Uregulowanie sytuacji prawnej nieruchomości po zmarłym ojcu

Przekazanie swojej części spadku na rzecz innego spadkobiercy

W aktualnym stanie faktycznym i prawnym nie jest możliwe „zrzeczenie się spadku”.

Potocznie pod tym pojęciem rozumie się w praktyce przekazanie swojej części spadku na rzecz innego spadkobiercy lub też przekazanie swojego udziału w składniku majątku spadkowego.

Spadkobiercami są:

1. małżonka zmarłego,
2. troje dzieci zmarłego.

W skład spadku wchodzi dom z działką. Wskutek spadkobrania dom ma 4 współwłaścicieli (żona i 3 dzieci). Miałoby dojść do tego, że dom przypadłby żonie oraz jednemu z dzieci (córce).

Darowizna udziału w domu

Najprostszym sposobem jest darowizna od dwójki dzieci ich udziału w domu na rzecz siostry oraz matki.

Jeżeli mają Państwo prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, to można darować choćby jutro. Trzeba tylko ustalić u notariusza, jakich dokumentów by potrzebował. Zapewne wypis z księgi wieczystej, postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, dane osobowe obdarowanych i darujących, założenia umowy darowizny, wartość darowizny.

Kto, komu konkretnie – powinno być ustalone między matką i córka a pozostałymi dziećmi.

Umowa darowizny powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Darowizna na rzecz matki i siostry a podatek od spadków i darowizn

Obdarowani to w stosunku do osób darujących: rodzeństwo oraz rodzic (w języku prawniczym to wstępni). Stosownie do ustawy o podatku od spadków i darowizn:

„Art. 4a. 1. Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, (...).

1a. Jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, termin 6 miesięcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, do zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

2. Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

3. W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.”

Ustalenie wartości przedmiotu darowizny

Po jego zawarciu osoby, którym darowano udział w domu, powinny zgłosić to w ciągu 6 miesięcy od dokonania darowizny (zawarcia umowy) do swojego urzędu skarbowego. Jest to warunek całkowitego zwolnienia darowizny z podatku od darowizn.

Należy jednocześnie poprosić o zaświadczenia, że darowizna jest wolna od podatku.

Nie ma podatku dochodowego, albowiem darowizny podlegają podatkowi od darowizn, a nie podlegają podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Przy darowiźnie jest podatek od czynności cywilnoprawnych pobierany przez notariusza przy zawieraniu umowy. Wynosi on 2% wartości darowizny.

Dla potrzeb darowizny wartość przedmiotu darowizny może być ustalona samodzielnie w oparciu o swoją wiedzę i doświadczenie. Wartość ta nie musi bowiem być bardzo dokładna. Wystarczy zorientować się na rynku lokalnym i podać wartość w miarę rynkową.