Wynagrodzenie za urlop jako średnia z trzech miesięcy

Zgodnie z art. 129 ustawy Kodeks pracy „czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy”.

W każdym systemie czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.

Z powyższego wynika, że okres rozliczeniowy może być przedłożony do 12 miesięcy i nie stanowi to naruszenia przepisów prawa. Przyjmując, że za każdy miesiąc pracy pracownik powinien otrzymać takie wynagrodzenie, jakie sobie w danym miesiącu wypracował, w przypadku miesięcznego okresu rozliczeniowego otrzymywałby on wynagrodzenie zasadnicze plus dodatki za godziny nadliczbowe. W przypadku 12-miesięcznego okresu rozliczeniowego za każdy miesiąc pracownik otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze, a dodatki- dopiero po upływie okresu rozliczeniowego – czyli co 12 miesięcy.

Pracodawca ma bowiem obowiązek wypłacania dodatków za godziny nadliczbowe średniotygodniowe na koniec okresu rozliczeniowego, gdyż dopiero wtedy może stwierdzić, czy dodatkowa praca w okresie rozliczeniowym spowodowała przekroczenie średniotygodniowe.

Zgodnie z powyższym należy uznać, że przekroczenie miesięcznego nominału w przedłużonym okresie rozliczeniowym nie musi oznaczać pracy nadliczbowej (nominał miesięczny nie ma tu bowiem znaczenia). Długi okres rozliczeniowy umożliwia bowiem zaplanowanie większej ilości godzin roboczych w niektórych jego miesiącach, a mniejszej w innych, bez ryzyka powstania godzin nadliczbowych.

Zgodnie z art. 172 „za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu; w przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy”.

Zgodnie z § 7 rozporządzenia urlopowego „składniki wynagrodzenia określone w stałej stawce miesięcznej uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu skorzystania z urlopu”. Co do tego nie ma żadnych wątpliwości.

Problem powstaje w przypadku, gdy pracownik w miesiącach poprzedzających urlop otrzymywał także zmienne składniki wynagrodzenia, przysługujących za okresy nie dłuższe niż miesięczne. W tej kategorii mieszczą się niewątpliwie wynagrodzenie z dodatkiem za nadgodziny dobowe. Z uwagi na stosowany 12-miesięczny okres rozliczeniowy nie uwzględnia się w tej grupie przekroczeń normy średniotygodniowej, które są wypłacane dopiero po zamknięciu okresu rozliczeniowego.

Zgodnie z § 12 rozporządzenia „składniki wynagrodzenia wypłacane za okresy dłuższe niż jeden miesiąc wypłaca się w przyjętych terminach wypłaty tych składników, przy czym okres urlopu jest traktowany na równi z okresem wykonywania pracy”.

Oznacza to, że wypłata nadgodzin średniotygodniowych dokonywana za okres 12 miesięcy (okres rozliczeniowy) nie wchodzi do wynagrodzenia urlopowego. Wynagrodzenie za te godziny wypłacane jest zgodnie z przyjętym harmonogramem wypłat.