Przedawnienie przestępstwa z art. 284 § 2, art. 286 § 1, art. 297 § 1, art. 300 § 1, art. 276, art. 297 § 2

Po ilu latach ustaje karalność przestępstwa?

Stosownie do art. 101 § 1 Kodeksu karnego karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:

 1) 30 – gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa, 

 2) 20 – gdy czyn stanowi inną zbrodnię,

 2a) 15 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności powyżej 5 lat,

 3) 10 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata,

 4) 5 – gdy chodzi o pozostałe występki. 

Jeżeli chodzi o przestępstwo z art. 276 K.k., to jako że jest to czyn zabroniony, zagrożony karą pozbawienia do lat 2, to karalność tego przestępstwa ustaje z upływem 5 lat od daty jego popełnienia.

Co do przestępstwa z art. 284 § 2 w zw. z art. 294 § 1 K.k., to czyn stanowił występek zagrożony karą przekraczającą 5 lat (do 10 lat). Przedawnienie karalności tego przestępstwa ustaje po upływie 15 lat od daty jego popełnienia.

Art. 286 § 1 K.k. przy zastosowaniu art. 91 § 1 K.k. w zw. z art. 294 § 1 K.k. – zagrożenie karą pozbawienia wolności ponad 5 lat (do 15 lat). Przedawnienie karalności tego przestępstwa ustaje po upływie 15 lat od daty jego popełnienia.

Art. 297 § 1 K.k. w zw. z art. 11 § 2 K.k. – zagrożenie karą pozbawienia wolności do 5 lat. Przedawnienie karalności tego przestępstwa ustaje po upływie 10 lat od daty jego popełnienia.

Art. 297 § 2 K.k. – zagrożenie karą pozbawienia wolności do 5 lat. Przedawnienie karalności tego przestępstwa ustaje po upływie 10 lat od daty jego popełnienia.

Art. 300 K.k. § 1 K.k. w zw. z art. 12 K.k. – zagrożenie karą pozbawienia wolności do 3 lat. Przedawnienie karalności tego przestępstwa ustaje po upływie 5 lat od daty jego popełnienia.

Jednak ze względu na to, że w Pana przypadku prokurator wszczął przeciwko Panu postępowanie, będzie miał zastosowanie przepis art. 102 K.k.

Stosownie do tego przepisu, jeżeli w okresach przedawnienia karalności przewidzianych w art. 101 wszczęto postępowanie przeciwko osobie, karalność popełnionego przez nią przestępstwa określonego w § 1 pkt 1–3 ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych wypadkach – z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu.

Tak więc w Pana przypadku przedawnienie karalności przestępstw nastąpi:

• art. 276 K.k. – po upływie 10 lat od jego popełnienia (tu nastąpiło już przedawnienie karalności),
• art. 284 § 2 w zw. z art. 294 § 1 K.k. – po upływie 25 lat od jego popełnienia,
• art. 286 § 1 K.k. przy zastosowaniu art. 91 § 1 K.k., w zw. z art. 294 § 1 K.k. – po upływie 25 lat od jego popełnienia,
• art. 297 § 1 K.k. w zw. z art. 11 § 2 K.k. – po upływie 20 lat od daty jego popełnienia,
• art. 297 § 2 K.k. – po upływie 20 lat od jego popełnienia,
• art. 300 K.k. § 1 K.k. w zw. z art. 12 K.k. – po upływie 10 lat od daty jego popełnienia (tu nastąpiło już przedawnienie karalności).

Niektóre z przestępstw popełnił Pan przed wejściem w życie Kodeksu karnego (przed 1 września 1998 r.).

Według poprzednio obowiązującego Kodeksu karnego (art. 105 § 1) karalność przestępstwa ustawała, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:

• 30 – gdy czyn stanowi zbrodnię,
• 10 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą lat 5,
• 5 – gdy chodzi o pozostałe występki.

Jednak zgodnie z ustawą z dnia 6 czerwca 1997 r. Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 554) do czynów popełnionych przed wejściem w życie Kodeksu karnego stosuje się przepisy tego kodeksu o przedawnieniu i zatarciu skazania, chyba że termin przedawnienia już upłynął (art. 15).

Do przedawnienia przestępstw popełnionych pod rządami starego Kodeksu karnego stosuje się więc przepisy obecnie obowiązującego Kodeksu karnego.

W przypadku popełnionych przez Pana przestępstw z art. 276 K.k. i 300 K.k. § 1 K.k. w zw. z art. 12 K.k. nastąpiło przedawnienie karalności.

W jaki sposób następuje przedawnienie karalności przestępstwa?

Przedawnienie następuje z mocy prawa. Przedawnienie karalności powoduje zakaz wszczęcia postępowania i konieczność umorzenia postępowania już wszczętego w sprawie przestępstwa, które się przedawniło. Przedawnienie nie następuje na wniosek – jak już wspomniałem, następuje ono z mocy prawa.

Zwrócę jeszcze uwagę na art. 4 § 1 K.k. karnego: „Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy”.

Ze względu na powyższy przepis w Pana przypadku mogą zaistnieć inne terminy przedawnienia. Jeżeli bowiem popełnił Pan niektóre z przestępstw przed wejściem w życie Kodeksu karnego, to mogą zostać zastosowane przepisy względniejsze dla sprawcy, np. dotyczące ewentualnego wymiaru kary (ale nie te dotyczące przedawnienia).

Jednak w celu dokładnego wskazania, w przypadku których przestępstw mogłoby to mieć zastosowanie, należałoby bardzo dokładnie poznać okoliczności popełnienia tych przestępstw, czas ich popełnienia, kwalifikację według starego Kodeksu karnego, jaką zastosował organ prowadzący postępowanie i wiele innych okoliczności związanych z popełnionymi przestępstwami.