Problem z zapisem w księdze wieczystej i z zameldowaniem

Wpis w księdze wieczystej

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (j.t. Dz. U. z 2004 r. Nr 172, poz. 1804) domniemywa się, że jeśli ktoś w księdze wieczystej ujawniony jest jako właściciel, to oznacza, że jest nim faktycznie. Dlatego, zgodnie z obowiązującymi przepisami, przysługuje Panu prawo własności w stosunku do przedmiotowej nieruchomości. Domniemanie to może być jednak obalone przez żądanie usunięcia niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym na podstawie art. 10 tejże ustawy.

Ustawodawca nie nałożył obowiązku korygowania niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej przez osobę, która figuruje w niej jako właściciel, poza przypadkiem braku ujawnienia tego prawa. Dlatego nie ma Pan prawnego obowiązku dążyć do usunięcia niezgodności w księdze wieczystej, w której ujawnione jest Pańskie prawo własności.

Stosownie jednak do art. 10 ust. 1 ustawy osoba, której prawo zostało wpisane błędnie, może żądać usunięcia niezgodności. Zgodnie z przedstawionym przez Pana stanem faktycznym taka sytuacja ma właśnie miejsce, gdyż w księgach wieczystych przedmiotowej nieruchomości figuruje Pan jako właściciel, nie będąc nim w rzeczywistości. Dlatego jest Pan uprawniony do żądania usunięcia niezgodności w trybie przewidzianym w art. 10.

Obowiązki wynikające z prawa własności

Muszę jednak potwierdzić, że obecnie posiada Pan wszystkie prawa i obowiązki wynikające z prawa własności. Wiąże się to również z konsekwencjami, o których Pan wspomniał.

Stosownie do art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (j.t. Dz. U z 2008 r. Nr 220, poz. 1414 z późn. zm.) osoba która wyjeżdża za granicę na okres przekraczający 3 miesiące zobowiązana jest zgłosić swój wyjazd oraz powrót organowi właściwemu ze względu na miejsce swojego stałego pobytu. Wnioskować z tego należy, że osoba, która wyjeżdża za granice na dłuższy okres, nie ma obowiązku wymeldowania się, a co za tym idzie – wymiany dokumentów. Ustawodawca zobowiązuje taką osobę jedynie do powiadomienia o wyjeździe wskazanego powyżej organu najpóźniej w dniu opuszczenia miejsca stałego pobytu oraz zgłoszenia przyjazdu najpóźniej po upływie czwartej doby, licząc do dnia powrotu.

Zgodnie z art. 40 ust. 1 pkt 1 „posiadacz dowodu osobistego ma obowiązek wymienić ten dokument w razie zmiany danych, które zamieszcza się w dowodzie osobistym”, w tym również adresu miejsca zamieszkania na pobyt stały. Natomiast zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 4 osoba, która nie ma zameldowania na pobyt stały albo pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące, nie ma zamieszczonej informacji o adresie zamieszkania w dowodzie osobisty. Z powyższego wynika, iż w Pańskim dowodzie osobistym nie można wpisać adresu stałego pobytu w Hiszpanii.

W momencie zmiany adresu stałego pobytu jest Pan zobowiązany do wymiany dowodu osobistego. Jeśli przy wymeldowaniu nie poda Pana adresu stałego pobytu na terenie RP, to w dowodzie osobistym nie zamieszcza się informacji o miejscu zamieszkania.

Gdyby przed wyjazdem za granicę nie wymeldował się Pan z miejsca stałego pobytu w Polsce, to Pański dowód będzie ważny do dnia upływu jego ważności.

[SZARY]

Przykłady

Jan przez lata mieszkał w domu po swoich dziadkach. Pewnego dnia, sprawdzając księgę wieczystą, zauważył, że formalnie widnieje jako współwłaściciel sąsiedniej wąskiej działki, przez którą przebiega rów melioracyjny. Nigdy nie nabywał tej działki i nie miał z nią nic wspólnego. Początkowo zignorował ten fakt, ale po kilku miesiącach otrzymał pismo z gminy nakazujące mu oczyszczenie i utrzymanie rowu w należytym stanie. Zdał sobie sprawę, że mimo iż formalnie nie jest właścicielem, to zgodnie z księgą wieczystą ponosi pełne obowiązki właścicielskie.

Anna wyprowadzała się na stałe do Hiszpanii. Chciała uporządkować wszystkie formalności przed wyjazdem. Kiedy udała się do urzędu, aby zgłosić swój wyjazd na dłużej niż 3 miesiące, dowiedziała się, że nie musi się wymeldowywać, ale powinna zgłosić wyjazd. Ponieważ jednak planowała sprzedać mieszkanie i definitywnie zakończyć zamieszkiwanie w Polsce, zdecydowała się na wymeldowanie. Po wymeldowaniu musiała również wymienić dowód osobisty, ponieważ nie miała już stałego adresu w kraju, a w nowym dokumencie nie zamieszczono informacji o miejscu zameldowania.

Pan Tomasz odziedziczył niewielką działkę rekreacyjną po dalekim krewnym. Podczas składania wniosku o wpis do księgi wieczystej, sąd przez pomyłkę wpisał także dodatkową parcelę, której Tomasz nigdy nie nabył. Dowiedział się o tym przypadkiem przy okazji ubiegania się o kredyt. Prawnik wyjaśnił mu, że chociaż formalnie widnieje jako właściciel tej drugiej działki, to może w każdej chwili wystąpić do sądu o sprostowanie wpisu i usunięcie niezgodności. Do czasu sprostowania, mógłby jednak odpowiadać np. za podatki czy zobowiązania związane z tą błędnie przypisaną nieruchomością.

Podsumowanie

Nieścisłości w księdze wieczystej mogą prowadzić do nieoczekiwanych konsekwencji, w tym odpowiedzialności za utrzymanie nieruchomości czy obowiązku ponoszenia kosztów podatkowych. Choć prawo nie nakłada obowiązku natychmiastowego korygowania błędów w księdze, warto rozważyć ich sprostowanie, by uniknąć problemów w przyszłości. W przypadku zmiany miejsca stałego pobytu za granicę kluczowe jest natomiast zgłoszenie wyjazdu, a niekoniecznie wymeldowanie. Jednak brak stałego zameldowania w Polsce wiąże się z koniecznością wymiany dowodu osobistego na dokument pozbawiony adresu.

Oferta porad prawnych

Jeśli masz wątpliwości dotyczące księgi wieczystej, meldunku czy innych kwestii prawnych, skorzystaj z naszych porad online. Doświadczony prawnik szybko przeanalizuje Twoją sytuację i udzieli jasnej, konkretnej odpowiedzi, bez wychodzenia z domu. Wystarczy opisać problem, a my zajmiemy się resztą.

[KONIEC]

Źródła:

1. Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece - Dz.U. 1982 nr 19 poz. 147
2. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych - Dz.U. 1974 nr 14 poz. 85