Upadłość konsumencka a zawarcie małżeństwa

Ustanowienie rozdzielności małżeńskiej

W pierwszej kolejności należy uczynić zastrzeżenie, że odpowiedź udzielana jest jedynie na gruncie prawa polskiego. Nie chciałbym również decydować za Panią, co powinna Pani uczynić. To jest Pani decyzja.

Aczkolwiek moim zdaniem najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej.

Kwestię tę regulują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. 2017, poz. 682), zwanej dalej „K.r.io.”. Przy czym ustanowienie rozdzielności majątkowej wymagałoby zawarcia umowy w formie aktu notarialnego.

„Art. 47. § 1. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

§ 2. Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.

Art. 51. W razie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później.

Art. 51¹. Każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem”.

Zmiana umowy na wspólność małżeńską

Po zakończeniu postępowania sądowego, jeżeli jego wynik byłby dla Pani pozytywny, i ustabilizowaniu Pani sytuacji finansowej, można byłoby w każdym momencie trwania małżeństwa zmienić rozdzielność majątkową małżeńską na wspólność.

Zgodnie bowiem z art. 47 § 2 K.r.io. umowa majątkowa małżeńska, w tym rozdzielność majątkowa może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.

Pewnym jednak mankamentem jest to, że do zmiany z rozdzielności majątkowej małżeńskiej na wspólność konieczna byłaby zgoda obydwu małżonków.

Upadłość konsumencka i egzekucja z majątku

Natomiast jeżeli nie zdecydowaliby się Państwo na rozdzielność majątkową małżeńską, to w opisanej przez Panią sytuacji znalazłby zastosowanie art. 41 § 3 K.r.io. Dotyczy on bowiem sytuacji, gdy dług powstał przed zawarciem związku małżeńskiego i wskazuje, z jakich składników majątku będzie można wówczas prowadzić egzekucję. Zgodnie z tym przepisem:

„Art. 41. § 1. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków.

§ 2. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

§ 3. Jeżeli wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9”.

Zatem w takiej sytuacji wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego małżonka–dłużnika, z jego wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez niego z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9 K.r.io. (prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy).

Podsumowując, najbezpieczniejszą opcją jest rozdzielność majątkowa małżeńska. Powstają wówczas dwa odrębne majątki i działania jednego małżonka nie mają wpływu na sytuację majątkową drugiego małżonka.

Natomiast w przypadku powstania wspólności majątkowej małżeńskiej możliwe będzie egzekwowanie długu przede wszystkim z majątku osobistego małżonka–dłużnika oraz z niektórych składników majątku wspólnego wymienionych w art. 41 § 3 K.r.io.