Uszkodzony towar podczas transportu a brak zapłaty za transport

Ubezpieczenie ładunku na czas transportu a odpowiedzialność przewoźnika za stan przewożonego towaru

Postaram się szczegółowo wyjaśnić Panu sytuację prawną, która w pewnym sensie jest mocno skomplikowana. Otóż, Panu przysługuje roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za wykonaną usługę transportową. Jeżeli tylko ją Pan wykonał, wynagrodzenie przysługuje, z tym tylko, że nienależyte wykonania usługi może skutkować koniecznością wypłaty odszkodowania drugiej stronie, o czym później szerzej napiszę.

W sensie prawnym istnieją w tej chwili dwie tzw. wierzytelności – niekwestionowana Pana wierzytelność o zapłatę wynagrodzenia i wierzytelność drugiej strony z tytułu odszkodowania za uszkodzenie przewożonej przesyłki. Fakt, że towar był ubezpieczony, sam z siebie nie powoduje, że nie można żądać odszkodowania. Można jak najbardziej, bo często jest właśnie tak, że ubezpieczyciel nie wypłaca – czasem z byle powodu – wynagrodzenia. Generalnie ubezpieczenie ładunku na czas transportu nie zwalnia przewoźnika od odpowiedzialności za stan przewożonego towaru, tak więc nadal jest Pan odpowiedzialny za ewentualne szkody w przesyłce.

Generalnie Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) z dnia 19 maja 1956 r. (dalej CMR), która ma zastosowanie do przewozów międzynarodowych, w art. 17 ust 1 stanowi, że przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru lub za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru a jego wydaniem, jak również za opóźnienie dostawy. Tak więc podstawa prawna Pana odpowiedzialności niestety istnieje.

Obliczanie odszkodowania za uszkodzony towar w czasie transportu

Ponieważ wspomniał Pan, że do wyliczenia noty obciążeniowej właściciel towaru przyjął cenę sprzedaży towaru, wyjaśnię jeszcze, że art. 25 Konwencji CMR stanowi, że w razie uszkodzenia przesyłki przewoźnik płaci kwotę, o którą obniżyła się wartość towaru, obliczoną według wartości towaru ustalonej zgodnie z artykułem 23, ustępy 1, 2 i 4 (tu zacytuję art. 23: „Jeżeli na podstawie postanowień niniejszej Konwencji przewoźnik obowiązany jest zapłacić odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru, odszkodowanie to oblicza się według wartości towaru w miejscu i w okresie przyjęcia go do przewozu. Wartość towaru określa się według ceny giełdowej lub w razie jej braku według bieżącej ceny rynkowej, a w braku jednej i drugiej – według zwykłej wartości towarów tego samego rodzaju i jakości”). Tak więc niestety, ale decyduje wartość rynkowa towaru, a więc taka, za jaką towar ten na rynku można nabyć, stąd taka wartość w wystawionej nocie obciążeniowej.

Dochodzenie roszczeń gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami

I na koniec postaram się Panu wyjaśnić kwestię dochodzenia przysługującej Panu należności o zapłatę wynagrodzenia. Otóż, Pan może sądownie domagać się wynagrodzenia za wykonaną usługę ale wówczas druga strona na pewno skorzysta z tzw. prawa potrącenia. Art. 498 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Mówiąc potocznie, Pan będzie się domagał zapłaty wynagrodzenia w kwocie 100 zł, a Pana kontrahent odszkodowania w kwocie 99 zł, złoży Panu oświadczenie o potrąceniu i wówczas Pana wierzytelność umarza się do kwoty 1 zł – tyle może Pan skutecznie dochodzić. Oczywiście Pan może kwestionować wysokość noty, np. że jest zawyżona, i wówczas Pana kontrahent będzie musiał udowodnić, że taka właśnie jest cena rynkowa, aczkolwiek musi się Pan liczyć ze sporem sądowym w takiej sytuacji, bo na pewno takie oświadczenie o potrąceniu druga strona złoży.