Likwidacja firmy a zwolnienie pracownika na urlopie wychowawczym

Rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem przebywającym na urlopie wychowawczym z uwagi na likwidację firmy

W przypadku likwidacji pracodawcy dopuszczalne jest rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem przebywającym na urlopie wychowawczym.

Powyższe potwierdza art. 186¹ § 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym „pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika”.

Tym samym pracownik korzystający z urlopu wychowawczego co do zasady podlega szczególnej ochronie przed rozwiązaniem umowy o pracę. Ochrona ta jednak została uchylona w przypadku likwidacji pracodawcy.

W grę wejdą dwa sposoby rozwiązania stosunku pracy: wypowiedzenie dokonane przez pracodawcę albo porozumienie stron.

Każda umowa o pracę bez względu na jej rodzaj może być rozwiązana na zasadzie porozumienia stron. Cechą charakterystyczną tego rozwiązania umowy o pracę jest obustronne porozumienie.

Aby do niego doszło, jedna ze stron stosunku pracy musi wystąpić z taką inicjatywą, przy czym może to być zarówno pracownik, jak i pracodawca, a druga strona musi tę ofertę przyjąć, by można było mówić o skutkach prawnych tej czynności.

Rozwiązanie umowy na mocy wzajemnego porozumienia stron może nastąpić w każdym czasie i z każdym pracownikiem, przy czym terminy wypowiedzenia nie muszą zostać zachowane. Strony mogą rozwiązać umowę o pracę za porozumieniem w każdym uzgodnionym terminie. Strony muszą więc precyzyjnie oznaczyć datę zawarcia porozumienia oraz datę rozwiązania stosunku pracy.

Pracownik nie wyraża zgody na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron mimo likwidacji firmy

Jeżeli więc pracownik nie wyrazi zgody na rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron, wówczas pracodawca winien dokonać wypowiedzenia.

Wypowiedzenia należy dokonać na piśmie. W wypowiedzeniu w przypadku pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony należy wskazać przyczynę, która winna być prawdziwa i rzeczywista, wskazać okres wypowiedzenia („od dnia do dnia”), pouczyć o sposobie i terminie odwołania się od wypowiedzenia.

Pracownik w terminie 7 dni od doręczenia wypowiedzenia może odwołać się do sądu pracy.

W przypadku umowy na czas nieokreślony okresy wypowiedzenia przedstawiają się w sposób następujący:

1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,

2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,

3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Nie ma znaczenia, czy ostatni dzień wypowiedzenia wypadnie w niedzielę lub święto.

Okres wypowiedzenia dla pracownika w razie likwidacji firmy

Za okres wypowiedzenia przysługuje pracownikowi wynagrodzenie, nadto okres ten wlicza się do stażu pracy, pracownik pozostaje ubezpieczony.

Warto wiedzieć, iż w przypadku wypowiedzenia z powodu likwidacji okres wypowiedzenia może zostać skrócony do 1 miesiąca. W przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia w związku z likwidacją pracodawcy umowa o pracę rozwiązuje się z upływem skróconego okresu; za późniejszy okres pracownik otrzymuje wprawdzie odszkodowanie, ale nie jest już pracownikiem. Poza odszkodowaniem za skrócenie okresu wypowiedzenia pracownik nie nabywa jednak prawa do świadczeń związanych ze stosunkiem pracy. Przykładowo, jeżeli skrócono okres wypowiedzenia do 31 grudnia, to z dniem 1 stycznia następnego roku osoba ta nie nabędzie prawa do urlopu, bo już nie jest pracownikiem.

Możliwość skrócenia wypowiedzenia

O możliwości skrócenia wypowiedzenia stanowi art. 36¹ § 1 Kodeksu pracy „jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia”.

W okresie wypowiedzenia – gdy wypowiedzenia dokonuje pracodawca i trwa ono przynajmniej 2 tygodnie – pracownikowi przysługuje prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy, dni wolne muszą zostać udzielone w dni pracy. Wymiar zwolnienia na poszukiwanie pracy w okresie:

– dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia wynosi 2 dni robocze,

– trzymiesięcznego wypowiedzenia – 3 dni robocze.

Dni na poszukiwanie pracy powinny być udzielone po uzgodnieniu z pracownikiem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141