi), pomijając mnie całkowicie w spadku. Czy w obu tych przypadkach mam prawo domagać się zachowku (od syna lub nabywcy mieszkania)? Proszę o informacje jakie mam prawo do...

»Artykuły

Ilość: 7 | Wyświetlono: wszystkie

Dziedziczenie roszczenia o zachowek

Roszczenie z tytułu zachowku, będącego instytucją prawną mającą służyć ochronie praw osób najbliższych dla zmarłego, jako roszczenie o świadczenie pieniężne podlega dziedziczeniu. Krąg osób, które dziedziczą roszczenie o zachowek, jest jednak ograniczony do osób...

Zachowek a zastosowanie art. 5 K.c.

Zastosowanie art. 5 Kodeksu cywilnego (K.c.) 1 do instytucji zachowku, a co za tym idzie – obniżenie wysokości zachowku lub jego całkowite pozbawienie, możliwe jest tylko w wyjątkowych przypadkach, przy uwzględnieniu klauzuli zasad współżycia społecznego.

Jak pozbawić dziedziczenia?

Pozbawienie spadkobiercy jakichkolwiek praw do majątku spadkowego może nastąpić w drodze wydziedziczenia lub uznania za niegodnego dziedziczenia. Wydziedziczenia dokonuje sam spadkodawca, natomiast za niegodnego dziedziczenia spadkobiercę może uznać sąd – na wniosek osoby...

Ważność wydziedziczenia

Wydziedziczenie to instytucja prawa cywilnego skutkująca pozbawieniem zdolności dziedziczenia po spadkodawcy, jak również pozbawieniem prawa do zachowku. Wydziedziczenie, aby było ważne, musi zostać dokonane w ważnie sporządzonym testamencie i musi się opierać na jednej z przyczyn...

Definicja zachowku według Kodeksu cywilnego

Instytucja zachowku uregulowana w Kodeksie cywilnym służy ochronie najbliższej rodziny spadkodawcy. Zachowek bowiem to część spadku, która należy się spadkobiercy będącemu członkiem najbliższej rodziny zmarłego, niezależnie nawet od jego woli wyrażonej w testamencie.

Przedawnienie roszczeń o zachowek

Kiedy następuje przedawnienie roszczeń do zachowku? Artykuł omawia warunki przedawnienia prawa do zachowku na gruncie Kodeksu cywilnego.

Roszczenie o zachowek – przerwanie biegu przedawnienia

Artykuł omawia problematyką przerwania biegu przedawnienia roszczenia o zachowek.

»Materiały

Ilość: 2 | Wyświetlono: wszystkie

Testament czy darowizna

W ciągu życia gromadzimy różne dobra, ale nie jesteśmy wieczni. Dlatego w pewnym momencie zastanawiamy się, jak je podzielić pomiędzy naszych najbliższych. Co będzie lepsze: testament czy darowizna jeszcze za życia? Nie ma najlepszego rozwiązania, trzeba zawsze dokładnie zastanowić...

Wniosek o zachowek

Jeśli spadkobierca ustawowy zostanie pominięty w testamencie, należał będzie mu się zachowek. Często spadkobierca dobrowolnie nie chce spełnić tego roszczenia, wówczas należy sporządzić wniosek o zachowek i skierować go do sądu spadku.

Indywidualne Porady Prawne

Masz problem prawny i szukasz pomocy?
Kliknij TUTAJ i opisz nam swój problem w formularzu.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem:
Prawnicy

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy ambitnego prawnika »

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl