.
Udzieliliśmy ponad 134,9 tys. porad prawnych i mamy 15 128 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Koncesja na alkohol po śmierci przedsiębiorcy, zarząd sukcesyjny, jak legalnie sprzedać sklep?

• Data: 07-03-2025 • Autor: Radca prawny Katarzyna Nosal

Moja mama prowadziła sklep alkoholowy, niestety poważnie zachorowała i jest umierająca. W tej trudnej sytuacji ja i siostra musimy poradzić sobie także z tym sklepem i potrzebujemy porady. Koncesja na alkohol została opłacona na kolejny rok, czyli obowiązuje do stycznia 2026 r. Mama uczyniła mnie zarządcą sukcesyjnym. Znalazła się osoba, która po śmierci mamy może odkupić ode mnie towar i w tym samym lokalu kontynuować działalność, ale nie wiem, jak to przeprowadzić. Ta osoba najpierw będzie musiała założyć firmę, bo na razie nie jest przedsiębiorcą. W jakiej formie najlepiej będzie odsprzedać jej towar? Czy będę mogła to zrobić, prowadząc tę działalność w spadku? Z siostrą planujemy przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza u notariusza. Sama koncesja na alkohol jest przypisana do tego konkretnego adresu, więc czy ta osoba powinna mieć podpisaną ze mną umowę najmu na ten lokal? Czy urząd wyda drugą koncesję na ten sam adres? Towar, za który nie jestem w stanie zapłacić, zwracam do hurtowni i dostaję korekty, ale część asortymentu zostanie. Jest jeszcze kredyt firmowy mamy, chcemy, żeby ze sprzedaży pozostałego towaru został spłacony. Ile czasu mogę prowadzić przedsiębiorstwo w spadku bez przepisywania na siebie koncesji? Czy będę miała na to tylko 3 miesiące, jak twierdzi urząd? Czy mogę wyprzedawać na spokojnie towar i doprowadzić do jak najmniejszego stanu magazynowego, żeby dopiero wtedy pozostałości sprzedać tej osobie? Jak to wszystko rozwiązać?


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Koncesja na alkohol po śmierci przedsiębiorcy, zarząd sukcesyjny, jak legalnie sprzedać sklep?

Koncesja na sprzedaż napojów alkoholowych po śmierci przedsiębiorcy

Temat, który Pani przedstawiła, nie należy do najłatwiejszych. Zwłaszcza, że mamy tu do zastosowania przepisy na styku prawa administracyjnego, cywilnego oraz spadkowego. Do tego dochodzi ustawa o zarządzie sukcesyjnym. Zacznijmy od tego, że polskie prawo nie przewiduje wygaśnięcia koncesji na skutek śmierci przedsiębiorcy. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wskazuje, że zezwolenie wygasa w przypadku:

 

1) likwidacji punktu sprzedaży;

2) upływu terminu ważności zezwolenia;

3) zmiany rodzaju działalności punktu sprzedaży;

4) zmiany składu osobowego wspólników spółki cywilnej;

5) niedopełnienia w terminach obowiązku:

a) złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 111 ust. 4, lub

b) dokonania opłaty w wysokości określonej w art. 111 ust. 2 i 5.

Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem

Zatem nie przewidziano wygaśnięcia koncesji automatycznie. I tutaj w grę wchodzą przepisy stosunkowo świeżej ustawy, bo z 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (dalej „ustawa”). Napisała Pani, że już jest zarządcą sukcesyjnym, zatem to na Pani ciążą pewne obowiązki wynikające z tej ustawy, zgodnie z jej art. 37:

 

1. W przypadku śmierci przedsiębiorcy decyzja związana z przedsiębiorstwem wygasa:

1) jeżeli został ustanowiony zarząd sukcesyjny – z upływem trzech miesięcy od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego, chyba że w tym terminie został złożony wniosek, o którym mowa w art. 38 ust. 1;

2) jeżeli nie został ustanowiony zarząd sukcesyjny – z upływem sześciu miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy, chyba że w tym terminie został złożony wniosek, o którym mowa w art. 42 ust. 1 albo 5. (…)

 

Zgodnie z art. 38 ustawy: W terminie trzech miesięcy od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego zarządca sukcesyjny może złożyć do organu administracji publicznej, który wydał decyzję związaną z przedsiębiorstwem, wniosek o potwierdzenie możliwości wykonywania tej decyzji.

 

Tutaj znajduje Pani odpowiedź na swoje ostatnie pytanie. Albo przepisze Pani na siebie decyzję albo po 3 miesiącach od śmierci mamy ona wygaśnie i nie będzie Pani mogła prowadzić działalności, a jedynie uzyskać zezwolenie na wyprzedaż.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Wyprzedaż zapasów napojów alkoholowych

I tutaj przechodzimy do kwestii związanych ze „sprzedażą działalności”. W ogóle nie ma Pani prawa sprzedać pozostałego alkoholu innej osobie w ramach zbycia przedsiębiorstwa przed jego formalną likwidacją. Formalnie z wyprzedażą napojów alkoholowych mamy do czynienia wyłącznie wtedy, gdy doszło do wygaśnięcia posiadanego dotychczas zezwolenia na sprzedaż takich napojów alkoholowych. O nowe zezwolenie na sprzedaż w tym samym miejscu kolejny podmiot będzie się mógł ubiegać w momencie, gdy potwierdzony będzie termin zakończenia prowadzenia działalności przez dotychczasowy podmiot. Wprawdzie można dokonać sprzedaży całego przedsiębiorstwa, ale handel alkoholem rządzi się innymi prawami. Może Pani w ramach sprzedaży przedsiębiorstwa sprzedać sprzęt do prowadzenia działalności, wyposażenie sklepu, ewentualne prawa dotyczące reklamy, ale nie przeniesie Pani decyzji ani alkoholu.

 

Sprzedaż przedsiębiorstwa, jakim jest sklep, wymaga w pierwszej kolejności zamknięcia działalności, co implikuje wygaśnięcie zezwolenia. Następnie nabywca musi uzyskać swoją własną koncesję, wstępując wcześniej w stosunek najmu (jeśli tutaj taki jest).

 

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi:

 

Na wniosek przedsiębiorcy, którego zezwolenie wygasło z przyczyn wymienionych w art. 18 ust. 12, organ zezwalający może wydać zezwolenie z określeniem terminu na wyprzedaż posiadanych, zinwentaryzowanych zapasów napojów alkoholowych. Termin określony w zezwoleniu na wyprzedaż nie może być dłuższy niż 6 miesięcy od dnia wygaśnięcia zezwolenia.

 

Tutaj nie ma ograniczenia, komu zostanie sprzedany zapas. Należy zatem powtórzyć – chcąc osiągnąć cel, czyli przeniesienie prowadzenia działalności na inną osobę, najwłaściwszym rozwiązaniem byłoby, aby przedsiębiorca, który obecnie posiada zezwolenie, złożył wniosek o jego wygaszenie z określonym dniem. Organ w takiej sytuacji w drodze decyzji określa termin wygaszenia zezwolenia na wniosek przedsiębiorcy i po tym, jak decyzja uzyska przymiot ostateczności, możliwe będzie złożenie wniosku o nowe zezwolenie dla tego samego punktu z datą rozpoczęcia prowadzenia działalności od dnia następującego po dniu, z którym wygaszone zostanie aktualnie obowiązujące zezwolenie. W takim tylko przypadku możliwe jest zachowanie ciągłości prowadzenia działalności w tym samym miejscu. Bez wygaszenia obowiązującej decyzji organ nie wyda na ten sam adres nowej. Nowy przedsiębiorca nie otrzyma decyzji, jeśli nie przedstawi własnego tytułu do lokalu.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Zarządca sukcesyjny a spadkobiercy

Pozostaje kwestia dziedziczenia. Zarządca sukcesyjny może samodzielnie podejmować działania, o których pisałam wyżej. Zarząd sukcesyjny obejmuje zobowiązanie do prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku oraz umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku. Nie staje się właścicielem, bo są nimi spadkobiercy niezależnie od tego, czy przeprowadzą postępowanie spadkowe, czy też nie. Zarządca sukcesyjny dokonuje czynności zwykłego zarządu w sprawach wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku. Dokonuje również czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu (czyli na przykład sprzedaż przedsiębiorstwa) ale za zgodą wszystkich właścicieli przedsiębiorstwa w spadku, a w przypadku braku takiej zgody – za zgodą sądu. W okresie zarządu sukcesyjnego zbycie przedsiębiorstwa w spadku albo udziału w przedsiębiorstwie w spadku wymaga zachowania formy aktu notarialnego.

Przesłanki wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego

Zgodnie z art. 59 ustawy:

 

1. Zarząd sukcesyjny wygasa z:

1) upływem dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy, jeżeli w tym okresie żaden ze spadkobierców przedsiębiorcy nie przyjął spadku ani zapisobierca windykacyjny nie przyjął zapisu windykacyjnego, którego przedmiotem jest przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie, chyba że zarządca sukcesyjny działa na rzecz małżonka przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku;

2) dniem uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia albo wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, jeżeli jeden spadkobierca albo zapisobierca windykacyjny nabył przedsiębiorstwo w spadku w całości;

3) dniem nabycia przedsiębiorstwa w spadku w całości przez jedną osobę,

4) upływem miesiąca od dnia wykreślenia zarządcy sukcesyjnego z CEIDG, chyba że w tym okresie powołano kolejnego zarządcę sukcesyjnego;

5) dniem ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy;

6) dniem dokonania działu spadku obejmującego przedsiębiorstwo w spadku;

7) upływem dwóch lat od dnia śmierci przedsiębiorcy. (…) 

Wnioski

Zatem po śmierci mamy najpóźniej w ciągu 2 miesięcy Pani i siostra powinnyście uzyskać poświadczenie dziedziczenia spadku po połowie. Pani przez dwa lata pełnić będzie funkcję zarządcy i będzie Pani mogła dokończyć sprawy przedsiębiorstwa. Rozliczy się Pani z siostrą z dochodów, ustalicie wynagrodzenie dla Pani, a także spłacicie kredyt.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Likwidacja i wyprzedaż

Pani Anna prowadziła bar z koncesją na alkohol, ale niespodziewanie zmarła. Jej córka, będąca zarządcą sukcesyjnym, zdecydowała się na zamknięcie działalności. Po wygaśnięciu koncesji zgłosiła w urzędzie chęć wyprzedaży pozostałego alkoholu, na co otrzymała pozwolenie na sześć miesięcy. Dzięki temu udało się spłacić część zobowiązań spadkowych.

 

Zachowanie ciągłości biznesu

Marek od lat prowadził sklep spożywczy, ale po jego śmierci żona, jako zarządca sukcesyjny, chciała sprzedać sklep synowi. Aby uniknąć przerwy w działalności, Marek jeszcze za życia sporządził plan sukcesji. Po jego śmierci żona złożyła wniosek o przeniesienie decyzji administracyjnych na siebie, a syn w tym czasie uzyskał własną koncesję. Dzięki temu sklep działał bez zamknięcia, a biznes pozostał w rodzinie.

 

Sklep po ojcu

Pan Jan odziedziczył po ojcu niewielki sklep monopolowy. Ponieważ ojciec ustanowił go zarządcą sukcesyjnym, Jan mógł przez pewien czas legalnie prowadzić działalność. Zdecydował się na sprzedaż sklepu wraz z wyposażeniem, ale musiał najpierw zamknąć działalność ojca, co spowodowało wygaśnięcie koncesji. Nowy właściciel musiał uzyskać własne zezwolenie na sprzedaż alkoholu.

Podsumowanie

ułatwić codzienne funkcjonowanie i ograniczyć potencjalne konflikty.

Oferta porad prawnych

Zarząd sukcesyjny pozwala na tymczasowe prowadzenie działalności po śmierci przedsiębiorcy, ale nie daje prawa do swobodnej sprzedaży alkoholu ani przekazania koncesji nowemu właścicielowi. Aby legalnie kontynuować działalność w tym samym miejscu, konieczne jest wygaszenie dotychczasowego zezwolenia i uzyskanie nowego przez kolejnego przedsiębiorcę. Kluczowe jest także szybkie uregulowanie spraw spadkowych, by uniknąć problemów prawnych i finansowych.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - Dz.U. 1982 nr 35 poz. 230

2. Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw, Dz.U.2021.0.170 t.j.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Radca prawny Katarzyna Nosal

Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

porady spadkowe

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu