Przerwa w karze pozbawienia wolności ze względu na trudną sytuację materialną rodziny

Uprawnienia skazanego

Centralną osobą postępowania wykonawczego jest skazany. Jego uprawnienia jako strony są rozległe. Zgodnie z art. 6 i 7 K.k.w. skazany może:

• składać wnioski o wszczęcie postępowania przed sądem,
• wnosić zażalenia na każde postanowienie wydane w postępowaniu wykonawczym (chyba że ustawa stanowi inaczej),
• składać wnioski, skargi i prośby do organów wykonujących orzeczenie.

Wniosek powinien podpisać i złożyć narzeczony, proszę mu go zatem dostarczyć.

Dwa warianty przerwy w odbywaniu kary

Art. 153 K.k.w. przewiduje dwa warianty przerwy w odbywaniu kary: jeden, gdy zachodzą przesłanki określone w art. 150 § 1 K.k.w., tzn. gdy skazany jest chory na chorobę psychiczną uniemożliwiającą wykonanie kary lub inną ciężką chorobę – wówczas sąd udziela przerwy do czasu ustania przeszkody (przerwa obligatoryjna); drugi, gdy sąd może udzielić przerwy, jeżeli przemawiają za tym ważne względy zdrowotne, rodzinne lub osobiste (art. 153 § 2 K.k.w.). Będzie więc chodzić tutaj o takie okoliczności, które uzasadniają także odroczenie wykonania kary, o czym była już mowa wyżej (patrz też odpowiednio art. 151 § 3 K.k.w. odnośnie okresów przerwy w karze).

Żądanie przerwy w karze pozbawienia wolności dla poprawienia sytuacji materialnej rodziny wymaga, by ta sytuacja nadawała się do poprawienia przez obecność skazanego i jego osobiste starania, inaczej przerwa będzie niecelowa.

Przy orzekaniu co do udzielenia przerwy w karze pozbawienia wolności sąd winien zbadać, czy skazany rokuje wykorzystanie przerwy zgodnie z deklarowanymi celami, zatem również czy rokuje respektowanie prawa, gdyby znalazł się na wolności (tak Sąd Apelacyjny w postanowieniach z dnia 29 listopada 1999 r., II AKz 512/99, KZS 1999/12 poz. 30 i z dnia 7 grudnia 2004 r., II AKzw 745/2004, KZS 2004/12 poz. 39). Istotnym kryterium tej prognozy jest poprzednie funkcjonowanie skazanego w trakcie przerwy lub zezwolenia na czasowe opuszczenie zakładu, jeśli mu takich udzielono, a także poprzedni tryb życia i zachowanie w trakcie odbywania kary – choćby za udzieleniem przerwy przemawiała jego sytuacja osobista lub rodzinna. Gdy tamte przesłanki sprzeciwiają się przerwie, zbędne jest ocenianie tej sytuacji, bo jakakolwiek by była, nie mogłaby spowodować udzielenia przerwy, skoro nie można by w ogóle liczyć na to, że po przerwie skazany wróci do zakładu karnego.

We wniosku powinna Pani wpisać okres przerwy, o jaki będziecie wnioskować. Proszę także uzupełnić adres sądu (właściwy ze względu na miejsce odbywania kary) oraz sygnaturę sprawy. Dołączyć należy akt urodzenia dziecka i opinie, jakie Pani posiada. Dobrze byłoby wskazać, gdzie będzie zatrudniony narzeczony w czasie przerwy i jakie będzie osiągał dochody. Należy bardziej obrazowo opisać sytuację Pani i dziecka, szczegółowo podać wydatki (np. na pieluchy, mleko), a także opisać warunki życia i wymienić, na co brakuje pieniędzy. Może to być pomocne w podjęciu przez sąd decyzji, z uwagi na to, iż będzie badał, czy cele przerwy mogą zostać osiągnięte zgodnie z wnioskiem.

Resocjalizacja skazanego

Na uwagę zasługuje tu jeszcze jeden temat: okoliczności dotyczące resocjalizacji skazanego mają co prawda drugorzędne znaczenie w sprawie o przerwę w karze pozbawienia wolności, ale są brane pod uwagę, gdy stwierdzi się istnienie podstaw do udzielenia przerwy, mogą bowiem prognozować, czy skazany wykorzysta przerwę zgodnie z jej celem (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 16 września 1999 r., II AKz [1] 381/99, KZS 1999/8-9 poz. 61). Niewątpliwą przeszkodą może tu być ukrywanie się narzeczonego i unikanie odbycia kary. Nie oznacza to jednak, że nie powinniście Państwo spróbować.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 18 stycznia 2006 r. (II AKzw 871/2005) „udzielenie przerwy w odbywaniu kary na podstawie przepisu art. 153 § 2 K.k.w. jest zawsze fakultatywne, co oznacza, że nawet spełnienie przesłanek do jej udzielenia nie musi oznaczać uwzględnienia wniosku w tej kwestii. Instytucja przerwy w odbywaniu kary ma charakter wyjątku od zasady nieprzerwanego odbywania kary pozbawienia wolności, a więc przesłanki jej udzielenia powinny być ściśle interpretowane. Ciężar gatunkowy ujemnych skutków osadzenia w zakładzie karnym musi więc być tego rodzaju, że w żaden inny sposób niż przez udzielenie przerwy nie można im zaradzić”.