Klauzula abuzywna
Bez wątpienia § 4 umowy stanowi klauzulę abuzywną, czyli zabronioną, która w konsekwencji pokrywa się z przesłankami z dwóch punktów katalogu klauzul abuzywnych zawartych w Kodeksie cywilnym, tj. z:
- art. 3853 pkt 13 K.c. – przewidując obowiązek zapłaty za całość świadczenia lub utratę prawa żądania zwrotu świadczenia konsumenta spełnionego wcześniej niż świadczenie kontrahenta, gdy strony wypowiadają, rozwiązują lub odstępują od umowy;
- art. 3853 pkt 16 K.c. – nakładając wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy.
Dlatego też sposób rezygnacji z dalszych usług edukacyjnych szkoły jest prosty (zwłaszcza że z treści pytania wynika, że jeszcze nie uiścił Pan należności za przyszły okres), ponieważ odzyskanie już wpłaconej kwoty na pewno trwałoby nieco dłużej.
W zaistniałej sytuacji należy jedynie zadbać o prawidłową formę i treść rozwiązania umowy oraz o odpowiednie uzasadnienie bezprawności żądania szkoły, aby osoba rezygnująca z jej usługi płaciła za przysłowiowe nic.
Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
Jak rozwiązać umowę o kształcenie w szkole prywatnej?
W tym celu niezbędne będzie złożenie pisemnego wypowiedzenia umowy. Proszę zadbać, by osoba przyjmująca wypowiedzenie potwierdziła na Pana egzemplarzu podpisem i datą wpływ wypowiedzenia.
Po oznaczeniu stron umowy i charakteru pisma (wypowiedzenie umowy) należy na początku wyraźnie napisać, kto, z jaką datą i jaką umowę wypowiada i rozwiązuje. Natomiast w uzasadnieniu proszę poinformować, że nie uiści Pan opłat za cały okres, stosownie do wymogów § 4 umowy, ponieważ postanowienia tam zawarte są klauzulami zabronionymi (abuzywnymi), dlatego nie będzie ich Pan respektował i nie uiści nic ponad kwoty wpłacone za dotychczasową naukę. Proszę tez wykazać, jakie koszty z tego tytułu już Pan poniósł.
Do uzasadnienia może Pan wykorzystać niżej cytowane fragmenty raportu UOKIK z kontroli wzorców umownych stosowanych przez szkoły w ramach usługi edukacyjnej. W tych fragmentach odnajdzie Pan zarówno przykładowe klauzule uznane przez prezesa UOKiK jako klauzule niedozwolone, jak i wyjaśnienie przyczyn i istoty braku podstaw do zatrzymania czy żądania przez szkołę pełnej kwoty, gdy konsument zrezygnuje z usługi.
Oto one (proszę się na nie powołać dla poparcia zasadności swych racji w piśmie do szkoły):
Porzucenie nauki w szkole prywatnej a zwrot opłaty wpisowej
„Należy zaznaczyć, że postanowienia wyłączające możliwość zwrotu opłaty wpisowej mogą stanowić klauzule abuzywną, jeżeli kwota wpisowego jest wysoka i nieadekwatna do rzeczywiście ponoszonych przez Szkołę kosztów administracyjnych, szczególnie w sytuacji, kiedy konsument odstępuje od umowy tuż po jej zawarciu, kiedy Szkoła mogła jeszcze nie spełnić wszystkich świadczeń, za które została pobrana opłata wpisowa.
Analogicznie sprawa wygląda w przypadku czesnego opłaconego jednorazowo. Dzięki postanowieniom umownym tej treści Szkoła zastrzega sobie, że wpłacone czesne nie podlega zwrotowi, również bez względu na moment odstąpienia konsumenta od umowy. Wydaje się zasadnym fakt obciążenia studenta kosztami z tytułu czesnego za okres, w którym faktycznie pobierał naukę i Szkoła świadczyła na jego rzecz usługi edukacyjne, tj. za okres, kiedy przysługiwał mu status studenta. Natomiast po odstąpieniu przez konsumenta od umowy strony umowy powinny dokonać rozliczenia zgodnie z ogólnymi zasadami prawa cywilnego”. (...)
Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›
„Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zakwestionował m.in. następujące postanowienia:
- Student skreślony z listy studentów na mocy postanowień pkt 5.5. zobowiązany jest do uregulowania wszystkich zobowiązań wobec Uczelni, w tym także zobowiązań finansowych. Uregulowanie tych zobowiązań jest warunkiem zwrotu dokumentów studenta.
- Student może rozwiązać umowę ze skutkiem na koniec roku akademickiego, tj. 30 września każdego roku. W trakcie okresu wypowiedzenia Student zobowiązany jest do uiszczania rat czesnego w pełnym zakresie.
- Student, który złożył oświadczenie o rezygnacji lub został zawieszony w prawach studenta w trakcie semestru i wnosi opłatę semestralną w ratach, jest zobowiązany do opłaty wszystkich rat czesnego do końca semestru, w którym złożył oświadczenie o rezygnacji lub został zawieszony w prawach studenta.
- W przypadku pisemnej rezygnacji przez studenta bądź skreślenia studenta z listy studentów przez uczelnię w terminie do 15 września każdego roku lub w trakcie trwania nauki podczas pierwszego, drugiego lub trzeciego roku studiów student traci kwotę wpisowego oraz zobowiązany jest do zapłacenia 100% czesnego za miesiące pozostałe do końca roku akademickiego przerwania studiów.
- W przypadku przerwania studiów w czasie semestru Student obowiązany jest do natychmiastowego pisemnego powiadomienia Dziekana (...) o swojej rezygnacji i uiszczenia czesnego za cały rok akademicki. Jeżeli Student korzystał z promocji dotyczących opłat, zobowiązany jest do uiszczenia czesnego za cały rok akademicki w pełnej wysokości, tj. bez promocji.
- W każdym przypadku skreślenia z listy studentów wydanie dokumentów Studentowi nastąpi po uregulowaniu przez Niego czesnego za rok akademicki, w którym nastąpiło skreślenie”.
Czy po rozwiązaniu umowy ze szkołą prywatną można żądać zwrotu wpłaconej kwoty?
„Wyżej zakwestionowane postanowienia zobowiązują konsumenta do uiszczenia zapłaty za świadczenie niespełnione w całości lub części, jednocześnie w wielu przypadkach przewidują utratę prawa żądania zwrotu świadczenia konsumenta spełnionego wcześniej niż świadczenie Szkoły. Z ich treści wynika, iż konsument bez względu na okoliczności będzie pozbawiony możliwości uzyskania zwrotu wpłaconej kwoty. Przepisy kodeksu cywilnego regulują wyczerpująco kwestię świadczeń stron na wypadek odstąpienia od umowy-zlecenia. Jeśli konsument decyduje się wypowiedzieć umowę bez ważnych powodów, obowiązany jest zapłacić przyjmującemu zlecenie (Szkole) wynagrodzenie za dotychczas dokonane czynności, ponieść koszt wydatków poczynionych w celu należytego wykonania zlecenia, a ponadto winien naprawić szkodę. Przy ustalaniu wysokości odszkodowania należy odliczyć choćby wartość zaoszczędzonego przez przedsiębiorcę świadczenia, co wyklucza możliwość ustalenia wysokości odszkodowania na poziomie równym opłacie za świadczenie usług edukacyjnych (art. 746 K.c.).”
Przykłady
Karolina – rezygnacja po miesiącu nauki
Karolina zapisała się do prywatnej szkoły policealnej oferującej kurs technika administracji. Po pierwszym miesiącu zorientowała się, że program nie spełnia jej oczekiwań, a zajęcia są prowadzone niestarannie. Złożyła pisemne wypowiedzenie, ale szkoła zażądała od niej zapłaty pełnego czesnego za dwa lata nauki, zgodnie z zapisami w umowie. Dzięki konsultacji z prawnikiem dowiedziała się, że klauzula ta jest niedozwolona i szkoła nie ma podstaw prawnych do takich roszczeń. Ostatecznie zapłaciła tylko za miesiąc, w którym rzeczywiście uczęszczała na zajęcia.
Tomek – umowa rozwiązana z dnia na dzień
Tomek uczęszczał do prywatnej szkoły językowej, ale z przyczyn zdrowotnych musiał przerwać naukę. Złożył wypowiedzenie umowy i poinformował szkołę, że nie będzie mógł kontynuować kursu. Szkoła odmówiła przyjęcia rezygnacji, żądając opłaty za cały semestr, mimo że Tomek miał opłacone już dwa miesiące. Sprawa trafiła do rzecznika praw konsumenta, który uznał, że szkoła nie może żądać zapłaty za świadczenia niewykonane. Ostatecznie szkoła zrezygnowała z dalszych roszczeń.
Edyta – problem z opłatą wpisową i czesnym
Edyta podpisała umowę ze szkołą kosmetyczną, ale zrezygnowała jeszcze przed rozpoczęciem zajęć. Szkoła nie tylko odmówiła zwrotu wpisowego, ale też wezwała ją do zapłaty całorocznego czesnego, powołując się na zapis o „braku zwrotu w przypadku rezygnacji”. Edyta odwołała się, wskazując, że nie rozpoczęła nauki, a szkoła nie poniosła żadnych kosztów. Po interwencji UOKiK i powołaniu się na klauzule abuzywne w umowie, szkoła zrezygnowała z roszczeń, a Edyta odzyskała część wpisowego.
Podsumowanie
Rezygnacja z nauki w szkole prywatnej nie oznacza automatycznego obowiązku zapłaty czesnego za cały okres kształcenia, zwłaszcza jeśli szkoła nie wykonała jeszcze świadczenia w pełnym zakresie. Postanowienia umowne, które nakładają na konsumenta obowiązek zapłaty za przyszłe, niewykonane usługi, mogą być uznane za klauzule abuzywne, a więc niewiążące. Kluczowe znaczenie ma złożenie wypowiedzenia w odpowiedniej formie oraz wskazanie, że żądanie zapłaty za cały okres nauki jest niezgodne z prawem konsumenckim. Konsument nie może być obciążany kosztami usług, z których nie skorzystał, a szkoła nie może jednostronnie narzucać nieuczciwych warunków rozliczenia.
Oferta porad prawnych
Jeśli masz wątpliwości co do zapisów w umowie ze szkołą prywatną, planujesz rezygnację z nauki lub szkoła żąda od Ciebie zapłaty za cały okres kształcenia, mimo że z niego nie skorzystasz – skontaktuj się z nami. Oferujemy szybkie i rzetelne porady prawne, dzięki którym dowiesz się, jakie masz prawa i jak skutecznie się bronić. Przeanalizujemy Twoją umowę, przygotujemy wzór wypowiedzenia oraz wskażemy, jak uzasadnić swoje stanowisko w zgodzie z prawem konsumenckim. Pomagamy jasno, konkretnie i bez zbędnych formalności.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Przekazanie gospodarstwa rolnego w zamian za emeryturę
