Zwolnienie przedmiotowe w podatku dochodowym
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 15 ustawy PIT – zwalnia się od podatku świadczenia osób otrzymywane z tytułu odbywania lub pełnienia:
a) służby wojskowej innej niż zawodowa służba wojskowa, z wyjątkiem uposażeń żołnierzy dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej,
b) służby zastępczej
– przyznane na podstawie odrębnych przepisów.
Uposażenie i rekompensata za ćwiczenia wojskowe
Owymi odrębnymi przepisami jest ustawa o obronie Ojczyzny. Zgodnie z jej art. 479 ust. 1 żołnierzom odbywającym ćwiczenia wojskowe oraz żołnierzom pełniącym służbę w aktywnej rezerwie przysługuje odpowiednio za każdy dzień trwania tych ćwiczeń albo pełnienia służby uposażenie zasadnicze według stopnia etatowego zajmowanego stanowiska służbowego.
W myśl zaś art. 6 ust. 2 ustawy – pracownikom oraz osobom zatrudnionym na podstawie umowy cywilnoprawnej, wezwanym do osobistego stawienia się przed właściwy organ w sprawach dotyczących obowiązku obrony, którzy nie otrzymali wynagrodzenia za czas opuszczony z powodu wezwania, przysługuje, na ich żądanie, zryczałtowana rekompensata za utracone zarobki.
Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
Uposażenie i rekompensata a świadczenia służby wojskowej
Wskazany art. 21 ust. 1 pkt 15 ustawy PIT zwalnia w całości od podatku świadczenia służby wojskowej innej niż zawodowa służba wojskowa. Dokonując zatem analizy tego przepisu, zauważyć należy, że w orzecznictwie, a także w piśmiennictwie ukształtowany jest pogląd, w myśl którego przepisy prawa podatkowego należy wykładać ściśle i zgodnie z ich literalnym brzmieniem, a jedynie w sytuacjach wątpliwych, gdy językowa wykładnia nie doprowadza do ustalenia jednoznacznej treści normy prawnej, należy skorzystać z innych metod wykładni w taki sposób, by wyinterpretowana norma spójna była z innymi normami skorelowanymi, jak również by jednocześnie w pełni odzwierciedlała intencje racjonalnego ustawodawcy i nie była sprzeczna z przepisami rangi konstytucyjnej.
Zasada prymatu wykładni językowej nabiera szczególnego znaczenia, gdy interpretowane przepisy dotyczą ulg i zwolnień podatkowych. Stanowisko to ma swoje oparcie przede wszystkim w założeniu, że źródłem wiedzy, zarówno dla podatnika, jak i organów stosujących prawo, jest i zawsze będzie tylko językowe znaczenie norm prawnych, albowiem przekaz językowy rozumiany jako możliwy sens słów jest powszechną metodą komunikowania się ustawodawcy z podatnikiem i organami stosującymi prawo.
Dlatego też pojęcie „świadczenia” należy rozumieć w ich językowym znaczeniu. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego „świadczenie” to «obowiązek wykonania lub przekazania czegoś na czyjąś rzecz; też: to, co jest z tytułu takich zobowiązań wykonywane lub przekazywane». W rezultacie w zakresie pojęcia „świadczenia” mieszczą się zarówno kwoty uposażenia, jak i kwoty rekompensaty przyznane na podstawie ustawy o obronie Ojczyzny.
Jedynym wyjątkiem, który nie korzysta ze zwolnienia, jest przypadek określony w art. 150 ustawy o obronie Ojczyzny. Przepis ten podaje, że osoba odbywająca dobrowolną zasadniczą służbę wojskową otrzymuje uposażenie w wysokości najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego.
W konsekwencji, jeżeli otrzymuje Pan inne świadczenia niż wynikające z dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej, to otrzymane uposażenie oraz rekompensata są zwolnione od podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 15 ustawy PIT.
Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›
Marynarze – zwolnienie podatkowe
Zakładam, że obecnie korzysta Pan ze zwolnienia przewidzianego dla marynarzy, tj. ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 23c ustawy PIT. Analogicznie zatem przychody zwolnione od podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 15 ustawy PIT również nie podlegają opodatkowaniu oraz nie podlegają wykazaniu w deklaracji rocznej PIT.
Zgodnie bowiem z treścią art. 9 ust. 1 ustawy PIT – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Przykłady
W artykule na temat rozliczenia podatków za uposażenie wraz z rekompensatą za ćwiczenia wojskowe, możemy przedstawić trzy przykładowe sytuacje z życia, które zilustrują omawiane zagadnienia:
Przykład Jana, programisty
Jan, pracujący na co dzień jako programista, zostaje powołany na 2-tygodniowe ćwiczenia wojskowe. Jego pracodawca nie wypłaca mu wynagrodzenia za ten okres, dlatego Jan otrzymuje rekompensatę za utracone zarobki oraz uposażenie zgodnie z zajmowanym stopniem wojskowym. W swoim rocznym zeznaniu podatkowym, Jan zastanawia się, czy powinien wykazać te świadczenia. Dowiaduje się, że zarówno uposażenie, jak i rekompensata są zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 15 ustawy PIT, co oznacza, że nie musi ich ujawniać w deklaracji podatkowej.
Przykład Anny, nauczycielki
Anna, pracująca jako nauczycielka, bierze udział w miesięcznych ćwiczeniach wojskowych. Szkoła, w której pracuje, zapewnia jej wynagrodzenie za ten okres, pomniejszone o kwotę uposażenia wojskowego, którą otrzymuje bezpośrednio z jednostki wojskowej. Anna zastanawia się, jak rozliczyć tę sytuację podatkowo. Uświadamia sobie, że uposażenie wojskowe, jak i ewentualna rekompensata za utracone zarobki, nie wymagają rozliczenia w zeznaniu rocznym, ponieważ są zwolnione z podatku dochodowego, co znacznie upraszcza jej obowiązki podatkowe.
Przykład Tomasza, freelancera
Tomasz, freelancer, zostaje wezwany na ćwiczenia rezerwy. Jako osoba samozatrudniona, nie otrzymuje wynagrodzenia za czas trwania ćwiczeń, lecz ma prawo do rekompensaty za utracone zarobki oraz uposażenia wojskowego. Tomasz, przyzwyczajony do skrupulatnego rozliczania swoich dochodów, zastanawia się, czy te świadczenia podlegają opodatkowaniu. Odkrywa, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, otrzymywane przez niego świadczenia są zwolnione z podatku dochodowego i nie musi ich uwzględniać w swojej deklaracji podatkowej, co jest dla niego dużym ułatwieniem.
Te przykłady pokazują, jak w praktyce wygląda stosowanie przepisów o zwolnieniach podatkowych dla osób uczestniczących w ćwiczeniach wojskowych, podkreślając, że świadczenia te są zwolnione z opodatkowania i nie wymagają ujawnienia w zeznaniach podatkowych.
Podsumowanie
Podsumowując, osoby uczestniczące w ćwiczeniach wojskowych mogą korzystać ze zwolnienia podatkowego na uposażenie oraz rekompensatę za utracone zarobki, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 15 ustawy PIT. Przykłady z życia pokazują, jak w różnych sytuacjach zawodowych świadczenia te są zwolnione z opodatkowania i nie wymagają deklaracji w rocznym zeznaniu podatkowym, co stanowi znaczące ułatwienie dla osób powołanych do służby.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy w rozliczeniu podatkowym świadczeń związanych z ćwiczeniami wojskowymi? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online oraz profesjonalnej pomocy w przygotowaniu niezbędnych pism. Nasz zespół ekspertów zapewni Ci kompleksowe wsparcie i doradztwo, abyś mógł bezproblemowo przejść przez proces rozliczeniowy.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
2. Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny - Dz.U. 2022 poz. 655
Nota obciążeniowa
