Śmierć wykonawcy - jak rozliczyć wykonaną pracę?

Umowa o roboty budowlane a śmierć wykonawcy

Odpowiadając na Pana pytanie, wyjaśniam, że w przeciwieństwie do np. umowy o dzieło w przypadku umów o roboty budowlane – umowa nie rozwiązuje się z chwilą śmierci wykonawcy. Dla przykładu w odniesieniu do umowy o dzieło art. 645 Kodeksu cywilnego stanowi, że umowa o dzieło, którego wykonanie zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zamówienie, rozwiązuje się wskutek jego śmierci lub niezdolności do pracy. Jeżeli materiał był własnością przyjmującego zamówienie, a dzieło częściowo wykonane przedstawia ze względu na zamierzony cel umowy wartość dla zamawiającego, przyjmujący zamówienie lub jego spadkobierca może żądać, ażeby zamawiający odebrał materiał w stanie, w jakim się znajduje, za zapłatą jego wartości oraz odpowiedniej części wynagrodzenia.

Spadkobiercy wykonawcy umowy o roboty budowlane

Tym samym w przypadku umowy o roboty budowlane w razie śmierci wykonawcy umowa ta nadal obowiązuje, a w miejsce wykonawcy wstępują jego spadkobiercy, którzy w zasadzie winni do końca umowę wykonać.

Dlatego też na Pana pytanie jak rozliczyć wykonane prace, muszę udzielić odpowiedzi następującej – tak jak stanowi zawarta umowa, która w razie śmierci wykonawcy i tak będzie nadal trwać.

Wynagrodzenie za wykonanie umowy o roboty budowlane

Jeżeli w umowie nie ma jakichś szczególnych uregulowań dotyczących płatności w częściach, można powołać się na treść art. 654 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że „w braku odmiennego postanowienia umowy inwestor obowiązany jest na żądanie wykonawcy przyjmować wykonane roboty częściowo, w miarę ich ukończenia, za zapłatą odpowiedniej części wynagrodzenia”.

Przepis ten ma jednak zastosowanie jedynie wówczas, gdy w umowie strony nie zawarły regulacji odmiennych, jeżeli umowa stanowi co innego, ma ona nadrzędne znaczenie. W sytuacji, gdy strony w zawartej umowie o roboty budowlane zastrzegły, że nie będą dokonywane odbiory częściowe, inwestor może odmówić dokonania takiego odbioru. W przeciwnym razie wykonawca jest uprawniony do żądania dokonania odbioru częściowego robót.

Wykonanie części robót

Jak podkreślono w wyroku Sądu Najwyższego z 8.02.2002 r., „przepis cytowany jest źródłem uprawnienia wykonawcy do żądania od inwestora określonego zachowania się, ale tylko wówczas, gdy wykonawca spełnia świadczenie niepieniężne wynikające z umowy o roboty budowlane”. Przepis art. 654 Kodeksu cywilnego, przyznając wykonawcy uprawnienie do domagania się odbioru części robót za zapłatą wynagrodzenia, nie wskazuje, jaka część robót musi zostać zrealizowana. Tym samym, w braku uzgodnienia tej kwestii w umowie o roboty budowlane, wykonawca może domagać się odbioru częściowego niezależnie od rozmiaru zakresu wykonanych robót.

Reasumując, jeżeli zakończony zostanie jakiś etap prac, które można wydzielić, czyli np. zostanie wykonany etap fundamentów czy pierwszego piętra, a umowa nie stanowi nic innego, wykonawca bądź potem jego spadkobiercy mogą żądać wynagrodzenia za ten etap prac według ustalonej ceny za 1 m² .

Jeżeli umowa stanowi co innego, a jest ryzyko śmierci wykonawcy najlepszym rozwiązaniem byłoby jej aneksowanie po prostu stosowanie do zaistniałych potrzeb. W ramach takiego aneksu możliwe byłoby też np. postanowienie, że z chwilą śmierci wykonawcy spadkobiercy mogę od umowy odstąpić chociażby aby nie mieć potem kłopotów z budową.