Możliwość odstąpienia od umowy
Niestety nie będą tu miały zastosowania przepisy ustawy o prawach konsumenta – a więc możliwość odstąpienia od umowy zawartej na odległość – z uwagi na czynność prawną zawartą między podmiotami profesjonalnymi oraz wykonanie drzwi na zamówienie, ale w mojej ocenie może Pani skorzystać z dwóch możliwości próby odstąpienia od umowy lub korekty zamówienia. Z opisu stanu faktycznego wynika, iż co do zasady mogło dojść do wprowadzenia Pani w błąd.
Z uwagi na to może Pani powołać się na wadę oświadczenia woli i wystosować do sprzedającego oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu lub podstępu. Może Pani także spróbować skorzystać z uprawnienia z tytułu rękojmi – drogi do odstąpienia od umowy lub unieważnienia umowy są więc dwie, a wybór należy do Pani.
Zgodnie bowiem z treścią art. 84 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.):
„§ 1. W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.
§ 2. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny)”.
Z uwagi na powyższe, jeżeli w ramach niniejszej sprzedaży sprzedający zapewniał o innych właściwościach drzwi, nie wskazując na brak możliwości ich montażu w konkretnym budynku, możemy mówić o przedmiotowej wadzie. W art. 84 K.c. chodzi o sytuację, gdy człowiek dokonuje czynności prawnej, żywiąc jakieś błędne wyobrażenie co do rzeczywistości. Dla oceny błędu miarodajna jest chwila składania przez błądzącego oświadczenia woli. Jak wskazano w wyroku WSA w Gliwicach z 25.09.2009 r. (sygn. akt III SA/Gl 631/09), hipotezą art. 84 § 1 K.c. objęte jest pozostawanie pod wpływem błędu w momencie składania oświadczenia woli, a nie wprowadzenie się dopiero w tym momencie w stan fałszywego wyobrażenia.
Przesądza o tym sformułowanie w art. 84 § 1 K.c. „w razie błędu”, co należy tłumaczyć jako „w razie istnienia błędu” w chwili składania oświadczenia woli. W konkretnej sytuacji mogą to być czas i miejsce zbieżne z podejmowaniem czynności prawnej, ale zbieżność tego rodzaju nie jest w art. 84 § 1 K.c. wymagana.
Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
Uchylenie się od oświadczenia złożonego pod wpływem błędu
Z uwagi na powyższe powinna Pani złożyć sprzedającemu oświadczenie o uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu, a więc wadliwego przekonania o cechach drzwi, które nie są zgodne z rzeczywistością i przekonaniem sprzedającego. Zgodnie bowiem z art. 88 K.c.:
„§ 1. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie.
§ 2. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby – z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał”.
Uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu lub groźby powoduje nieważność całej czynności prawnej, w której skład wchodzi wadliwe oświadczenie woli.
Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›
Uprawnienia z tytułu rękojmi
Pomijając powyższe, zasadne będzie także powołanie się na przepisy w zakresie uprawnień płynących z tytułu rękojmi. Zgodnie natomiast z art. 5561 K.c.:
„§ 1. Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym”.
Zgodnie natomiast z treścią art. 560 § 1 K.c. „jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady”.
Z uwagi więc na powyższe, jeżeli drzwi dotknięte są powyższą wadą, może Pani złożyć w tym zakresie roszczenie o odstąpienie od umowy – zależne to jest od Pani woli. W mojej ocenie przedstawione powyżej możliwości powołania się na wadę oświadczenia woli lub na przysługujące uprawnienia z tytułu rękojmi są jak najbardziej zasadne. Powinna Pani rozpocząć drogę do dochodzenia powyższych roszczeń od pisemnego wezwania sprzedającego – stosownie powołując się na błąd, a alternatywnie na przepisy dotyczące rękojmi. Pismo proszę wysłać listem poleconym dla ewentualnych celów dowodowych.
Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›
Przykłady
Pani Joanna prowadzi niewielką działalność usługową i zleciła wykonanie drzwi technicznych do zaplecza swojego lokalu. W zamówieniu określiła, że drzwi muszą być odporne na wilgoć, ponieważ pomieszczenie znajduje się tuż przy pralni chemicznej. Producent dobrał model „odporny na warunki podwyższonej wilgotności” i przesłał specyfikację, którą pani Joanna zaakceptowała, nie mając świadomości, że nie uwzględniono konieczności zabezpieczenia przed parą wodną. Po dostawie i wstępnej próbie montażu okazało się, że skrzydło pęcznieje w kontakcie z wilgocią, a ościeżnica nie trzyma się ściany. Reklamację odrzucono, powołując się na podpisane zamówienie. Pani Joanna dochodzi teraz unieważnienia umowy, powołując się na błąd istotny, wywołany przez niewłaściwe doradztwo producenta.
Pan Marek zamówił drzwi przemysłowe do hali warsztatowej budowanej w technologii szkieletowej. Już w trakcie korespondencji zaznaczał, że nie zna się na technicznych aspektach montażu i oczekuje kompleksowego wsparcia. Po wymianie kilku e-maili producent przesłał projekt drzwi z oznaczeniem typu ościeżnicy, którą pan Marek zaakceptował, nie mając świadomości, że oznaczenie dotyczy standardowych ścian murowanych. Po otrzymaniu drzwi okazało się, że ich zamontowanie wymaga zastosowania dodatkowych elementów konstrukcyjnych, których koszt przekracza 2000 zł. Pan Marek powołuje się na art. 556¹ §1 pkt 3 K.c., ponieważ producent nie uprzedził go o konieczności dopłaty ani nie zapytał o technologię budowy hali – mimo że klient już wcześniej podawał te informacje.
Firma usługowa „Beta”, prowadzona przez małżeństwo, zamówiła przez e-mail drzwi przeciwpożarowe do nowego punktu usługowego. W korespondencji wskazali, że drzwi muszą spełniać wymogi przepisów ppoż. i zapytali, czy dany model spełnia wymagania. Pracownik producenta zapewnił, że „tak” – a po odbiorze i próbie uzyskania odbioru technicznego okazało się, że brakuje certyfikatu odporności ogniowej EI30, wymaganego w danym obiekcie. Producent odmówił przyjęcia zwrotu, ale klient wykazał, że nie tylko nie otrzymał pełnej informacji, ale że zapewnienie o zgodności z przepisami było błędne. W związku z tym firma powołuje się na błąd co do właściwości rzeczy, który miał istotne znaczenie dla decyzji o zawarciu umowy.
Podsumowanie
W przypadku zamówienia drzwi na wymiar, możliwość odstąpienia od umowy jest znacznie ograniczona – zwłaszcza gdy mamy do czynienia z umową między firmami. Mimo to, jeśli zamówienie zostało złożone na podstawie błędnych informacji, nieprawidłowego doradztwa lub wprowadzenia w błąd co do właściwości drzwi, możliwe jest uchylenie się od skutków złożonego oświadczenia woli. Alternatywnie, można powołać się na przepisy o rękojmi, jeśli zamówiony produkt nie nadaje się do celu, do którego miał służyć, a o którym sprzedawca został poinformowany. Kluczowe jest wykazanie, że wada była istotna i że kupujący nie miał możliwości jej samodzielnego rozpoznania. W takich sytuacjach warto działać niezwłocznie, składając pisemne oświadczenie do sprzedawcy, odpowiednio uzasadnione przepisami Kodeksu cywilnego.
Oferta porad prawnych
Jeśli znajdujesz się w podobnej sytuacji i potrzebujesz pomocy prawnej, zapraszamy do skorzystania z naszych porad online. Szybko i wygodnie uzyskasz fachową opinię prawną, ocenę swojej sytuacji oraz pomoc w przygotowaniu odpowiednich pism. Skontaktuj się z nami, a prawnik przeanalizuje Twój przypadek i wskaże możliwe rozwiązania – bez konieczności wychodzenia z domu.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Przekazanie gospodarstwa rolnego w zamian za emeryturę
