Wycięcie starego drzewa na granicy działki - czy sąsiad mógł wyciąć drzewo?

Właściciel starego, zdrowego drzewa

Obawiam się, że drzewo jest tego, kogo jest grunt. Jeśli drzewo rośne na gruncie należącym do sąsiada, to nie ma znaczenia, kto je posadził. A Państwo nie musieliście być informowani o wycince drzewa rosnącego na gruncie sąsiada.

Zgodnie z art. 48 Kodeksu cywilnego „z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania”.

Drzewa i inne rośliny stanowią część składową gruntu od chwili ich zasadzenia lub zasiania. Chodzi tu o takie zasadzenie lub zasianie, które ma celu uprawę (wegetację) drzew lub roślin tam, gdzie zasadzenie lub zasianie nastąpiło, a nie o takie, którego celem jest przemijające związanie z gruntem, jak np. materiału szkółkarskiego czy sadzonek w gospodarstwie ogrodniczym, przeznaczonych do bieżącej sprzedaży. Tego rodzaju drzewa i rośliny bowiem stają się własnością nabywcy, zanim jeszcze zostaną wyjęte z ziemi.

Drzewa w sadzie nie mogą być własnością innej osoby niż właściciela gruntu

Napisała Pani, że wnieśliście o zasiedzenie gruntu – spornego pasa. Co prawda zasiedzenie następuje z mocy prawa, a postanowienie czy wyrok sądu jest w tym zakresie tylko deklaratoryjny, ale policja ani żaden sąd nie podejmie czynności, póki grunt widnieje jako własność sąsiada, bowiem także drzewo stanowi jego własność.

Stare drzewo w granicy

Jeśli drzewo rosłoby w samej granicy – to mogłaby Państwu służyć ochrona na mocy art. 154 Kodeksu cywilnego:

„§ 1. Domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów. To samo dotyczy drzew i krzewów na granicy.

§ 2. Korzystający z wymienionych urządzeń obowiązani są ponosić wspólnie koszty ich utrzymania”.

Domniemanie z art. 154 wynika z zasad prawa sąsiedzkiego i jego funkcją jest niedopuszczenie do konfliktów sąsiedzkich na tle korzystania z urządzeń umieszczonych na granicy. Dlatego jego istnienie nie jest związane z własnością gruntu, którego częścią składową (art. 48) są urządzenia, ale z określonym stanem faktycznym, a mianowicie z faktyczną granicą między sąsiadującymi gruntami. Oznacza to, że samo rozgraniczenie nieruchomości według innej linii granicznej niż faktyczna niweczy domniemanie z art. 154 dopiero z chwilą przesunięcia granicy, na skutek którego urządzenia, o których mowa, przestaną znajdować się „na granicy”. Na tym polega szczególny charakter tego domniemania. Jego wzruszenie jest dopuszczalne, ale trudno sobie wyobrazić przykład takiego obalenia, poza oczywistą sytuacją, w której wola właścicieli sąsiadujących nieruchomości dotycząca konkretnego urządzenia na granicy jest inna.

Jednak póki co to działka i drzewo stanowią grunt sąsiada. Żaden organ nie przyzna Państwu na razie racji.

Zasiedzenie i wcześniejsze wycięcie drzewa

Po stwierdzeniu zasiedzenia można próbować dochodzić odszkodowania, o ile wykażecie, że sąsiad wiedział, że grunt do niego nie należy, działał w złej wierze i wyrządził Państwu szkodę z premedytacją albo przynajmniej godząc się na jej wyrządzenie. To będzie wymagało indywidualnej oceny jego zamiarów.