Płacenie alimentów powiększonych o opłatę komorniczą

Opata komornicza przy egzekucji alimentów

Zasadą wynikającą z art. 43 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji jest, że za prowadzenie egzekucji i inne czynności wymienione w ustawie komornik pobiera opłaty egzekucyjne. Jest to jego wynagrodzenie – w ustawie nazwane tzw. opłatą stosunkową.

W świetle postanowień art. 49 ust. 1 komornik nie ma podstaw do pobierania od wierzyciela opłaty stosunkowej od wniosku o wszczęcie egzekucji świadczeń pieniężnych. Opłatę tę komornik pobiera bezpośrednio od dłużnika za dokonaną egzekucję takich świadczeń, a rozwiązanie to pozostaje w zgodności z wyrażoną w art. 770 Kodeksu postępowania cywilnego zasadą odpowiedzialności dłużnika za koszty egzekucji.

W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W przypadku wyegzekwowania świadczenia wskutek skierowania egzekucji do wierzytelności z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, świadczenia z ubezpieczenia społecznego, zasiłku dla bezrobotnych, dodatku aktywizacyjnego, stypendium oraz dodatku szkoleniowego, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 8% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Umorzenie postępowania na wniosek wierzyciela

Szansą na zmniejszenie opłaty komorniczej z 15% do 5% jest wniosek wierzyciela (Pana żony) o umorzenie postępowania egzekucyjnego oraz sytuacja wskazana w art. 824 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego – jeżeli wierzyciel w ciągu sześciu miesięcy od dnia dokonania ostatniej czynności egzekucyjnej, a w razie zawieszenia postępowania – od dnia ustania przyczyny zawieszenia nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania.

Umorzenie postępowania na wniosek wierzyciela ma miejsce np. wtedy, gdy egzekucja nie była skuteczna, ponieważ dłużnik spełnił świadczenie dobrowolnie – do rąk wierzyciela. W tym wypadku opłata w wysokości 5% wyegzekwowanego świadczenia pozostałego do wyegzekwowania nie może być jednak niższa niż 1/20 i nie wyższa niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

W przypadku gdy egzekwowane świadczenie zostało zabezpieczone przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego, na poczet opłaty stosunkowej, komornik zalicza opłatę za wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, jeżeli pobrał ją od wierzyciela.

Zapłata egzekwowanego świadczenia przez dłużnika bezpośrednio do rąk wierzyciela powinna prowadzić do umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela jeżeli tego zażąda.

Z punktu widzenia art. 770 oraz zaspokojonego wierzyciela sposób zapłaty egzekwowanego świadczenia przez dłużnika nie pozostaje bez znaczenia dla dalszego toku postępowania egzekucyjnego. Jeżeli zapłata egzekwowanego świadczenia przez dłużnika nastąpiła bezpośrednio do rąk wierzyciela, prowadzenie dalszej egzekucji jest bezcelowe. Wierzyciel został bowiem zaspokojony. Nie może zatem oczekiwać zwrotu kosztów takiej egzekucji (art. 770). Musi natomiast liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów takiej egzekucji (art. 49 ust. 4) oraz obowiązkiem zwrotu wyegzekwowanego świadczenia.

Czy jest szansa na zmniejszenie opłaty komorniczej?

O skuteczności egzekucji można mówić tylko wtedy, gdy komornik uzyska egzekwowane świadczenie w wyniku przeprowadzenia egzekucji (np. w wyniku egzekucyjnego zajęcia) albo w jej toku w następstwie spełnienia świadczenia przez dłużnika do rąk komornika (np. w następstwie wezwania dłużnika do zapłaty długu pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania nieruchomości.

Należy przyjąć, że jeżeli dłużnik spełni egzekwowane świadczenie bezpośrednio do rąk wierzyciela, świadczenie to nie może być traktowane jako świadczenie wyegzekwowane przez komornika. W związku z tym od świadczenia tego nie można pobierać opłaty egzekucyjnej przewidzianej w art. 49 ust. 1. W opisanym wypadku będzie mieć zastosowanie przepis art. 49 ust. 2, jeżeli wierzyciel złoży wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż jedyną szansą na zmniejszenie wysokości opłaty komorniczej jest wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania. Art. 883 ma zastosowanie w wyniku dokonanego przez komornika zajęcia wynagrodzenia za pracę. Artykuł 883 § 1 precyzuje, że zajęcie wynagrodzenia za pracę jest dokonane z chwilą wezwania dłużnika zajętej wierzytelności, którym jest w tym przypadku pracodawca. Regulacja ta znajduje odpowiednie zastosowanie w przypadku zajęcia rent i emerytur, kiedy wezwanie jest kierowane do innych podmiotów zobowiązanych do realizowania zajęcia

W wyroku z dnia 8 maja 2006 r, sygn. akt P18/05, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że „komornicy w wyjątkowych przypadkach muszą liczyć się z możliwością obniżania przez sądy należnej im 15-procentowej opłaty, jeśli nie jest ona odpowiednia do poniesionych przez komornika wydatków, nakładu jego pracy oraz wartości wyegzekwowanej części świadczenia zgłoszonego do egzekucji. Dłużnik może złożyć do sądu rejonowego wniosek o obniżenie wysokości opłat. Wniosek ten wnosi się w terminie 7 dni od dnia uzyskania informacji o ściągnięciu opłaty albo od dnia doręczenia postanowienia o opłacie wymierzonej przez komornika. Po rozpoznaniu wniosku sąd może, uwzględniając w szczególności nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów, obniżyć wysokość opłat”.