Czy figuruję w Krajowym Rejestrze Karnym?

Jakie dane znajdują się w Krajowym Rejestrze Karnym?

Prawomocne wyroki, którymi orzeczono kary za przestępstwo lub za przestępstwo skarbowe, a także prawomocne orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania, podlegają rejestracji w Krajowym Rejestrze Karnym (potocznie nazywanym rejestrem skazanych), którego prowadzenie normuje ustawa z dnia 24 maja 2000 r. (Dz. U. Nr 50, poz. 580 z późn. zm.).

Istotę instytucji zatarcia skazania określa przepis art. 106 ustawy z dnia 6 grudnia 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm. – dalej w skrócie K.k.), zgodnie z którym – z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe, a wpis o nim usuwa się z rejestru skazanych. Innymi słowy, zatarcie skazania tworzy pewną fikcję prawną, bo uznaje się skazanie za niebyłe. Skutki skazania, dotyczące zarówno sfery prawa karnego jak i sytuacji społeczno-zawodowej skazanego, nie mogą wszak ciągnąć się za nim w nieskończoność.

Co oznacza zatarcie skazania i kiedy może nastąpić?

Zatarcie skazania oznacza, że skazanemu na powrót przysługuje status osoby niekaranej. Za taką musi być on uważany w świetle prawa i sam również na status niekaralności może się powoływać we wszystkich sferach życia, wobec wszystkich organów, władz i osób, m.in. składając zeznania, oświadczenia, wypełniając kwestionariusze itd.

Zatarcie skazania może nastąpić:

1. z mocy samego prawa;
2. na podstawie postanowienia sądu; albo
3. w wyniku zastosowania aktu łaski przez Prezydenta RP (art. 139 Konstytucji).

Zatarcie skazania w przypadku orzeczenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania następuje z mocy prawa (a więc bez potrzeby pisania jakichkolwiek pism) z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby („okresu zawieszenia”) – art. 76 Kodeksu karnego. Należy przy tym podkreślić, że, jeżeli wobec skazanego orzeczono grzywnę (co miało miejsce w Pana przypadku) lub środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed ich wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem ich wykonania.

Okresy zatarcia skazania z mocy prawa mogą zostać zasadniczo skrócone w drodze wydania odpowiedniego postanowienia przez sąd, jednak w przypadku kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania – nie jest to możliwe.

Zgodnie z przepisem art. 106a K.k., nie podlega zatarciu skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli pokrzywdzony był małoletnim poniżej lat 15.

Jak sprawdzić swój status w Rejestrze skazanych?

Zatem przywołane tu przepisy jasno wskazują, że skoro został Pan skazany na wskazane przez Pana kary zaledwie rok temu i wyrok sądowy w tym zakresie jest prawomocny (nie odwoływał się Pan od niego), to niestety w KRK będzie adnotacja o popełnionym przez Pana czynie, ze wskazaniem jego prawnej kwalifikacji oraz wymierzonej Panu kary. Niekiedy co prawda zdarza się w KRK, że wskutek przeoczenia urzędnika jakiś wpis nie zostanie dokonany w rejestrze albo przeciwnie – inny wpis pozostaje w nim zbyt długo, nawet po zatarciu skazania, ale są to przypadki raczej sporadyczne.

Aby sprawdzić swój status w rejestrze skazanych, w każdej chwili może Pan samodzielnie wystąpić na piśmie o wydanie Panu takiego zaświadczenia do oddziału Krajowego Rejestru Karnego – zazwyczaj funkcjonuje przy sądzie okręgowym w każdym mieście wojewódzkim w Polsce (koszt 50 zł).

Jedyne czym mogę spróbować Pana uspokoić to fakt, że – według mojej wiedzy – pracodawcy, nawet jeżeli zadeklarują pracownikowi, że sprawdzą go w KRK, często tego nie robią (z wyjątkiem urzędów państwowych, niektórych banków oraz niektórych agencji ochrony – te czynią to stosunkowo sumiennie).