Rozwód rodziców i przetrzymywanie paszportu dziecka

Przywłaszczenie paszportu dziecka przez jednego z rodziców

Niestety konsul nie jest upoważniony z mocy prawa do pośredniczenia w wydawaniu lub wymianie dowodu osobistego – wszystkie czynności związane z uzyskaniem nowego dowodu należy załatwiać osobiście w kraju.

Dzieciom, które nie ukończyły wieku 5 lat wydaje się paszporty tymczasowe z ważnością tylko na jeden rok, ale na żądanie rodziców dziecku przed ukończeniem 5. roku życia może być wydany paszport biometryczny z 12-miesięcznym terminem ważności.

Dzieciom w wieku od 5 do 13 lat wydaje się paszporty biometryczne z 5-letnim okresem ważności. Małoletni po ukończeniu 13 lat otrzymują paszporty biometryczne 10-letnie.

Wniosek o wydanie paszportu dla osoby małoletniej składają rodzice lub opiekunowie prawni. Obecność małoletniego przy składaniu wniosku o paszport dla niego jest obowiązkowa, z wyjątkiem jedynie przypadków występowania o paszport tymczasowy dla dziecka, które nie ukończyło 5 lat.

Zgodnie z art. 275 § 1 Kodeksu karnego przywłaszczenie paszportu stanowi występek zagrożony karą grzywny, ograniczenia wolności lub nawet kara pozbawienia wolności do lat 2. Problem w tym, że do momentu uprawomocnienia się wyroku rozwodowego i przyznania Pani prawa opieki nad dzieckiem nie można stwierdzić, że ojciec dziecka jest bezprawnym posiadaczem paszportu własnego dziecka.

W Polsce sąd mógłby nakazać ojcu dziecka wydanie Pani paszportu Państwa dziecka, jednak, jak Pani napisała, nie chce Pani jechać do Polski, zostawiając dziecko same w Anglii, trudno też przewidzieć, jak skuteczna byłaby egzekucja takiego nakazu sądowego, biorąc pod uwagę, że ojciec dziecka przebywa w Anglii.

Czy konsul może wydać paszport tymczasowy dla dziecka?

Jeżeli ojciec dziecka nie odda paszportu, może Pani zwrócić się do konsulatu polskiego z wnioskiem o wydanie paszportu tymczasowego dla dziecka na powrót do Polski.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy o dokumentach paszportowych konsul wydaje paszport tymczasowy osobom przebywającym czasowo w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą, na powrót do miejsca stałego pobytu. Paszport tymczasowy wydawany jest na okres 12 miesięcy. W tym czasie mogłaby Pani przyjechać z dzieckiem do Polski.

Zasadniczo zgodnie z art. 14 ust. 1 wspomnianej ustawy na „wydanie dokumentu paszportowego osobie małoletniej jest wymagana pisemna zgoda obojga rodziców, których własnoręczność podpisów poświadcza organ paszportowy lub notariusz″, niemniej jednak zgodnie z ust. 2. art. 14 „jeżeli uzyskanie zgody jednego z rodziców jest niemożliwe lub znacznie utrudnione, dokument paszportowy za granicą może być wydany za zgodą tylko jednego z rodziców, o ile przemawia za tym dobro małoletniego”. Umożliwienie powrotu do kraju na pewno uzasadnia wydanie paszportu bez zgody ojca dziecka.

Należy również pamiętać, że zgodnie z art. 100 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oprócz sądów opiekuńczych również inne organy państwowe obowiązane (w tym konsulowe) są obowiązani udzielać pomocy rodzicom, jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59