.
Udzieliliśmy ponad 134,9 tys. porad prawnych i mamy 15 128 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Wypłata wynagrodzenia po śmierci pracownika

• Data: 02-03-2025 • Autor: Radca prawny Katarzyna Talkowska-Szewczyk

Dwa miesiące zmarł mój partner życiowy. Jego firma wstrzymała wynagrodzenie za pracę już za miesiąc sierpień i nie wypłaciła pensji na jego konto bankowe. Był na L4. Firma to duża korporacja. Czy pracodawca miał takie prawo, czy raczej powinni przelać wynagrodzenie za sierpień i te dni za wrzesień oraz ekwiwalent za urlop proporcjonalnie do miesięcy przepracowanych za ten rok na konto bankowe?


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Wypłata wynagrodzenia po śmierci pracownika

Śmierć pracownika

W pierwszej kolejności wskazać należy, że podstawą prawną do udzielenia odpowiedzi na Pani zapytanie jest ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Zgodnie z art. 63 Kodeksu pracy „umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w kodeksie oraz w przepisach szczególnych”. Nadto w art. 631 Kodeksu pracy wskazano, że „z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa”. Natomiast w § 2 omawianego przepisu wskazano, że „prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku”.

 

W tym miejscu zasadne jest odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustawa ta w art. 67 wskazuje, że „do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny spełniający warunki określone w art. 68–71:

 

1) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;

2) przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;

3) małżonek (wdowa i wdowiec);

4) rodzice”.

 

Nadto w oparciu o art. 68 ust. 1 cytowanej ustawy „dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

 

1) do ukończenia 16 lat;

2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2”.

 

Natomiast ust. 2 omawianego przepisu stanowi, że „jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów”.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Wygaśnięcie umowy – formalności

Jeżeli chodzi o formalności, których należy dopełnić, to proszę pamiętać, że stwierdzenie przez pracodawcę wygaśnięcia stosunku pracy z powodu śmierci pracownika następuje na podstawie odpowiednich dokumentów (np. aktu zgonu). Akt zgonu może dostarczyć rodzina zmarłego lub też pracodawca jako podmiot mający interes prawny w żądaniu dokumentu może zwrócić się o jego odpis do urzędu stanu cywilnego.

 

Kolejnym obowiązkiem pracodawcy jest wystawienie świadectwa pracy. Zgodnie z § 5 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy „w razie wygaśnięcia stosunku pracy z powodu śmierci pracownika, pracodawca sporządza świadectwo pracy i włącza je do akt osobowych zmarłego pracownika. Na wniosek małżonka lub innej osoby uprawnionej do ubiegania się o rentę rodzinną w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a w razie braku takich osób – innej osoby będącej spadkobiercą tego pracownika, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej, pracodawca wydaje świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku”. Zatem dopiero wniosek wyżej wskazanych osób nałoży na pracodawcę obowiązek wydania im tego dokumentu.

Należne świadczenia po śmierci pracownika

Jeżeli chodzi o kwestię należnych świadczeń, to wskazać należy, że zalicza się tu:

 

a) wynagrodzenie za pracę, we wszystkich jego rozlicznych formach i rodzajach, należne do dnia śmierci; należy naliczyć wynagrodzenie należne aż do dnia zgonu. Powinna być to płaca zasadnicza z wszystkimi dodatkami, jakie należały się temu pracownikowi. Do takich dodatków można zaliczyć między innymi:

  • dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych,
  • dodatki za pracę w porze nocnej,
  • dodatki za szkodliwe lub uciążliwe warunki pracy,
  • dodatki funkcyjne,
  • dodatki za wieloletnią pracę,
  • premie regulaminowe,
  • nagrody;

b) odszkodowanie należne od pracodawcy (o ile ma zastosowanie; w tym wypadku nie ma; o ile jest wyrok zasądzający);

c) zadośćuczynienie pieniężne (o ile dotyczy za mobbing; tj. o ile jest jakiś wyrok zasądzający);

d) odprawy;

e) ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Jeśli zmarły pracownik nie miał wykorzystanego całego urlopu wypoczynkowego, to należy również obliczyć ekwiwalent pieniężny za cały niewykorzystany urlop wypoczynkowy – zarówno ten z obecnego, jak i ubiegłego roku;

f) świadczenia rzeczowe (bony towarowe, deputaty – o ile są należne).

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Krąg spadkobierców po zmarłym pracowniku

Jeśli chodzi o prawa majątkowe podlegające dziedziczeniu w wyżej wskazanym trybie, to przypadają one w częściach równych wszystkim uprawnionym osobom. Za tego rodzaju opcją interpretacyjną przemawia celowościowa wykładnia analizowanej normy. Znajduje ona uzasadnienie także w wymiarze aksjologicznym, odnoszącym się do równego statusu członków najbliższej rodziny. Pracodawca jest zobligowany samodzielnie ustalić krąg uprawnionych osób. Należności pieniężne przypadające małoletnim dzieciom zmarłego pracownika wypłaca się przedstawicielowi ustawowemu (np. drugiemu rodzicowi). W sytuacji wadliwego określenia przez pracodawcę kręgu osób uprawnionych do otrzymania praw majątkowych ze stosunku pracy po zmarłym pracowniku ponosi on odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach ogólnych. Tego rodzaju sprawy mają przymiot spraw o roszczenia związane ze stosunkiem pracy i należą do kognicji sądów pracy.

 

Jeżeli chodzi o termin wypłaty świadczeń, to przepisy nie określają terminu, w jakim pracodawca powinien wypłacić świadczenia majątkowe na rzecz uprawnionych. Należy jednak wskazać, że powinno to nastąpić niezwłocznie, po – niebudzącym wątpliwości – ustaleniu kręgu osób uprawnionych. W niektórych przypadkach konieczne może się okazać oczekiwanie na stwierdzenie nabycia spadku.

Odprawa pośmiertna

Kwestia odprawy pośmiertnej uregulowana jest w art. 93 Kodeksu pracy, zgodnie z którym „w razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna” (§ 1). Nadto wysokość odprawy jest określona w § 2 i uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi:

 
  • jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat;
  • trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat;
  • sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.

 

Odprawa pośmiertna przysługuje następującym członkom rodziny pracownika:

 
  1. małżonkowi;
  2. innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
 

Odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny. Jeżeli po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do odprawy pośmiertnej, przysługuje mu odprawa w wysokości połowy odpowiedniej kwoty określonej w § 2.

 

Odprawa pośmiertna nie przysługuje członkom rodziny, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższe niż odprawa pośmiertna przysługująca zgodnie z § 2 i 6. Jeżeli odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.

 

Zatem w pierwszej kolejności należy przeanalizować, czy spełnia Pani warunki do otrzymania świadczeń po zmarłym partnerze. Niestety w tym zakresie przepisy stanowią o małżonku. Jeżeli natomiast partner powołał Panią do dziedziczenia w sporządzonym testamencie, to wskazane świadczenia (o ile nie ma osób uprawnionych w rozumieniu wskazanych przepisów) będą się Pani należne po okazaniu aktu poświadczenia dziedziczenia po zmarłym partnerze lub też prawomocnego postanowienia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Śmierć pracownika i wypłata odprawy pośmiertnej
Pracownik dużej firmy transportowej umiera nagle na zawał serca. Jego żona i dzieci zgłaszają się do pracodawcy, aby otrzymać odprawę pośmiertną i wynagrodzenie za niewykorzystany urlop. Firma wypłaca im należne świadczenia zgodnie z przepisami prawa pracy.

 

Brak małżonka a dziedziczenie świadczeń
Samotny pracownik umiera w trakcie zatrudnienia. Jego jedynym bliskim jest dorosły brat, który nie spełnia warunków do renty rodzinnej. Ponieważ nie ma innych uprawnionych członków rodziny, świadczenia po zmarłym wchodzą do masy spadkowej i mogą być dziedziczone zgodnie z testamentem lub ustawą.

 

Wypadek przy pracy i dodatkowe świadczenia dla rodziny
Pracownik budowlany ginie w wyniku wypadku na placu budowy. Jego żona i dzieci nie tylko otrzymują odprawę pośmiertną, ale również ubiegają się o dodatkowe odszkodowanie z ZUS oraz od pracodawcy, gdyż doszło do naruszenia przepisów BHP.

Podsumowanie

Śmierć pracownika powoduje wygaśnięcie umowy o pracę, ale jego rodzina ma prawo do świadczeń, takich jak odprawa pośmiertna, wynagrodzenie za niewykorzystany urlop czy renta rodzinna. Uprawnieni do świadczeń to m.in. małżonek, dzieci oraz inne osoby spełniające warunki do renty rodzinnej. W przypadku wypadku przy pracy mogą przysługiwać dodatkowe odszkodowania.

Oferta porad prawnych

Oferujemy kompleksową pomoc prawną w zakresie uzyskania należnych świadczeń po śmierci pracownika, w tym odprawy pośmiertnej, renty rodzinnej i odszkodowań. Skontaktuj się z nami, aby skutecznie dochodzić swoich praw i uzyskać pełne wsparcie w formalnościach.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141

2. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118

3. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy, Dz.U. 2016 poz. 2292

 

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Radca prawny Katarzyna Talkowska-Szewczyk

Członek Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu.

Absolwentka Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz studiów podyplomowych – Prawo medyczne i bioetyka na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydziale Prawa i Administracji w Krakowie. Radca prawny z wieloletnim doświadczeniem zawodowym zdobywanym w kancelariach prawnych będących liderami w branżach medycznych, odszkodowawczych oraz windykacyjnych. Aktywność zawodową łączy z działalnością pro bono na rzecz organizacji pozarządowych. Posiada umiejętności lingwistyczne poparte certyfikatami. Od 1 października 2019 roku rozpoczęła studia doktoranckie na Uniwersytecie Wrocławskim w Zakładzie Postępowania Cywilnego. Przedmiotem naukowych zainteresowań i badań jest prawo medyczne. Nieustannie podnosi swoje kompetencje zawodowe uczestnicząc w konferencjach, seminariach i szkoleniach. Specjalizacja: prawo medyczne, prawo cywilne (prawo pracy, prawo rodzinne), prawo oświatowe oraz ochrona danych osobowych.

https://www.linkedin.com/in/paulina-olejniczak-suchodolska-84b981171/


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

porady spadkowe

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu