
Zwrot nakładów na dom teściów po rozwodzie• Data: 18-10-2025 • Autor: Radca prawny Katarzyna Nosal |
|
Po ponad 25 latach małżeństwa moja żona zdecydowała się na rozwód. Zgodziłem się na rozstanie bez orzekania o winie. Przez cały ten czas mieszkaliśmy wspólnie z dwójką dzieci w domu należącym do jej rodziców. W ciągu tych lat razem z żoną wielokrotnie inwestowaliśmy w remonty i modernizację nieruchomości – od wymiany dachu po generalny remont wnętrz. Po rozwodzie wyprowadziłem się na działkę rekreacyjną, którą przystosowałem do całorocznego zamieszkania. Liczyłem, że w zamian za rezygnację z roszczeń dotyczących nakładów na dom, żona zgodzi się przekazać mi działkę. Niestety, tak się nie stało. Zastanawiam się więc, czy mogę domagać się zwrotu poniesionych nakładów na nieruchomość należącą do jej rodziców. |
|
Możliwość żądania zwrotu nakładówZgodnie z przepisami prawa istnieje możliwość żądania zwrotu nakładów poczynionych na cudzą nieruchomość. W przypadku małżeństw i rozwodów konieczne jest jednak dokładne ustalenie, na jakiej podstawie dana osoba korzystała z nieruchomości – czy była to umowa użyczenia, najmu, czy inna forma. W orzeczeniu Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 13 września 2013 r. (sygn. akt I ACa 630/1) wskazano, że przed rozliczeniem nakładów należy ustalić, jaki stosunek prawny łączył osobę dokonującą nakładów z właścicielem nieruchomości. Jeśli strony zawarły umowę regulującą rozliczenie nakładów, to jej postanowienia mają pierwszeństwo, chyba że przepisy bezwzględnie obowiązujące stanowią inaczej. Użyczenie a zwrot nakładówNajczęściej w takich sytuacjach mamy do czynienia z użyczeniem – czyli nieodpłatnym korzystaniem z cudzej rzeczy. Zgodnie z przepisami biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy, natomiast jeśli poczynił inne nakłady lub wydatki, zastosowanie mają przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia (art. 230 k.c. w zw. z art. 226–227 k.c.). Jeżeli nakłady zostały dokonane za zgodą właściciela, przysługuje roszczenie o ich zwrot. W Pana przypadku można przypuszczać, że teściowie akceptowali inwestycje w ich dom, skoro przez wiele lat nie wyrażali sprzeciwu wobec remontów. Wspólność majątkowa a prawo do zwrotuPonieważ nakłady były czynione w trakcie małżeństwa z majątku wspólnego, roszczenie o ich zwrot również stanowi składnik tego majątku. Zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wierzytelność z tytułu nakładów na nieruchomość osoby trzeciej wchodzi do majątku wspólnego i podlega podziałowi po rozwodzie. Sąd Najwyższy w uchwale z 3 kwietnia 1970 r. (III CZP 18/70) uznał, że taka wierzytelność może być przedmiotem postępowania o podział majątku wspólnego, jeśli jest bezsporna co do zasady i wysokości. W przypadku spornej wierzytelności każdy z małżonków może osobno dochodzić swojej części od osoby trzeciej – w tym przypadku od właściciela nieruchomości, czyli teściów. Przedawnienie roszczeniaNależy pamiętać, że roszczenia o zwrot nakładów przedawniają się. W przypadku nieruchomości użyczonej termin ten wynosi rok od dnia wydania rzeczy, czyli od momentu, w którym przestał Pan z niej korzystać. Jeśli od wyprowadzki minął ponad rok, możliwość skutecznego dochodzenia roszczenia może być ograniczona. Zakres roszczeniaJeżeli wierzytelność nie została ujęta w podziale majątku, może Pan dochodzić zwrotu równowartości połowy nakładów, gdyż tyle co do zasady wynosi udział każdego z byłych małżonków w majątku wspólnym. Należy jednak starannie udokumentować wysokość poniesionych kosztów i wykazać, że remonty rzeczywiście zwiększyły wartość nieruchomości. PodsumowanieW opisanej sytuacji istnieje możliwość dochodzenia zwrotu nakładów na dom teściów, jednak kluczowe jest wykazanie podstawy prawnej korzystania z nieruchomości, zgody właścicieli na dokonane inwestycje oraz terminowe wystąpienie z roszczeniem. Jeśli od wyprowadzki minął ponad rok, może się okazać, że roszczenie uległo przedawnieniu. Warto rozważyć złożenie pozwu lub włączenie tej kwestii do postępowania o podział majątku. PrzykładyPrzykład 1:
Przykład 2:
Przykład 3: Oferta porad prawnychPotrzebujesz pomocy w sprawie podziału majątku, zwrotu nakładów lub roszczeń po rozwodzie? Źródła:1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Radca prawny Katarzyna Nosal Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną. |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale