Jak zapobiec ubezwłasnowolnieniu?• Autor: Karol Jokiel |
|
Brat mojego męża chce ubezwłasnowolnić swoja matkę, aby oddać ją do domu starców. Mój mąż się nie zgadza, ale jego brat pomimo to podobno oddał sprawę do sądu o ubezwłasnowolnienie. Co możemy zrobić, żeby zapobiec ubezwłasnowolnieniu? |
|
Postępowanie sądowe w sprawie o ubezwłasnowolnieniePostępowanie sądowe w sprawie o ubezwłasnowolnienie toczy się według ogólnych zasad cywilnego postępowania nieprocesowego, uregulowanego przepisami Kodeksu postępowania cywilnego.
Ubezwłasnowolnionym całkowicie może być osoba pełnoletnia, która wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem (art. 13 Kodeksu cywilnego).
Ubezwłasnowolnionym częściowo może być osoba pełnoletnia z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.
Sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do właściwości sądów okręgowych, które rozpoznają je w składzie trzech sędziów zawodowych. W sprawach tych właściwy jest sąd okręgowy miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, a w razie braku miejsca zamieszkania – sąd miejsca jej pobytu. Kto może zgłosić wniosek o ubezwłasnowolnienie?Wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:
Stąd więc ewentualny wniosek złożony przez brata męża (jako syna) jest formalnie dopuszczalny, a skutecznie złożony prowadzi do wszczęcia postępowania w sprawie ubezwłasnowolnienia.
W świetle przedstawionych przez Panią faktów warto jednak pamiętać, a być może również uświadomić brata męża, że kto zgłosił wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze (tzn. wiedząc, że wniosek ten nie zostanie uwzględniony przez sąd) lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny do 1000 zł (art. 545 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego).
Pragnę w tym miejscu Panią uspokoić: o wszczętym postępowaniu musi zostać poinformowana osoba, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. Tak więc nie ma ryzyka, że sąd orzeknie cokolwiek bez wiedzy matki Pani męża, a w konsekwencji i bez wiedzy Państwa.
Co więcej, gdy tylko matka Pani męża otrzyma informację o ewentualnym wszczętym postępowaniu w sprawie o ubezwłasnowolnienie, to Pani mąż może napisać do sądu wniosek o dopuszczenie go do sprawy w charakterze uczestnika postępowania – jako syna osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. Uczestnik postępowania zaś jest informowany przez sąd o każdej rozprawie, może brać udział w rozprawach, składać wnioski i oświadczenia ustnie na rozprawie, jak i pisemnie poza rozprawą, słowem – może aktywnie brać udział w sprawie, na czym – jak rozumiem – Pani mężowi zależy, aby dać wyraz temu, że nie zgadza się z wnioskiem brata. Jak przebiega postępowanie w sprawie o ubezwłasnowolnienie?Ryzyko wydania przez sąd rozstrzygnięcia nieodpowiadającego sytuacji, w tym orzeczenia o ubezwłasnowolnieniu, pomimo braku ku temu podstaw jest znikome, gdyż osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, sąd zawsze musi wysłuchać niezwłocznie po wszczęciu postępowania. Wysłuchanie odbywa się w obecności biegłego psychologa oraz – w zależności od stanu zdrowia osoby, która ma być wysłuchana – biegłego lekarza psychiatry lub neurologa, przy czym mąż jako uczestnik postępowania będzie mógł być obecny. Innymi słowy, w toku postępowania osoba, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, musi być zbadana przez biegłego lekarza psychiatrę lub neurologa, a także przez psychologa.
Jeżeli wniosek o ubezwłasnowolnienie dotyczy osoby pełnoletniej, sąd może na wniosek uczestnika postępowania lub z urzędu, przy wszczęciu lub w toku postępowania, ustanowić dla niej doradcę tymczasowego, gdy uzna to za konieczne dla ochrony jej osoby lub mienia. Doradcą tymczasowym należy ustanowić przede wszystkim małżonka, krewnego lub inną osobę bliską, jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie wzgląd na dobro osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. PrzykładyPani Maria, 78-letnia emerytka, nadal samodzielnie prowadziła dom i robiła zakupy. Gdy jej córka dowiedziała się, że brat złożył wniosek o jej ubezwłasnowolnienie, natychmiast napisała do sądu wniosek o dopuszczenie do sprawy jako uczestnik. Dostarczyła zaświadczenia lekarskie potwierdzające sprawność psychiczną matki i poprosiła o powołanie niezależnych biegłych. Dzięki jej działaniom sąd oddalił wniosek.
Pan Andrzej zauważył, że jego siostra planuje złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie ich ojca, który miał początki demencji, ale wciąż podejmował decyzje dotyczące swojego życia. Andrzej przygotował nagranie z wizyty u lekarza, gdzie ojciec logicznie wypowiadał się na temat swoich spraw. Z pomocą prawnika złożył do sądu pisemne oświadczenie oraz poprosił o możliwość bycia uczestnikiem postępowania. Sąd, po zbadaniu sprawy, nie znalazł podstaw do ubezwłasnowolnienia.
Rodzina pani Haliny była podzielona – jedna z córek chciała przekazać mamę do placówki opiekuńczej i złożyła wniosek o ubezwłasnowolnienie, mimo że pani Halina miała jedynie trudności z poruszaniem się. Druga córka wzięła udział w postępowaniu, wskazała opiekunkę, która pomagała mamie w codziennych sprawach, oraz zaangażowała lekarzy specjalistów, którzy wydali pozytywną opinię o stanie psychicznym matki. W efekcie sąd nie uwzględnił wniosku. PodsumowaniePostępowanie o ubezwłasnowolnienie to poważna sprawa, która wymaga nie tylko zaangażowania sądu, ale także udziału osób najbliższych i specjalistów. Choć każdy bliski ma prawo złożyć taki wniosek, nie oznacza to, że zostanie on automatycznie uwzględniony. Sąd zawsze bada sprawę dokładnie, opierając się na opiniach biegłych oraz wysłuchaniu osoby, której dotyczy wniosek. Jeśli bliscy nie zgadzają się z inicjatywą ubezwłasnowolnienia, mają prawo do aktywnego udziału w postępowaniu – mogą przedstawić dowody, złożyć wnioski i zadbać o to, by głos osoby zainteresowanej był usłyszany. Warto zareagować szybko i rzeczowo, ponieważ sąd, podejmując decyzję, kieruje się przede wszystkim dobrem osoby, której sprawa dotyczy. Oferta porad prawnychJeśli znajdujesz się w trudnej sytuacji rodzinnej i potrzebujesz pomocy prawnej, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Oferujemy szybki kontakt z doświadczonym prawnikiem, który pomoże Ci zrozumieć Twoje prawa, przygotować pisma do sądu lub odpowiedzieć na działania innych uczestników sprawy. Wszystko odbywa się zdalnie – bez wychodzenia z domu, dyskretnie i wygodnie. Niezależnie od tego, czy chodzi o sprawę o ubezwłasnowolnienie, kwestie opieki nad osobą starszą, czy spór rodzinny, jesteśmy tutaj, aby Ci pomóc. Źródła:1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online 
O autorze: Karol Jokiel Radca prawny, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalizuje się w prawie cywilnym i prawie pracy oraz procedurze cywilnej jak również windykacji należności, w tym także za granicą. Dotychczas udzielił ponad 1000 porad! Jest praktykującym prawnikiem z kilkuletnim doświadczeniem zawodowym w renomowanej kancelarii prawnej.
Naszym klientom pomaga sporządzać umowy, egzekwować należności od dłużników, odpowiada też na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorem licznych publikacji: artykułów, aktualności, kilku eBooków oraz członkiem i założycielem stowarzyszenia Lex et Veritas, które stawia sobie za cel szerzenie w społeczeństwie wiedzy prawnej. Zakończył współpracę z serwisem eporady24.pl w 2015 roku. |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale
Cesja kredytu na faktycznego kredytobiorcę 
