Co grozi za podrobioną pieczęć na legitymacji szkolnej?

Pani syn został oskarżony o czyn polegający na podrobieniu dokumentu w celu użycia za autentyczny. Czyn ten jest przestępstwem karnym, penalizowanym w art. 270 § 1 Kodeksu karnego. Za popełnienie tego czynu grozi kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tak ukształtowany wymiar kary uprawnia sąd do odstąpienia od wymierzenia kary (art. 59 Kodeksu karnego), co jest dla Pani syna bardzo istotne. Sąd odstępując od wymierzenia kary (tj. kary pozbawienia wolności, grzywny, kary ograniczenia wolności) poprzestaje na orzeczeniu środka karnego, który spełni cele kary.

Warunkiem zastosowania tej instytucji jest wykazanie, iż społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna. Przesłankę tę można tylko stwierdzić na podstawie zebranego materiału dowodowego w sprawie.

Środkami karnymi są – art. 39 Kodeksu karnego:

1. „pozbawienie praw publicznych,
2. zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej,
   1. zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi,
   2. obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu,
3. zakaz prowadzenia pojazdów,
4. przepadek,
5. obowiązek naprawienia szkody,
6. nawiązka,
7. świadczenie pieniężne,
8. podanie wyroku do publicznej wiadomości”.

Należy przyjąć, że chodzi o czyny o drobniejszym charakterze, które ze względu zwłaszcza na stopień ich społecznej szkodliwości nie wymagają surowszego ukarania. W ten sposób w miejsce kary pozbawienia wolności, ograniczenia lub grzywny wejść może odpowiedni środek karny. Aczkolwiek mam wątpliwości, czy sąd uzna, iż stopień społecznej szkodliwości czynu nie jest znaczny.

Lepiej zatem rozważyć wniesienie przed sądem o nadzwyczajne złagodzenia z uwagi na fakt, iż Pani syn jest młodociany. Nadzwyczajne złagodzenie w przypadku gdy czyn jest zagrożony alternatywnymi karami – tak jak w przypadku Pani syna – będzie polegało również na odstąpieniu od wymierzenia kary i w jej miejsce orzeczenie środka karnego.

Zatem skutek tej instytucji jest taki sam jak w przypadku instytucji odstąpienia od orzekania kary, a nie musi być spełniona przesłanka określonego wyżej stopnia społecznej szkodliwości. Wymierzając karę nieletniemu lub młodocianemu sąd kieruje się przede wszystkim tym, aby sprawcę wychować.

Uważam, że bezwzględnej kary pozbawienia wolności Pani syn nie powinien się obawiać, ewentualnie, gdyby sąd orzekł taką karę, to wyłącznie z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby. Również kara grzywny lub ograniczenia wolności może być orzeczona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Zawieszenie wykonania kary polega na tym, że kara nie jest wobec skazanego wykonywana. Sąd daje skazanemu szansę tego rodzaju, że w przypadku gdy w okresie próby i w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby, sprawca nie popełni kolejnego przestępstwa, wówczas kara ta już nie będzie zarządzona do wykonania, i nastąpi zatarcie skazania, co oznacza wykreślenie wpisu z kartoteki karnej. Syn, jeśli zostanie uznany za winnego popełnienia czynu, wówczas nie uniknie wpisu do kartoteki karnej. Zatarcie skazania (wykreślenie) nastąpi po upływie określonego czasu, którego długość będzie zależała od wymierzonej kary.

Jeśli sąd odstąpi od wymierzenia kary zatarcie skazania nastąpi z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia. Natomiast w przypadku orzeczenia kary grzywny czy kary ograniczenia wolności – z upływem 5 lat od wykonania kary, choć sąd na wniosek skazanego może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 3 lat. Natomiast w przypadku kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania zatarcie skazania nastąpi z upływem 6 miesięcy od upływu okresu próby. Okres próby dla sprawcy młodocianego wynosi od 3 do 5 lat.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553