Rezygnacja z zamówionych mebli

Odstąpienie zamawiającego od umowy o dzieło

Umowa, którą Pan przesłał, nie zawiera uregulowania dotyczących jej wypowiedzenia. Do opisanej sytuacji (rezygnacji z zamówionych mebli) zastosujemy więc przepisy umowy o dzieło.

Ponieważ umowa o dzieło jest umową rezultatu, umówione wynagrodzenie należy się przyjmującemu zamówienie jedynie wtedy, gdy dzieło wykonał. Kodeks cywilny (w skrócie: K.c.) przewiduje jednakże pewne wyjątkowe sytuacje, gdy pomimo niewykonania przyjmujący zamówienie może żądać zapłaty całości lub części wynagrodzenia, mimo że nie wykonał dzieła.

Zgodnie z art. 644. K.c. „dopóki dzieło nie zostało ukończone, zamawiający może w każdej chwili od umowy odstąpić, płacąc umówione wynagrodzenie. Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła”.

Konsekwencje odstąpienia od umowy o dzieło

Na podstawie zacytowanego przepisu zamawiającemu przysługuje prawo odstąpienia od umowy, dopóki dzieło nie zostało ukończone. Uprawnienie to zamawiający traci zatem z chwilą, gdy dzieło zostało mu oddane (zob.: A. Brzozowski, Kodeks cywilny. Komentarz, t. II, Warszawa 2000, str. 209). Przyjmuje się, że oświadczenie o odstąpieniu od umowy wywrze skutek jedynie wtedy, gdy zostanie dokonane jednocześnie z zapłatą umówionego wynagrodzenia lub też już po zapłacie umówionego wynagrodzenia (zob.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 1998 r., II CKN 5/98, OSNC 1999 r., nr 3 poz. 62, tak również: A. Brzozowski, op.cit., s. 209; odmienny pogląd w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2001 r., II CKN 365/2000, OSNC 2001 r., nr 10 poz. 154).

Jeżeli zamawiający korzysta z prawa odstąpienia od umowy, może od wynagrodzenia należnego przyjmującemu zamówienie odliczyć to, co przyjmujący zamówienie zaoszczędził w konsekwencji zaprzestania wykonywania dzieła. Będą to zarówno oszczędności wynikające z zaoszczędzenia materiałów, które miał dostarczyć przyjmujący zamówienie, jak również to, co przyjmujący zamówienie zarobił, wykorzystując czas wolny od wykonywania dzieła (zob.: aktualny pomimo zmiany stanu prawnego wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1964 r., II CR 417/63; OSNCP 1964 r., nr 11 poz. 240).

Żądanie wynagrodzenia pomimo niewykonania dzieła gdy to zamawiający rezygnuje z zamówienia

Całego wynagrodzenia pomimo niewykonania dzieła przyjmujący zamówienie może żądać, jeżeli był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkód z przyczyn dotyczących zamawiającego (art. 639 K.c.). Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy do wykonania dzieła konieczne było współdziałanie ze strony zamawiającego (np. dostarczenie materiału, narzędzi lub projektu lub parametrów dzieła przez zamawiającego), a współdziałania tego nie było.

Zamawiający musi zapłacić przyjmującemu zamówienie całe zamówienie, jeżeli chce skutecznie odstąpić od umowy przed ukończeniem dzieła.

Przy ocenie, jaką wysokość części wynagrodzenia należy uznać za odpowiednią, należy brać pod uwagę stopień zaawansowania prac nad wykonaniem dzieła, a także wartość i przydatność, jaką niewykończone dzieło ma dla zamawiającego (patrz. A. Brzozowski, op.cit., str. 196).

Tak więc trudno odmówić tu zamawiającemu prawa do rezygnacji z zamówionych mebli i odstąpienia od umowy, ale nie bez konsekwencji finansowych.