
Wypłata wynagrodzenia po śmierci pracownika• Data: 02-03-2025 • Autor: Radca prawny Katarzyna Talkowska-Szewczyk |
Dwa miesiące zmarł mój partner życiowy. Jego firma wstrzymała wynagrodzenie za pracę już za miesiąc sierpień i nie wypłaciła pensji na jego konto bankowe. Był na L4. Firma to duża korporacja. Czy pracodawca miał takie prawo, czy raczej powinni przelać wynagrodzenie za sierpień i te dni za wrzesień oraz ekwiwalent za urlop proporcjonalnie do miesięcy przepracowanych za ten rok na konto bankowe? |
![]() |
Śmierć pracownikaW pierwszej kolejności wskazać należy, że podstawą prawną do udzielenia odpowiedzi na Pani zapytanie jest ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Zgodnie z art. 63 Kodeksu pracy „umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w kodeksie oraz w przepisach szczególnych”. Nadto w art. 631 Kodeksu pracy wskazano, że „z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa”. Natomiast w § 2 omawianego przepisu wskazano, że „prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku”.
W tym miejscu zasadne jest odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustawa ta w art. 67 wskazuje, że „do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny spełniający warunki określone w art. 68–71:
Wygaśnięcie umowy – formalnościJeżeli chodzi o formalności, których należy dopełnić, to proszę pamiętać, że stwierdzenie przez pracodawcę wygaśnięcia stosunku pracy z powodu śmierci pracownika następuje na podstawie odpowiednich dokumentów (np. aktu zgonu). Akt zgonu może dostarczyć rodzina zmarłego lub też pracodawca jako podmiot mający interes prawny w żądaniu dokumentu może zwrócić się o jego odpis do urzędu stanu cywilnego.
Kolejnym obowiązkiem pracodawcy jest wystawienie świadectwa pracy. Zgodnie z § 5 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy „w razie wygaśnięcia stosunku pracy z powodu śmierci pracownika, pracodawca sporządza świadectwo pracy i włącza je do akt osobowych zmarłego pracownika. Na wniosek małżonka lub innej osoby uprawnionej do ubiegania się o rentę rodzinną w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a w razie braku takich osób – innej osoby będącej spadkobiercą tego pracownika, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej, pracodawca wydaje świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku”. Zatem dopiero wniosek wyżej wskazanych osób nałoży na pracodawcę obowiązek wydania im tego dokumentu. Należne świadczenia po śmierci pracownikaJeżeli chodzi o kwestię należnych świadczeń, to wskazać należy, że zalicza się tu:
a) wynagrodzenie za pracę, we wszystkich jego rozlicznych formach i rodzajach, należne do dnia śmierci; należy naliczyć wynagrodzenie należne aż do dnia zgonu. Powinna być to płaca zasadnicza z wszystkimi dodatkami, jakie należały się temu pracownikowi. Do takich dodatków można zaliczyć między innymi:
b) odszkodowanie należne od pracodawcy (o ile ma zastosowanie; w tym wypadku nie ma; o ile jest wyrok zasądzający); c) zadośćuczynienie pieniężne (o ile dotyczy za mobbing; tj. o ile jest jakiś wyrok zasądzający); d) odprawy; e) ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Jeśli zmarły pracownik nie miał wykorzystanego całego urlopu wypoczynkowego, to należy również obliczyć ekwiwalent pieniężny za cały niewykorzystany urlop wypoczynkowy – zarówno ten z obecnego, jak i ubiegłego roku; f) świadczenia rzeczowe (bony towarowe, deputaty – o ile są należne). Krąg spadkobierców po zmarłym pracownikuJeśli chodzi o prawa majątkowe podlegające dziedziczeniu w wyżej wskazanym trybie, to przypadają one w częściach równych wszystkim uprawnionym osobom. Za tego rodzaju opcją interpretacyjną przemawia celowościowa wykładnia analizowanej normy. Znajduje ona uzasadnienie także w wymiarze aksjologicznym, odnoszącym się do równego statusu członków najbliższej rodziny. Pracodawca jest zobligowany samodzielnie ustalić krąg uprawnionych osób. Należności pieniężne przypadające małoletnim dzieciom zmarłego pracownika wypłaca się przedstawicielowi ustawowemu (np. drugiemu rodzicowi). W sytuacji wadliwego określenia przez pracodawcę kręgu osób uprawnionych do otrzymania praw majątkowych ze stosunku pracy po zmarłym pracowniku ponosi on odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach ogólnych. Tego rodzaju sprawy mają przymiot spraw o roszczenia związane ze stosunkiem pracy i należą do kognicji sądów pracy.
Jeżeli chodzi o termin wypłaty świadczeń, to przepisy nie określają terminu, w jakim pracodawca powinien wypłacić świadczenia majątkowe na rzecz uprawnionych. Należy jednak wskazać, że powinno to nastąpić niezwłocznie, po – niebudzącym wątpliwości – ustaleniu kręgu osób uprawnionych. W niektórych przypadkach konieczne może się okazać oczekiwanie na stwierdzenie nabycia spadku. Odprawa pośmiertnaKwestia odprawy pośmiertnej uregulowana jest w art. 93 Kodeksu pracy, zgodnie z którym „w razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna” (§ 1). Nadto wysokość odprawy jest określona w § 2 i uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi:
Odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny. Jeżeli po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do odprawy pośmiertnej, przysługuje mu odprawa w wysokości połowy odpowiedniej kwoty określonej w § 2.
Odprawa pośmiertna nie przysługuje członkom rodziny, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższe niż odprawa pośmiertna przysługująca zgodnie z § 2 i 6. Jeżeli odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami. PrzykładyŚmierć pracownika i wypłata odprawy pośmiertnej
Brak małżonka a dziedziczenie świadczeń
Wypadek przy pracy i dodatkowe świadczenia dla rodziny PodsumowanieOferta porad prawnychŹródła:1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 2. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118 3. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy, Dz.U. 2016 poz. 2292
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online O autorze: Radca prawny Katarzyna Talkowska-Szewczyk Członek Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu. Absolwentka Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz studiów podyplomowych – Prawo medyczne i bioetyka na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydziale Prawa i Administracji w Krakowie. Radca prawny z wieloletnim doświadczeniem zawodowym zdobywanym w kancelariach prawnych będących liderami w branżach medycznych, odszkodowawczych oraz windykacyjnych. Aktywność zawodową łączy z działalnością pro bono na rzecz organizacji pozarządowych. Posiada umiejętności lingwistyczne poparte certyfikatami. Od 1 października 2019 roku rozpoczęła studia doktoranckie na Uniwersytecie Wrocławskim w Zakładzie Postępowania Cywilnego. Przedmiotem naukowych zainteresowań i badań jest prawo medyczne. Nieustannie podnosi swoje kompetencje zawodowe uczestnicząc w konferencjach, seminariach i szkoleniach. Specjalizacja: prawo medyczne, prawo cywilne (prawo pracy, prawo rodzinne), prawo oświatowe oraz ochrona danych osobowych. https://www.linkedin.com/in/paulina-olejniczak-suchodolska-84b981171/ |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale