Czas pracy przy niepełnym etacie i różne godziny pracy w tygodniu

Jak obliczyć wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym?

Zgodnie z art. 130 Kodeksu pracy obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Dla pracy w niepełnym wymiarze wymiar czasu pracy jest mnożony przez stosunek wymiaru czasu pracy, w jakim pracownik jest zatrudniony (przykładowo ¾). Stosunek wymiaru czasu pracy jest ustalany dla okresu rozliczeniowego, a nie dla tygodnia pracy.

Tym samym w miesiącu grudniu, wymiarem czasu pracy dla Pana pracownika będzie 126 godzin pracy.

Przyjmując, że okresem rozliczeniowym jest miesiąc, należy tak pracownikowi ułożyć pracę, aby w każdym miesiącu wypadała ona w wymiarze nie większym niż ¾ pełnego wymiaru czasu pracy obliczonego powyżej.

Co z tym związane, w ostatnim dniu miesiąca pracownik powinien pracować 4 godziny. Jeżeli pracodawca poleci mu wykonywanie pracy ponad wskazany wymiar, przekroczenie to należy uznać za przekroczenie dobowego wymiaru czasu pracy, a godziny przekraczające ogólny wymiar czasu pracy należy rozumieć jako godziny nadliczbowe.

Dodatkowe wynagrodzenie za godziny nadliczbowe

W tym miejscu należy pamiętać, że nie za wszystkie godziny nadliczbowe przysługuje pracownikowi dodatkowe wynagrodzenie bądź godziny wolne.

Zgodnie z dyspozycją art. 151 § 5 K.p. strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 1511 § 1 K.p.

Tym samym, jeżeli w umowie o pracę jest zastrzeżone, że pracownik otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie po przekroczeniu więcej niż 4 godzin pracy, to pomimo że w dniu, w którym powinien on pracować 4 godziny, będzie pracował 8 godzin, nie będzie mu przysługiwało wynagrodzenie z tego tytułu.

W razie braku stosownego zapisu w umowie o pracę (vide art. 151 § 5 K.p.), w godzinach przekraczających 126 godzin pracy (w grudniu 2009) pracownik powinien zostać zwolniony ze świadczenia pracy, bądź powinien otrzymać dodatkowe wynagrodzenie z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych.

Ile powinien przepracować pracownik zatrudniony na ¾ wymiaru czasu pracy?

Odnosząc się do Pani drugiego pytania, pragnę wskazać, że zgodnie z ogólnym wymiarem czasu pracy wskazanym w art. 130 K.p., pracownik zatrudniony na ¾ wymiaru czasu pracy powinien przepracować 120 godzin. Zgodnie z rozkładem czasu pracy wskazanym przez Panią pracownik przepracuje 128 godzin, tak więc pomimo że w tym dniu pracownik nie świadczył pracy, powinien on otrzymać dzień wolny.

Jak zostało wskazane powyżej, to na pracodawcy ciąży obowiązek i ryzyko takiej organizacji czasu pracy, aby pracownik wykorzystywał w pełni wymiar dla niego w umowie zapisany.