Kara umowna i skutki niewywiązania się z umowy w terminie

Odstąpienie od umowy w przypadku opóźnienia w realizacji zamówienia

Kwestia odstąpienia od umowy w przypadku opóźnienia oraz kary umownej została uregulowana w § 14 zawartej pomiędzy Panią i Zamawiającym umowy. Stanowi on, że Zamawiający ma prawo odstąpić od umowy, jeśli wykonawca opóźni się w wykonaniu poszczególnych etapów o więcej niż 14 dni. Rozumiem, iż ów termin już upłyną, dlatego odstąpienie uznać należy za skuteczne.

Idąc dalej, zaznaczam, iż wykonawca zobowiązuje się wypłacić zamawiającemu karę umowną 5 tys. zł w przypadku nieuzgodnionego i celowego przekroczenia terminu podanego na umowie, pomijając wszelkie opóźnienia wynikające z przyczyn niezależnych, za które odpowiedzialności nie ponosi, a w szczególności z powodu działania siły wyższej, za którą uważa się zdarzenia o charakterze nadzwyczajnym, występujące po zawarciu niniejszej umowy, a których strony nie były w stanie przewidzieć w momencie jej zawierania i których zaistnienie lub skutki uniemożliwiają lub znacznie utrudniają wykonanie niniejszej umowy zgodnie z jej treścią.

Kara umowna

Z uwagi na powyższe zapłacenie przez Pana kary umownej uznać zależy za wątpliwe, albowiem, zgodnie z powyższym przepisem, kara umowna obowiązuje Pana, gdy przekroczy Pan termin podany w umowy w sposób nieuzgodniony i celowy. Są to zwroty niedookreślone i w mojej ocenie bardzo mało precyzyjne – może więc Pan walczyć o to, aby nie płacić kary umownej, albowiem opóźnienie nie było celowe, a każdorazowo je Pan uzgadniał.

Pomijając jednak powyższe, kara umowna została wskazana w sposób jednoznaczny, nie przysługuje więc kontrahentowi dalsze dochodzenie naprawienia szkody.

Zgodnie bowiem z treścią art. 484 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): „W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły”. Z uwagi na to, jak wskazała dość dokładnie red. Osajda: „Zastrzeżenie kary umownej modyfikuje ogólne przesłanki odpowiedzialności kontraktowej o tyle, że obowiązek jej zapłaty występuje bez względu na fakt wystąpienia lub wysokość poniesionej szkody. W świetle przepisów K.c. brak szkody lub jej nieznaczna wysokość może stanowić jedynie kryterium miarkowania kary umownej”.

Odszkodowanie

Możliwe jest jednak odmienne uregulowanie tego zagadnienia przez same strony (Legalis 2020). Z uwagi na powyższe, ważne jest, iż zgodnie z art. 484 § 2 K.c. wierzyciel nie może żądać od dłużnika – czyli od Pana – odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary umownej, chociażby wykazał w postępowaniu sądowym, że poniósł większą szkodę. Możliwe jest jednak zastrzeżenie tzw. kary umownej zaliczalnej, w której wierzyciel uprawniony jest do dochodzenia, obok kary umownej, odszkodowania uzupełniającego do wysokości rzeczywiście poniesionej szkody. W takiej sytuacji wierzyciel dochodzący szkody przekraczającej wysokość kary umownej musi udowodnić jej istnienie i wysokość na zasadach ogólnych.

W Państwa umowie nie ma natomiast takiego wskazania, iż obok kary umownej, wierzyciel może dochodzić dalszego naprawienia szkody. Pomijając jednak to, w mojej ocenie określona w umowie kara umowna i przesłanki jej nałożenia są wskazane bardzo mało precyzyjne, przez użycie zwrotów nieostrych, co w przedstawionym przez Pana stanie faktycznym jest dyskusyjne. Proszę więc ewentualnie negocjować z kontrahentem nałożenie powyższej kary umownej.