.
Udzieliliśmy ponad 131,7 tys. porad prawnych i mamy 14 830 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Indywidualne Porady Prawne

Masz problem prawny i szukasz pomocy?
Kliknij TUTAJ i opisz nam swój problem w formularzu.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)

Zachowek

W podkategorii: Artykuły | Pytania i odpowiedzi |

Zachowek to jedno z najważniejszych pojęć prawa spadkowego. Ta instytucja prawna ma czynić zadość osobom najbliższym, które spadkodawca zdecydował się pominąć w testamencie lub znacznie uszczuplił ich udział spadkowy. Zachowek wyraża stanowisko ustawodawcy, że każdy człowiek w razie śmierci ma moralny obowiązek pozostawienia choćby części majątku swym najbliższym.

Tak więc pominiętym w testamencie spadkobiercom ustawowym przysługuje roszczenie o zapłatę określonej sumy pieniężnej – to właśnie zachowek. Obowiązek ten nie może powstać prędzej niż z chwilą śmierci spadkodawcy. Roszczenie o zachowek powstaje tylko wtedy, gdy uprawniony nie otrzymał go w innej postaci niż powołanie do dziedziczenia.

Roszczenie o zachowek nie jest roszczeniem bezwzględnym. Czyli spadkobierca ustawowy, który nie otrzymał należnej mu części spadku, może, ale nie musi, upomnieć się o zachowek. Ma na to 5 lat od chwili otwarcia spadku.

Uprawnionymi do zachowku są zstępni (czyli dzieci, wnuki, prawnuki), małżonek oraz rodzice spadkodawcy, jeśli byliby powołani do spadku z ustawy.

Jest roszczenie – kto zatem jest zobowiązany do zapłaty zachowku? Zachowku można żądać od spadkobierców powołanych do dziedziczenia na mocy testamentu, a także od osób, na rzecz których spadkodawca ustanowił zapis windykacyjny oraz od obdarowanych darowizną doliczaną do spadku.

Generalnie wysokość zachowku wynosi połowę wartości udziału spadkowego, jaki by przypadał uprawnionemu przy dziedziczeniu ustawowym. Jeżeli jednak uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy albo jest małoletni, wówczas zachowek wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego.

Przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę.

Jeśli chodzi o darowizny, to generalnie nie dolicza się do spadku dwóch rodzajów darowizn:

  1. drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, jak również
  2. darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku.

Tak, jak to zostało powiedziane na początku, zachowek ma czynić zadość najbliższym, pozbawionym przez spadkodawcę należnej części spadku. Jednak często wypłata zachowku staje się ciężarem nie do udźwignięcia dla spadkobierców czy obdarowanych. Każdy z nas, myśląc o przekazaniu swego majątku, powinien wysilić się na pewną dalekowzroczność, aby majątek nie stał się zarzewiem konfliktu i problemów finansowych w rodzinie. W tak istotnych sprawach warto zawczasu zasięgnąć rady prawnika specjalizującego się w prawie spadkowym.

»Pytania i odpowiedzi

Ilość: 69 | Wyświetlono: 1-20

Opublikowane: 18.09.2024

Dziedziczenie i opieka nad rodzicami, czy brak zaangażowania rodzeństwa ma znaczenie przy podziale spadku?

Mój ojciec zmarł. Mam siostrę oraz brata, ja wraz z siostrą opiekowaliśmy się zmarłym ojcem oraz żyjącą mama przez ostatnie 12 lat, brata nic nie interesowało. Teraz domaga się 100 tys. zł zachowku po ojcu. Ja wraz z siostra jeździliśmy z tatą po lekarzach, aptekach, zakupy,...

Opublikowane: 27.07.2024

Fundacja rodzinna a dziedziczenie ustawowe

Czy mam prawo do zachowku, jeśli ojciec przekaże cały swój majątek na fundację, której głównym beneficjentem jest mój brat i jego rodzina?

Opublikowane: 24.02.2024

Przepisanie majątku na fundację a dochodzenie zachowku

Jeśli ojciec przekaże cały swój majątek na fundację, której głównym beneficjentem jest mój brat i jego rodzina, czy po jego śmierci będzie mi się należał zachowek?

Opublikowane: 15.02.2024

Akt notarialny darowizny a zachowek

Artykuł ten porusza kwestie prawne związane z przekazaniem nieruchomości w formie aktu notarialnego i wpływem takiej czynności na prawo do zachowku. Na przykładzie sytuacji pana Tomasza analizujemy zagadnienia dziedziczenia i obowiązków wynikających z przepisów o zachowku....

Opublikowane: 11.02.2024

Spadek po babci gdy tata nie żyje

Proces dziedziczenia, zwłaszcza w przypadku skomplikowanych relacji rodzinnych, może być trudny. W niniejszym artykule omawiamy przepisy prawne dotyczące tej kwestii. Wyjaśniamy, w jaki sposób można dochodzić swoich praw do spadku lub zachowku. Powyższe zagadnienia...

Opublikowane: 29.12.2023

Jak napisać testament bez prawa do zachowku?

Sporządzenie testamentu umożliwia przekazanie majątku wybranym przez siebie osobom. W niniejszym artykule wyjaśniamy, jak należy napisać testament , aby uniknąć obowiązkowego zachowku. Tłumaczymy również kwestię wydziedziczenia,...

Opublikowane: 03.11.2023

Zachowek po rodzicach, komu się należy i jak wyliczyć zachowek?

Kwestia zachowku budzi wiele niejasności, a czasami kontrowersji. Dotyczy bowiem delikatnego tematu, jakim jest dziedziczenie w rodzinie. Zachowek jest bowiem kwotą, którą otrzymują osoby uprawnione do dziedziczenia, które jednak z powodu różnych okoliczności wolą...

Opublikowane: 11.08.2023

Podział pieniędzy ze sprzedaży mieszkania rodziców, wykupionego przez brata

Moi rodzice posiadali mieszkanie lokatorskie. Gdy w latach 90. można było wykupić mieszkanie na własność, korzystając z ulgi, zrobił to mój brat, likwidując książeczkę mieszkaniową. Stał się właścicielem mieszkania. Rodzice dalej w nim mieszkali i płacili rachunki. Rodzice...

Opublikowane: 14.05.2023

Jak uniknąć zapłaty zachowku?

Pytanie dotyczy prawa spadkowego, a dokładniej tego jak uniknąć zapłaty zachowku. Mój ojciec ma 90 lat, mieszka sam i posiada mieszkanie własnościowe. Opiekuję się nim, odkąd zaczął chorować. Nie jestem jego jedynym dzieckiem. Brat utrzymuje relacje z ojcem, ale odwiedza go raz w...

Opublikowane: 02.05.2023

Czy po 6 latach od darowizny należy się zachowek?

Dostaliśmy z bratem 6 lat temu w akcie darowizny mieszkanie. Czy po tym okresie należy się zachowek innym członkom rodziny?  

Opublikowane: 13.01.2023

Zrzeczenie się spadku za życia ojca a rekompensata po jego śmierci

Mój biologiczny ojciec rozwiódł się z mamą, gdy miałam 7 lat. Założył nową rodzinę i posiada 3 dorosłych dzieci. Wraz z żoną chce przepisać mieszkanie na najmłodsze dziecko, pozostałe rodzeństwo ma się zrzec praw do mieszkania. Ojciec prosi, abym ja również się zrzekła...

Opublikowane: 02.06.2022

Darowizny dla brata a zachowek po śmierci rodziców

Mojemu bratu w 2014 r. rodzice zapisali dom w umowie darowizny. w 2016 r. tata zmarł, mama zmarła w 2018 roku. Czy mogę domagać się od brata zachowku po rodzicach? Czy tylko należy już tylko w części po mamie, bo 5 lat minęło od śmierci taty miesiąc temu? Czy też mam prawo...

Opublikowane: 02.05.2022

Umowa dożywocia a zachowek dla małoletnich dzieci

Niecały rok temu zmarł dziadek, nie pozostawiając żadnego testamentu. Ustawowymi spadkobiercami, zgodnie z orzeczeniem sądu, zostały tylko jego wnuki (3 dorosłych i 2 małoletnich dzieci), bo żona dziadka i jego dzieci nie dożyły otwarcia spadku. Na krótko przed jego śmiercią...

Opublikowane: 20.04.2022

Wyłączenie darowizny ze schedy spadkowej a zachowek

W 2010 roku babcia wykupiła mieszkanie (ja na wykup mieszkania dałem pieniądze) i przepisała darowizną mieszanie na mnie. Jest klauzula o wyłączeniu darowizny ze schedy spadkowej. Babcia ma dwójkę dzieci. Moja mama żyje, jej brat nie – ale ma córkę. Brat mojej mamy zmarł po...

Opublikowane: 12.03.2022

Czy muszę spłacić siostrę z otrzymanej darowizny od rodziców?

Cztery lata temu otrzymałam od moich rodziców wraz z mężem darowiznę niewielkiego domu w stanie surowym; wartość wyceniono na 70 tys. zł. Jakiś czas temu tata zmarł, mama żyje nadal. Mam dwie siostry. Jedna z nich żąda spłaty otrzymanego w darowiźnie przeze mnie domu. Mama...


Darowizna mieszkania ze służebnością osobistą a zachowek

Moja mama jako wdowa była właścicielką mieszkania. 17 lat temu umową darowizny darowała mieszkanie wnukowi z obciążeniem służebnością osobistą (dożywotnie zamieszkiwanie). Wnuk nigdy nie mieszkał z babcią. Niedawno mama zmarła. Czy możliwe jest dochodzenie przeze mnie...


Kiedy wnukom należy się zachowek?

Sprawa dotyczy zachowku po dziadkach i proszę o odpowiedź na pytanie, kiedy wnukom należy się zachowek? Mój dziadek zmarł 16 lat temu, ja wówczas byłam jeszcze dzieckiem. Mój brat otrzymał w testamencie mieszkanie w zamian za opiekę nad babcią. Tato, syn dziadków, zrzekł się na...


Działka od mamy - jak uniknąć w przyszłości zachowku?

Moja mama ma działkę, którą chce mi przepisać. Jakie rozwiązania powinienem wziąć pod uwagę, aby w przyszłości uniknąć płacenia ewentualnego zachowku w przyszłości? Czy nie lepiej by było, gdybym tę działkę od mamy kupił? Jeśli tak, jakie wystąpiłby tu koszty i czy przy...


Przekazanie mieszkania ze spadku w darowiźnie

Mój ojciec otrzymał spadek w postaci mieszkania spółdzielczego-własnościowego po swojej matce, a mojej babci, która zmarła w 2015 r. (testamentu nie było, ojciec dziedziczył jako ustawowy spadkobierca). Czy dobrze rozumiem, że mieszkanie stanowi majątek osobisty mojego ojca? Ojciec...


Wydziedziczenie w testamencie dzieci a zachowek dla wnuka

Zmarł ojciec, zostawił testament notarialny, w którym wszystko przekazał swojej drugiej żonie, a mnie i siostrę wydziedziczył. Powołał się na nieutrzymywanie z nim kontaktów, co nie jest prawdą. Siostra nie ma dzieci, a ja mam niepełnoletniego syna. Czy jemu, jako wnukowi,...

»Artykuły

Ilość: 2 | Wyświetlono: wszystkie

Zachowek a zastosowanie art. 5 K.c.

Zastosowanie art. 5 Kodeksu cywilnego (K.c.) 1 do instytucji zachowku, a co za tym idzie – obniżenie wysokości zachowku lub jego całkowite pozbawienie, możliwe jest tylko w wyjątkowych przypadkach, przy uwzględnieniu klauzuli zasad współżycia społecznego.

Jak pozbawić dziedziczenia?

Pozbawienie spadkobiercy jakichkolwiek praw do majątku spadkowego może nastąpić w drodze wydziedziczenia lub uznania za niegodnego dziedziczenia. Wydziedziczenia dokonuje sam spadkodawca, natomiast za niegodnego dziedziczenia spadkobiercę może uznać sąd – na wniosek osoby...

Indywidualne Porady Prawne

Masz problem prawny i szukasz pomocy?
Kliknij TUTAJ i opisz nam swój problem w formularzu.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy ambitnego prawnika »

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu