Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu

Łacińska paremia ignorantia iuris nocet, czyli nieznajomość prawa szkodzi, stanowi jeden z wielu fundamentów państwa prawa. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 25 stycznia 2006 r. (I CK 233/05) stwierdził, że funkcjonowanie prawa zwłaszcza w demokratycznym państwie prawnym, opiera się na założeniu, iż wszyscy adresaci obowiązującej normy prawnej, a więc zarówno podmioty obowiązane do jej przestrzegania, jak i organy powołane do jej stosowania, znają jej właściwą treść. Jest to tak zwana fikcja powszechnej znajomości prawa. Idąc dalej, trzeba stwierdzić, że zasada ta pociąga za sobą stan, w którym nikt nie może uchylić się od ujemnych skutków naruszenia normy na tej podstawie, że normy tej nie znał lub rozumiał ją opacznie.

Przechodząc do szczegółów, należy zauważyć, iż zgodnie z art. 128 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.), „do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych”.

W myśl powyższego przepisu powinien Pan dołączyć do sprzeciwu jego odpis dla strony przeciwnej. Nie załączając odpisu sprzeciwu, dopuścił się Pan braku formalnego.

Słusznie więc sąd wezwał Pana do jego usunięcia.

Z kolei zgodnie z art. 504 § 1 K.p.c. „sąd odrzuca sprzeciw wniesiony po upływie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalny albo którego braków pozwany nie usunął w terminie”.

Natomiast zgodnie z art. 504 § 2 K.p.c. „nakaz zapłaty, przeciwko któremu w całości lub w części nie wniesiono skutecznie sprzeciwu, ma skutki prawomocnego wyroku”.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż w zaistniałej sytuacji sąd słusznie postanowił o odrzuceniu Pańskiego sprzeciwu.

Pozostaje teraz zastanowić się, co może Pan zrobić w obecnej sytuacji. Może Pan spróbować złożyć do sądu wniosek o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu. Zgodnie z art. 168 § 1 K.p.c., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy, sąd, na jej wniosek, postanowi przywrócić termin. Zatem przesłankami do przywrócenia terminu są:

1. brak winy strony w uchybieniu terminu, oraz
2. powstanie w wyniku tego uchybienia ujemnych dla strony skutków procesowych (np. nie można przywrócić terminu do przedstawienia dowodów, ponieważ może to nastąpić do zamknięcia rozprawy w I instancji).

Określenie w tym miejscu w sposób wyczerpujący, w jakich sytuacjach można mówić o braku winy osoby wnoszącej o przywrócenie terminu – jest niemożliwe. Każdorazowo w tym zakresie dana sytuacja podlega obiektywnej ocenie sądu uwzględniającego całokształt okoliczności sprawy. Jedynie tytułem przykładu można podać (kierując się dotychczasowym orzecznictwem), iż powodem przywrócenia terminu może być: choroba strony lub jej przedstawiciela, która uniemożliwiła podjęcie działania nie tylko osobiście, ale i skorzystania z pomocy innych osób, udzielenia mylnej informacji przez pracownika sądu o terminie zaskarżenia czy wnoszenia opłat, zdarzenia nagłego, uniemożliwiającego dokonanie czynności, którego strona nie mogła przewidzieć i zabezpieczyć się przed jego skutkami.

Z kolei takie okoliczności jak inne ważne dla strony sprawy, absorbujące ją w okresie biegu terminu do dokonania czynności procesowej czy nieznajomość przepisów prawa procesowego nie stanowią z reguły powodu do przywrócenia terminu.

Jeśli strona, z uwzględnieniem wymienionych uwag, „bez swojej winy” przekroczyła termin procesowy na wykonanie określonej czynności procesowej, wówczas, zgodnie z art. 169 § 1 K.p.c., może złożyć pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu. Pismo wnosi się do sądu, w którym czynność miała zostać dokonana, w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu.

Zachowanie tygodniowego terminu, o którym mowa w poprzednim zdaniu, jest istotne o tyle, że uchybienie mu, wynikające z treści pisma, skutkuje odrzuceniem wniosku o przywrócenie terminu, bez jego merytorycznego badania.

Wniosek o przywrócenie terminu winien odpowiadać ogólnym warunkom pisma procesowego. A zatem zawierać: oznaczenie sądu, do którego jest skierowany, imiona i nazwiska lub nazwy stron, przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, adres ich siedziby lub miejsca zamieszkania; oznaczenie rodzaju pisma; osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności; podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika; wymienienie załączników oraz sygnaturę sprawy.

W piśmie tym należy nadto uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek (art. 169 § 2 K.p.c.). Co istotne, równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności procesowej, dla której termin został przekroczony. Oznacza to, że wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu powinien Pan złożyć sprzeciw, do którego termin minął.

Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego postanowienie uwzględniające wniosek może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Natomiast „nie jest dopuszczalne oddalenie na posiedzeniu niejawnym wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym” (uchwała Sądu Najwyższego z 16.01.2009 r., III CZP 128/08).

Na koniec pragnę zauważyć, iż fakt, że sąd karny wymierzył Panu karę za przestępstwo, nie ma absolutnie wpływu na Pana odpowiedzialność cywilną.