Standardy lokali socjalnych - wymogi prawne a praktyka gmin

Warunki jakie powinien spełniać lokal socjalny?

Warunki, jakie winien spełniać lokal socjalny, określone zostały w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z powyższymi przepisami przez pojęcie „lokal socjalny” należy rozumieć „lokal nadający się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, którego powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa domowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 m², a w wypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego 10 m², przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie”.

Obniżony standard nie oznacza pozbawienia lokatorów w ogóle dostępu do pewnych urządzeń czy pomieszczeń, ale może je stosownie ograniczać, np. poprzez umiejscowienie jednej wspólnej łazienki lub WC na korytarzu.

Pomieszczenie zastępcze, do którego można eksmitować dłużnika, oprócz wskazanych wcześniej warunków, powinno spełniać jeszcze następujące:

• posiadać dostęp do źródła zaopatrzenia w wodę i do ustępu, chociażby znajdowały się poza budynkiem;
• posiadać oświetlenie elektryczne i naturalne;
• posiadać możliwość ogrzewania [wydaje się, że wymaganie to jest spełnione, jeżeli w pomieszczeniu tym są sprawne kontakty elektryczne umożliwiające podłączenie piecyków elektrycznych; możliwość ogrzewania powinna raczej być zapewniona w każdym z pokoi (izb) pomieszczenia zastępczego];
• posiadać niezawilgocone przegrody budowlane;
• zapewniać możliwość zainstalowania urządzenia do gotowania posiłków (niewymagane wobec tego jest zapewnienie samego urządzenia, ale np. albo zainstalowanie instalacji gazowej, albo poprzestanie na kontaktach elektrycznych, dzięki którym może funkcjonować kuchenka elektryczna i inne urządzenia umożliwiające przygotowanie posiłków).

W jakiej odległości od poprzedniego miejsca zamieszkania powinien znajdować się lokal zastępczy wskazany przez gminę?

Pomieszczeniem zastępczym, jak się podkreśla w nauce prawa, nie może być noclegowania.

Dodatkowo wymaga się, by lokum to znajdowało się w tej samej miejscowości lub pobliskiej, jeżeli zamieszkanie w tej miejscowości nie pogorszy nadmiernie warunków życia osób przekwaterowywanych, z tym że od tego wymagania (podobnie jak od warunku dotyczącego metrażu lokalu) można odstąpić za zgodą osoby przekwaterowywanej.

Za tą samą miejscowość w przypadku lokalu zamiennego uważać należy, podobnie jak w przypadku miejsca zamieszkania użytego w art. 25 Kodeksu cywilnego, miasto, wieś albo inną mniejszą miejscowość. Oznacza to, że pojęcie miejscowości nie jest tożsame z pojęciem gminy, a zatem lokal umiejscowiony w tej samej nawet gminie, jednak w innej miejscowości, nie będzie spełniał powyższych warunków. Bez znaczenia jest jednak odległość tego lokalu od wcześniejszego miejsca zamieszkania osób przekwaterowywanych, jeżeli po przekwaterowaniu będą one wciąż mieszkać w tej samej miejscowości.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733