Nieruchomość budynkowa na cudzym gruncie

Grunt należy do gminy, a więc komórka czy też garaż postawiony jest na cudzym gruncie (w tym przypadku należącym gminy).

Zgodnie z treścią art. 46 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.):

„§ 1. Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

§ 2. Prowadzenie ksiąg wieczystych regulują odrębne przepisy”.

Nieruchomości budynkowe są to budynki trwale z gruntem związane, które na podstawie przepisów szczególnych nie stanowią części składowych nieruchomości gruntowej, lecz są odrębnym od gruntu przedmiotem własności. Nieruchomość budynkowa, jako odrębna własność, może powstać, w przeciwieństwie do nieruchomości lokalowej, tylko na podstawie normatywnej, a więc wyłącznie w drodze konkretnego przepisu prawnego określającego także status prawny odrębnej własności budynku, a w szczególności relację tego prawa do prawa do nieruchomości, na której budynek został wzniesiony. Odrębna bowiem własność takiego budynku może być w jednym wypadku prawem związanym z użytkowaniem wieczystym (art. 235 § 2), a w innym – z użytkowaniem zwykłym (art. 272 § 3). Powiązanie odrębnej własności budynku z gruntem stanowi w obecnym stanie prawnym regułę, od której nie ma odstępstwa poza budynkami, które:

1. wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gminy (związku gmin) przez wieczystego użytkownika albo nabyte przez niego zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste (art. 235 § 1 K.c.); przepisy te zawiera ustawa o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603); w tym przypadku przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynku jest, jako prawo związane z użytkowaniem wieczystym, częścią składową tego prawa (art. 50 K.c.);
2. przekazane na własność rolniczej spółdzielni produkcyjnej wraz z gruntem zabudowanym Skarbu Państwa, oddanym w użytkowanie oraz wzniesione na takim gruncie przez tę spółdzielnię (art. 272 K.c.), a także wzniesione przez nią na gruncie stanowiącym wkład gruntowy (art. 279 § 1 K.c.); w pierwszym wypadku odrębna własność budynków jest prawem związanym z użytkowaniem gruntu (art. 272 § 3 K.c.), a własność budynków spółdzielni jest ograniczona w czasie, gdyż upływa (przechodzi na Skarb Państwa) z chwilą wygaśnięcia użytkowania, w drugim wypadku konstrukcja jest nieco odmienna, gdyż w razie wygaśnięcia użytkowania gruntu działka, na której znajdują się budynki, może być przez spółdzielnię przejęta na własność (art. 279 § 2 K.c.); w żadnej z tych sytuacji budynki nie mogą być przedmiotem obrotu, a skoro własność budynków jest związana z użytkowaniem, dla którego nie zakłada i nie prowadzi się ksiąg wieczystych, to i dla wspomnianych budynków nie prowadzi się ksiąg wieczystych;
3. znajdujące się na gruntach przejętych przez gminę, a następnie Skarb Państwa na obszarze m. st. Warszawy (art. 5 dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy, Dz. U. Nr 50, poz. 279);
4. znajdujące się na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa lub gminy (związku międzygminnego) i pozostające w dniu 5 grudnia 1990 r. w zarządzie państwowych i komunalnych osób prawnych oraz Banku Gospodarki Żywnościowej (art. 200 ust. 1 o gospodarce nieruchomościami);
5. garaże wybudowane na podstawie pozwolenia na budowę na gruncie stanowiącym własność Skarbu Państwa lub gminy (związku międzygminnego) przez najemcę, z jego własnych środków i przez niego nabyte; prawo nabycia takiego garażu i otrzymania gruntu w użytkowanie wieczyste przysługuje osobie, która garaż wybudowała, a także jej następcy prawnemu (art. 211 o gospodarce nieruchomościami);
6. wyodrębnione przez spółdzielnię mieszkaniową wielostanowiskowe garaże wybudowane na gruncie spółdzielni;
7. wchodzące w skład nieruchomości przekazanych Państwu przez rolnika na podstawie art. 11 ustawy z 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz. U. Nr 21, poz. 118) i na podstawie art. 51 ustawy z 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140); budynki te stanowią odrębną od gruntu własność rolnika lub jego następcy; obie wymienione formy odrębnej własności budynków mają charakter zanikowy, albowiem właścicielom budynków na działce gruntu, która wchodziła w skład gospodarstwa rolnego przekazanego Państwu na podstawie przepisów obowiązujących przed 1 stycznia 1983 r., przyznane zostało w art. 6 ustawy z 24 lutego 1989 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz o zmianie ustawy o podatku rolnym (Dz. U. Nr 10, poz. 53) nieodpłatnie prawo własności działki gruntu, na której budynki zostały wzniesione wraz z niezbędną do korzystania z niej służebnością gruntową; jednakże do przeniesienia własności działki i określenia jej wielkości oraz ustanowienia służebności potrzebna jest decyzja administracyjna o charakterze prawotwórczym;
8. budynki, którym na podstawie art. XXVI dekretu z 11 października 1946 r. – przepisy wprowadzające prawo rzeczowe i prawo o księgach wieczystych (Dz. U. Nr 57, poz. 321) w zw. z art. XXXVII ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – przepisy wprowadzające kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 94) oraz art. 518 i 533 przysługuje tzw. prawo powierzchni; budynki te, a także ich części i poszczególne piętra (art. 664 Kod.Nap.) mogą stanowić przedmiot własności kogo innego niż właściciel gruntu; w tych wypadkach budynki, ich części, a także piętra stanowią własność nie związaną niczym z gruntem, na którym znajduje się budynek, są więc odrębną – w stosunku do nieruchomości gruntowej – nieruchomością (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z 22 grudnia 1995 r., III CZP 181/95, OSNC 4/96, poz. 50 i wcześniejszego wyroku z 10 stycznia 1970 r., III CRN 476/69, OSNCP 9/70, poz. 162).

Jeśli problemem w wykupie jest brak garażu naniesionego na mapy – to być może dlatego, że nie dokonano odbioru budynku. To są niezbyt kosztowne prace, jakie należy wykonać przy pomocy geodety.,

Do czasu wykupu grunt i garaż stanowi własność gminy, a tylko nakłady na grunt w postaci garażu są roszczeniem tego kto go wzniósł – o ewentualny zwrot kosztów z tym związanych.

Gmina jest właścicielem gruntu i nie ma mowy, aby nie płacić czynszu za dzierżawę.