Obowiązek alimentacyjny rodziców dziecka
Nie wiem, w jakim jest Pan wieku, ale niestety dochodzenie ewentualnych alimentów od rodziców może być utrudnione z uwagi na to, iż już wcześniej się Pan usamodzielnił i obowiązek alimentacyjny w sposób naturalny ustał.
Zgodnie z treścią art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.) „Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”.
Artykuł 133 § 1 K.r.io. przewiduje szczególną przesłankę alimentacji dzieci przez rodziców. Jest nią niemożność samodzielnego utrzymania się przez dziecko. Jednak rodzice nie są zobowiązani świadczyć alimentów, jeżeli dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania (zob. art. 103 K.r.io.). Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie jest ograniczony żadnym sztywnym terminem i nie ustaje w związku z osiągnięciem przez dziecko określonego wieku lub stopnia wykształcenia.
Zasadniczą okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Rodzice mogą być zobowiązani świadczyć alimenty dziecku pełnoletniemu w szczególności, jeżeli kształci się, jest dotknięte niepełnosprawnością lub chorobą. W orzecznictwie wskazuje się, że orzekając o tym obowiązku, należy brać pod uwagę, czy osobiste zdolności i cechy charakteru dziecka pełnoletniego pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie kształcenia. Dlatego – nawet pomimo osiągnięcia przez dziecko pełnoletności – obowiązek taki powinien trwać, dopóki dziecko nie jest w stanie się samodzielnie utrzymać.
Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
Uzyskanie alimentów od rodziców
Jeżeli Pan już natomiast się usamodzielnił i pracował, to powrót do obowiązku alimentacyjnego jest znacznie utrudniony. W nauce prawa podnosi się, że wprowadzenie komentowanej regulacji „stanowi podsumowanie orzecznictwa Sądu Najwyższego, który pod rządami poprzednio obowiązujących przepisów dopuszczał możliwość uchylenia się przez rodziców od obowiązku alimentacyjnego względem pełnoletniego dziecka, jeżeli »nie dokłada ono starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się«. Sytuacja taka ma miejsce na przykład, gdy pełnoletnie dziecko, już przygotowane do pracy, zaniedbuje studia, z własnej winy nie zdając egzaminów […]” (tak J. Zatorska, Komentarz do zmiany art. 133, Nb 3).
Wskazuje się, że w danych okolicznościach takim zachowaniem może być m.in. „nieuczestniczenie w zajęciach studenckich i brak pozytywnych wyników egzaminów i zaliczeń, powtarzanie roku, niepodjęcie studiów pomimo uzyskania środków finansowych na zapłatę czesnego albo czynszu na najem mieszkania, podejmowanie studiów na kolejnym kierunku itd.” (tak J. Haberko, Charakter prawny relacji, s. 54).
W mojej ocenie, jeżeli pracował Pan już zawodowo, to nie ma podstaw do ubiegania się od rodziców o obowiązek alimentacyjny. Może Pan jednak jak najbardziej spróbować złożyć taki pozew do sądu rejonowego Pana miejsca zamieszkania. Proszę do pozwu dołączyć dowody potwierdzające, iż nie jest Pan w stanie samodzielnie się utrzymać.
Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›
Przykłady
Studentka medycyny bez możliwości samodzielnego utrzymania się
Karolina ma 24 lata i studiuje medycynę. W związku z intensywnym planem zajęć oraz długimi praktykami szpitalnymi nie jest w stanie podjąć pracy zarobkowej, która pokryłaby jej koszty życia. Nie posiada również majątku, który mógłby finansować jej edukację i utrzymanie. W tej sytuacji rodzice Karoliny wciąż są zobowiązani do płacenia alimentów, ponieważ nie jest ona jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie.
Pełnoletnie dziecko z niepełnosprawnością i obowiązek alimentacyjny rodziców
Tomasz, lat 27, ma orzeczenie o niepełnosprawności i chorobę, która ogranicza jego zdolność do pracy. Pomimo prób Tomasz nie może znaleźć zatrudnienia, które pozwoliłoby mu na pełne samodzielne utrzymanie. W tej sytuacji jego rodzice wciąż są zobowiązani do płacenia alimentów, aby wspierać syna, ponieważ jego stan zdrowia uniemożliwia mu uzyskanie niezależności finansowej.
Rezygnacja z edukacji a utrata prawa do alimentów
Marek, 22-letni student, z własnej winy powtarza rok na uczelni i nie podejmuje wysiłku, aby poprawić swoje wyniki. Pomimo że rodzice finansują jego mieszkanie i czesne, Marek zaniedbuje swoje obowiązki akademickie. W związku z jego postawą rodzice mogą złożyć wniosek o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, gdyż Marek, przez brak zaangażowania, nie dąży do uzyskania samodzielności finansowej.
Podsumowanie
Artykuł omawia kwestie dotyczące obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dziecka. Rodzice są zobowiązani do płacenia alimentów, dopóki dziecko nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Obowiązek alimentacyjny nie kończy się automatycznie po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności – zależy od jego sytuacji życiowej. Może trwać nadal, jeśli dziecko kształci się, jest niepełnosprawne lub przewlekle chore. Jednak rodzice mogą zostać zwolnieni z tego obowiązku, jeśli pełnoletnie dziecko nie podejmuje działań, aby uzyskać niezależność finansową, np. zaniedbuje naukę lub nie wykorzystuje dostępnych środków wsparcia.
Oferta porad prawnych
Jeśli masz pytania dotyczące obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dziecka lub zastanawiasz się, czy przysługuje Ci wsparcie finansowe, skorzystaj z naszych porad prawnych online! Nasi doświadczeni prawnicy pomogą Ci zrozumieć Twoje prawa i obowiązki oraz wskażą rozwiązania dopasowane do Twojej sytuacji. Nie czekaj – już dziś skontaktuj się z nami.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Alimenty z funduszu alimentacyjnego – przekroczenie kryterium dochodowego
