Zawieszenie emerytury a wysokie dochody z pracy, co się bardziej opłaca?

Podwójne źródło dochodu – podwójny obowiązek składkowy

Jako ubezpieczony uzyskujący przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, musi Pan płacić składkę zdrowotną z każdego z tych tytułów odrębnie (z pracy i z emerytury).

Od emerytury nie ma składek na ubezpieczenie społeczne, a od umowy o prace są. Oba dochody się sumuje i podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Oznacza to kwotę wolną od podatku w wysokości 30 tys. zł, a od nadwyżki płaci się podatek; w konsekwencji nawet trzeba wziąć pod uwagę wejście w II próg podatkowy.

Na czym polega zawieszenie emerytury i co daje?

W Polsce obowiązuje regulacja, zgodnie z którą prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

Osoby, które weszły już w wiek emerytalny i pobierają świadczenie, mogą zawiesić swoją emeryturę. Zawieszenie emerytury prowadzi do sytuacji, w jakiej:

1. nie otrzymuje Pan emerytury – nie ma dochodu ani składki zdrowotnej,
2. otrzymuje wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę – jest dochód oraz są składki zdrowotne i społeczne.

Ulga dla seniora – kto może skorzystać z preferencji podatkowej?

W ramach tzw. „Polskiego Ładu” powstała ulga skierowana jest do osób, które pomimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego nadal pozostają aktywne zawodowo i nie pobierają świadczeń emerytalno-rentowych. Ulga ta zapisana została w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa PIT).

Wolne od podatku dochodowego są: (…)

154) przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:

a) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,

b) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2022 r. poz. 2528 oraz z 2023 r. poz. 347, 658, 1429, 1834 i 1872),

c) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1280, 1429 i 1834), d) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672),

e) świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a,

f) uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 217, z późn. zm.13) ),

g) świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia; (…).

Jak wynika z zapisów ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, otrzymane przez podatnika po ukończeniu 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:

a. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,

b. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2022 r. poz. 520, 655 i 1115),

c. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2022 r. poz. 1626 i 2476),

d. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 504, 1504 i 2461),

e. świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a,

f. uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2072, z 2021 r. poz. 1080 i 1236 oraz z 2022 r. poz. 655, 1259 i 1933).

W myśl art. 21 ust. 39 ustawy przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 i 152-154 nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie niniejszej ustawy, zwolnionych od podatku dochodowego oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Warunek „nieotrzymywania emerytury” powinien być spełniony na moment otrzymania przychodu – wypłaty z umowy o pracę.

Z art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT wynika, że zwolnione z podatku są przychody otrzymane przez podatnika, który – mimo nabycia uprawnienia (prawa) do emerytury – tej emerytury nie otrzymuje.

Tym samym warunek „nieotrzymywania emerytury” jako warunek do zastosowania ww. zwolnienia podatkowego powinien być spełniony na moment otrzymania przychodu, tj. na moment wypłaty należności ze stosunku pracy.

Ile można zyskać na rezygnacji z emerytury?

Jeśli jako niepobierający świadczenia emeryt w trakcie roku osiągnie Pan dochód do 85 528 zł – cała ta kwota będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym. Zyskuje Pan na pewno 12% od kwoty wskazanego limitu. A do tego jest jeszcze do wykorzystania kwota wolna od podatku do 30 tys. zł w skali roku, co daje dodatkowo zwrot 3600 zł w skali roku. Podatek wg skali 12% byłby dopiero po przekroczeniu 115 528,00 zł (85 528 + 30 000).

Czy to się opłaca? Podsumowanie ekonomiczne

Zawieszenie emerytury to:

• brak dochodu z emerytury,
• brak składek zdrowotnych z emerytury,
• brak podatku (12%) od dochodu z umowy o pracę do 85 528 zł,
• brak podatku 12% od kolejnych 30 000 zł ( bo jest kwota podatku odliczana w skali roku w I progu podatkowym).

Od dochodów z umowy o pracę podatek wg II progu 32% wystąpiłby o wiele później: bo dopiero po uzyskaniu przychodu powyżej 205 000 zł (kwota wolna 85 000 i próg I w wysokości 120 000).

Uznaję, że w sytuacji gdy dochody z umowy o prace są kilkukrotnie (8x) wyższe od emerytury, jak najbardziej rozsądne jest jej zawieszenie i skorzystanie z ulgi dla emeryta. Po zawieszeniu musiałby Pan zgłosić wniosek o skorzystanie z tej ulgi do pracodawcy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - Dz.U. 2004 nr 210 poz. 2135
2. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
3. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
4. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887