Zniesławienie i zniewaga w sieci, co grozi autorowi hejtu?

Kiedy obraźliwy wpis w internecie staje się przestępstwem?

Niestety, nie ma znaczenia fakt, że Pan nikomu nie groził, wszak czyn w postaci utworzenia konta z imieniem i nazwiskiem osoby wraz z tak bardzo pejoratywnym dopiskiem wypełniać może znamiona przestępstwa zniesławienia albo zniewagi, o których mowa w art. 212 i 216 Kodeksu karnego (K.k.).

Art. 212.§ 1. Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 3. W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2 sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.

§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z oskarżenia prywatnego.

Art. 216. § 1. Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

§ 2. Kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 3. Jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.

§ 4. W razie skazania za przestępstwo określone w § 2 sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.

§ 5. Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.

Niemniej jednak fakt, że Pan przeprosił, dobrowolnie usunął konto to okoliczności łagodzące. W Polsce jest prymat kar wolnościowych, więc w pierwszej kolejności wymierza się grzywnę.

Nadto warto walczyć o odstąpienie od wymierzenia kary, wszak zgodnie z art. 59 K.k.: Jeżeli przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat albo karą łagodniejszego rodzaju i społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna, sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli orzeka jednocześnie środek karny, przepadek lub środek kompensacyjny, a cele kary zostaną w ten sposób spełnione.

Jakie okoliczności mogą złagodzić odpowiedzialność?

Zwracam uwagę, że zgodnie z art. 53 K.k.:

§ 1. Sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych w ustawie, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu, okoliczności obciążające i okoliczności łagodzące, cele kary w zakresie społecznego oddziaływania, a także cele zapobiegawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do skazanego. Dolegliwość kary nie może przekraczać stopnia winy.

§ 2. Wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, zwłaszcza w razie popełnienia przestępstwa na szkodę osoby nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego. (…)

Odpowiedzialność cywilna – co jeszcze może grozić?

Niestety, opisany czyn może również spowodować wszczęcie przez pokrzywdzoną osobę postępowania cywilnego o naruszenie dóbr osobistych z art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego, domagając się oficjalnych przeprosin, a nawet odszkodowania i zadośćuczynienia. Wszak może to bez wątpienia naruszyć jej godność i dobre imię.

Jako że hejt w sieci jest coraz częstszy, ostatnio organy wymiaru sprawiedliwości dość poważnie podchodzą do takich spraw. Zatem zostanie Pan zapewne przesłuchany jako świadek na Policji, a gdy zgromadzony zostanie materiał dowodowy przeciwko Panu – przesłuchany jako podejrzany. Warto wówczas walczyć o odstąpienie od ukarania, wykazując dowód przeprosin i wskazując na niezwłoczne usunięcie wpisu, wyrażając żal, skruchę, powołując się na brak karalności.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93