
Naruszenie etyki lekarskiej• Autor: Tomasz Ciasnocha |
Czy lekarz, który umawia się z pacjentkami, łamie prawo lub narusza etykę lekarską? |
![]() |
Czy fakt umawiania się lekarza z pacjentkami stanowi naruszenie przepisów Kodeksu etyki lekarskiej?Umawianie się lekarza z pacjentką nie jest zabronione przez ustawę z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, która jest podstawową regulacją prawną dotyczącą postępowania lekarzy, ani przez żadną inną ustawę.
Sam fakt umówienia się lekarza z pacjentką w mojej ocenie nie stanowi również naruszenia przepisów Kodeksu etyki lekarskiej, ustanowionego przez Nadzwyczajny II Krajowy Zjazd Izb Lekarskich w 1991 r.
Można rozważać, czy umówienie się lekarza z pacjentką narusza art. 14 Kodeksu etyki lekarskiej, ale pod warunkiem że zgoda była wymuszona na pacjentce w sposób pośredni lub bezpośredni przez lekarza, który np. zasugerował, iż będzie leczył pacjentkę tylko, jeżeli ta się z nim umówi.
Zgodnie bowiem z art. 14 Kodeksu etyki lekarskiej: „lekarz nie może wykorzystywać swego wpływu na pacjenta w innym celu niż leczniczy”. Wykorzystywanie swego wpływu na pacjentki w celach towarzyskichJeżeli więc pacjentka nie umówiła się z lekarzem dobrowolnie, z własnej, nieprzymuszonej woli, a zrobiła to pod jego wpływem, można rozważać złożenie skargi do okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej lekarzy przy okręgowej izbie lekarskiej.
Zgodnie bowiem z art. 53 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich członkowie izb lekarskich podlegają odpowiedzialności zawodowej za naruszenie zasad etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza, zwane dalej „przewinieniem zawodowym”.
Jeżeli przeprowadzone postępowanie wykaże, że lekarz naruszył zasady wynikające z art. 14 Kodeksu etyki lekarskiej, rzecznik złoży do sądu lekarskiego wniosek o ukaranie lekarza. Kara za naruszenie etyki lekarskiej?Sąd lekarski może orzekać następujące kary:
Jeżeli jednak pacjentka umawia się z lekarzem z własnej woli, nie można mówić nawet o naruszeniu norm etyki lekarskiej i składanie skarg do rzecznika odpowiedzialności zawodowej lekarzy jest w mojej ocenie bezprzedmiotowe. PrzykładyPewien lekarz internista z dużego miasta poznał swoją pacjentkę podczas rutynowych wizyt kontrolnych związanych z nadciśnieniem. Po kilku spotkaniach zaczął z nią rozmawiać także o życiu prywatnym, a następnie zaprosił ją na kawę. Pacjentka początkowo poczuła się wyróżniona, ale z czasem zaczęła mieć wątpliwości, czy jej zgoda była rzeczywiście dobrowolna, czy też wynikała z obawy o jakość dalszego leczenia. Po konsultacji z psychologiem złożyła skargę do okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej. W trakcie postępowania lekarz został upomniany za niewłaściwe oddzielenie ról zawodowych i osobistych.
Inny przypadek dotyczył młodej dentystki, która po zakończonym leczeniu zęba mądrości zaprosiła pacjenta na koncert. Nie widzieli się wcześniej ani później w kontekście zawodowym, a cały proces leczenia był zakończony. Relacja okazała się krótkotrwała, ale nikt nie zgłaszał zastrzeżeń – także środowisko lekarskie uznało, że skoro pacjent nie pozostawał już pod opieką medyczną, nie doszło do naruszenia etyki.
Trzeci przykład dotyczy chirurga ortopedy, który pracował w szpitalu i kilkukrotnie operował jedną z pacjentek. Po zakończeniu leczenia przez wiele miesięcy utrzymywał z nią kontakt, początkowo pod pretekstem kontroli pooperacyjnej. Gdy kobieta zaczęła unikać kontaktu, lekarz wysyłał jej prywatne wiadomości, co zostało uznane przez rzecznika odpowiedzialności zawodowej za przekroczenie granic etycznych i nadużycie wpływu, mimo że nie doszło do jawnej presji. Sąd lekarski orzekł karę nagany i ograniczenie zakresu czynności na 12 miesięcy. PodsumowanieRelacje osobiste lekarza z pacjentką nie są z góry zakazane przez prawo, ale mogą prowadzić do poważnych wątpliwości etycznych, zwłaszcza jeśli istnieje nierówność sił wynikająca z autorytetu i wpływu lekarza. Kluczowe znaczenie ma dobrowolność i brak jakiejkolwiek presji – bezpośredniej lub pośredniej. W sytuacjach niejednoznacznych możliwe jest wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, które oceni, czy doszło do nadużycia. Dlatego tak ważne jest, by lekarze jasno oddzielali swoje role zawodowe od życia prywatnego i kierowali się nie tylko przepisami, ale także zdrowym rozsądkiem i empatią. Oferta porad prawnychJeśli masz wątpliwości, czy zachowanie lekarza było zgodne z etyką lub przepisami prawa, skorzystaj z naszej pomocy prawnej online. Oferujemy szybkie i dyskretne porady udzielane przez doświadczonych prawników, którzy pomogą Ci ocenić sytuację i wskazać możliwe działania. Zadaj pytanie bez wychodzenia z domu – odpowiedź otrzymasz nawet w ciągu 24 godzin.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online ![]() O autorze: Tomasz Ciasnocha Magister prawa, absolwent Uniwersytetu Rzeszowskiego. Aplikację sadową również ukończył w Rzeszowie. Specjalizuje się w prawie administracyjnym oraz cywilnym, na co dzień zajmuje się gospodarką nieruchomościami. Dzięki stałej współpracy z bankiem spółdzielczym doskonale orientuje się w prawie bankowym. Za sprawą pobytu na uniwersytecie katolickim w Angers we Francji oraz stażu w firmie ubezpieczeniowej AXA, również w Angers, poznał dość dobrze prawo francuskie. Językiem francuskim posługuje się w stopniu biegłym. Prywatnie interesuje się ochroną prawną człowieka, w szczególności wynikającą z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale