Szkoda wyrządzona przez wózek widłowy - kto zapłaci za naprawę?

Pojazd wolnobieżny a obowiązek ubezpieczenia OC

Tematyka, z którą się Pani do nas zgłosiła, jest problematyczna. Trzeba bowiem wskazać, że praktyka, jak i orzecznictwo sądów w podobnych sprawach nie jest jednolite. Najbardziej istotne jest to, czy wózek widłowy można uznać za pojazd mechaniczny, który powinien posiadać polisę OC. Według przepisów ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Przy czym, jeśli chodzi o posiadacza pojazdu wolnobieżnego, obowiązek ubezpieczenia powstaje od chwili wprowadzenia takiego pojazdu do ruchu. Wprowadzenie pojazdu do ruchu oznacza wprowadzenie go na drogę. Zatem jeżeli wózek widłowy jest przeznaczony jedynie do przewożenia ładunku, np. po magazynie, to nie można go uznać, za wprowadzany do ruchu, a w konsekwencji taki wózek nie będzie podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC ppm). I rzeczywiście bardzo często posiadacze wózków widłowych nie zawierają umów ubezpieczenia OC ppm, wykorzystując je jedynie „wewnętrznie”. Jednak w opisanym przypadku należy uznać, że ów wózek był w ruchu pojazdów, bowiem jego ruch nie odbywał się tylko w magazynie, a również na ogólnie dostępnym parkingu. Dlatego też w mojej ocenie odmowa wypłaty z OC działalności gospodarczej może być skutecznie utrzymana przez sąd.

Niestety wózek nie miał polisy OC takiej jak pojazdy mechaniczne. Zdarza się w praktyce, że ubezpieczyciele odmawiają wypłaty odszkodowania z OC ppm za szkody wyrządzone przez wózki widłowe, powołują się na rzekomy brak funkcji komunikacyjnej takich pojazdów. Sądy nie wypracowały w tej kwestii jednolitego stanowiska, jednak możemy się tu otrzeć chociażby na wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, który dotyczył wprawdzie szkody wyrządzonej przez koparkę, ale można go odnieść także do wózków widłowych. Sąd stwierdził, że „użyte w art. 436 K.c. pojęcie mechanicznego środka komunikacji ujmowane jest zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie szeroko. Jest to w zasadzie każde urządzenie mechaniczne służące celom komunikacji”. Sąd podkreślił, że ani postój pojazdu, rozładowywanie czy też załadowywanie towaru nie pozbawia go celu i cech, dla których został stworzony. „Przepis mówi o ruchu mechanicznego środka komunikacji, a nie o ruchu w czasie komunikacji. Oznacza to, że pojazd co do zasady musi być przeznaczony do komunikacji, a nie wykonywać funkcje związane z komunikacją w czasie zdarzenia będącego podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej”. (sygn. akt: I ACa 750/12).

Do kogo skierować żądanie naprawienia szkody?

W tym konkretnym przypadku ubezpieczyciel działalności gospodarczej odmówił wypłaty ubezpieczenia, zaś wózek posiadał ubezpieczenie OC pojazdów. Musi Pani teraz skierować swoje roszczenia bezpośrednio do sprawcy tego zdarzenia, czyli do kierującego. Powinna Pani skierować do tej osoby pismo z wezwaniem do zapłaty pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego o zapłatę i naprawę wyrządzonej szkody. Powinna Pani wezwać osobę sprawcy uprzednio do naprawy Pani pojazdu pod rygorem wykonania jej na własny koszt. Powinna Pani również w tym wezwaniu wskazać, że w przypadku braku zapłaty, poza złożeniem powództwa, zawiadomi Pani Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny celem wymierzenia kary właścicielowi, który, pomimo obowiązku, nie posiadał ubezpieczenia OC. Kary za to są bardzo dotkliwe.

Podstawą Pani roszczeń w tym przypadku będzie art. 23 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2060 – tekst jedn.), zgodnie z którym „posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu.” Zgodnie zaś z art. 23 ust. 2 omawianej ustawy – przepisy dotyczące obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych stosuje się także do posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, przed jego rejestracją oraz do posiadacza lub kierującego pojazdem historycznym albo pojazdem wolnobieżnym, od chwili wprowadzenia tych pojazdów do ruchu.

Właściciel tego wózka może dochodzić od swojego ubezpieczyciela (tego od działalności) zwrotu poniesionych kosztów na wypłatę odszkodowania dla Pani. Jednakże kwestia tego sporu nie powinna być Pani problemem i proszę swoje roszczenia kierować bezpośrednio do sprawcy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93