.
Udzieliliśmy ponad 131,7 tys. porad prawnych i mamy 14 830 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Poświadczenie dziedziczenia a koniec zarządu sukcesyjnego

• Data: 16-10-2024 • Autor: Radca prawny Paulina Olejniczak-Suchodolska

Czy poświadczenie dziedziczenia u notariusza powoduje wygaśniecie zarządu sukcesyjnego, jeżeli na podstawie testamentu syn został powołany do całego spadku, rodzeństwo miało zaś zapisy windykacyjne niezwiązane z przedsiębiorstwem? Co z małżonkiem wdowcem, jeśli małżonkowie pozostawali we wspólności majątkowej małżeńskiej? Czy ma on prawo do połowy udziałów w przedsiębiorstwie w spadku? I czy faktycznie je nabywa, jeśli nie jest wymieniony w testamencie?


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Poświadczenie dziedziczenia a koniec zarządu sukcesyjnego

Moment wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego

Zgodnie z art. 59 ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw:

 

„1. Zarząd sukcesyjny wygasa z:
1) upływem dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy, jeżeli w tym okresie żaden ze spadkobierców przedsiębiorcy nie przyjął spadku ani zapisobierca windykacyjny nie przyjął zapisu windykacyjnego, którego przedmiotem jest przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie, chyba że zarządca sukcesyjny działa na rzecz małżonka przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku;
2) z dniem uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia albo wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, jeżeli jeden spadkobierca albo zapisobierca windykacyjny nabył przedsiębiorstwo w spadku w całości;
3) dniem nabycia przedsiębiorstwa w spadku w całości przez jedną osobę, o której mowa w art. 3 pkt 3;

4) upływem miesiąca od dnia wykreślenia zarządcy sukcesyjnego z CEIDG, chyba że w tym okresie powołano kolejnego zarządcę sukcesyjnego;
5) dniem ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy;
6) dniem dokonania działu spadku obejmującego przedsiębiorstwo w spadku;
7) upływem dwóch lat od dnia śmierci przedsiębiorcy.
2. Jeżeli akt zgonu przedsiębiorcy nie zawiera daty zgonu albo chwila śmierci przedsiębiorcy została oznaczona w postanowieniu stwierdzającym zgon, termin, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 albo 7, biegnie od dnia znalezienia zwłok przedsiębiorcy albo uprawomocnienia się postanowienia stwierdzającego zgon”. 

 

Jak Pani widzi, pkt 2 wskazuje, że zarząd sukcesyjny wygasa z dniem z dniem dokonania zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia w sytuacji gdy jeden spadkobierca nabył w całości przedsiębiorstwo w spadku.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Następcy prawni

Jak wskazuje Stefan Babiarz w komentarzu do ww. ustawy: „Przesłanka wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego z pkt 2 ust. 1 dotyczy sytuacji, gdy po formalnym ustaleniu w postępowaniu spadkowym następców prawnych przedsiębiorstwa w spadku okaże się, że tylko jeden podmiot stanie się jego właścicielem w całości. Może to być np. przypadek, gdy jedynym spadkobiercą jest małżonek, który posiadał udział w przedsiębiorstwie w spadku, lub nabędzie je w całości zapisobierca windykacyjny. Wówczas wyłącznie ta jedna osoba będzie uprawniona do decydowania o losach odziedziczonego przedsiębiorstwa i nie będzie potrzeby zarządzania w sposób szczególny tą masą majątkową na jej rzecz, jako jedynego i wyłącznego właściciela przedsiębiorstwa w spadku. Może on w takim przypadku powierzyć zarząd przedsiębiorstwem na podstawie innego tytułu prawnego, jak np. prokura czy zlecenie, lub samodzielnie wnieść je aportem do spółki” [S. Babiarz (red.), Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Komentarz, Opublikowano: WKP 2021]. 

 

Pyta Pan dalej, co z małżonkiem wdowcem, jeśli małżonkowie pozostawali we wspólności majątkowej małżeńskiej, tj. czy ma on prawo do połowy udziałów w przedsiębiorstwie w spadku i czy faktycznie je nabywa, jeśli nie jest wymieniony w testamencie. Otóż jeśli do całości spadku w testamencie zmarły powołał daną osobę i pominął małżonka, to ów małżonek nie ma już praw do przedsiębiorstwa. Zapisanie w testamencie całości danej osobie, wyklucza by ów składnik dziedziczyła inna osoba niż ta, która w całości została do niego powołana w testamencie. Pozostaje jej co najwyżej roszczenie o zachowek wobec tych, którzy testamentem zostali do dziedziczenia powołani. Zgodnie z art. 991 Kodeksu cywilnego:

 

„§ 1. Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni  dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).

§ 2. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, bądź w postaci świadczenia od fundacji rodzinnej lub mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia”.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przykłady

Pan Kowalski prowadził własną firmę i zmarł nagle. W jego testamencie jako jedyny spadkobierca został wskazany jego syn. Po dwóch miesiącach od śmierci, syn złożył akt poświadczenia dziedziczenia. Zarząd sukcesyjny wygasł w dniu uprawomocnienia się tego dokumentu, ponieważ syn stał się jedynym właścicielem przedsiębiorstwa.

 

Pani Nowak była właścicielką małej piekarni. Po jej śmierci jej mąż, który również był wspólnikiem, nie przyjął spadku przez dwa miesiące. Kiedy zrozumiał, że małżeństwo oznacza, iż automatycznie dziedziczy połowę przedsiębiorstwa, zarejestrował akt poświadczenia dziedziczenia. Zarząd sukcesyjny wygasł w momencie rejestracji, gdyż mąż przejął pełną kontrolę nad piekarnią.

 

Po śmierci Pana Janka jego dzieci były w sporze o dziedziczenie. Żadne z nich nie złożyło dokumentów potwierdzających przyjęcie spadku przez dwa miesiące. W wyniku tego zarząd sukcesyjny wygasł automatycznie. Po upływie tego czasu dzieci musiały podjąć decyzję o formalnym przyjęciu spadku, aby ponownie ustanowić zarząd sukcesyjny.

Podsumowanie

Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem wygasa w kilku sytuacjach, m.in. po dwóch miesiącach od śmierci przedsiębiorcy, gdy nikt nie przyjął spadku, lub z dniem uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku przez jednego spadkobiercę. Małżonek, który nie jest wymieniony w testamencie, może zostać wykluczony z dziedziczenia, a jego jedynym prawem będzie roszczenie o zachowek. Zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla prawidłowej sukcesji przedsiębiorstwa.

Oferta porad prawnych

Oferujemy profesjonalne porady prawne dotyczące zarządu sukcesyjnego przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Nasze usługi obejmują pomoc w zrozumieniu przepisów dotyczących wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, analizy sytuacji spadkowej oraz doradztwo w zakresie roszczeń o zachowek. Zespół naszych ekspertów pomoże Państwu w podjęciu najlepszych decyzji dotyczących sukcesji, zapewniając kompleksową obsługę prawną. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać więcej informacji.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym - Dz.U. 2018 poz. 1629

 

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Radca prawny Paulina Olejniczak-Suchodolska

Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy ambitnego prawnika »

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu