Prawo do opieki na seniorem a prawo do domu, kto ma jakie prawa?

Własność nieruchomości jest niepodważalna – pełnomocnictwo tego nie zmienia

Myślę, że w kwestii domu nie ma się Pani czego obawiać. Wujek nie posiada do niego żadnych praw i nie ma w żaden sposób możliwości wejścia we własność. Z księgi wieczystej jasno wynika, że Pani wraz z rodzeństwem jesteście jedynymi właścicielami nieruchomości, a Państwa tata i babcia posiadają wieczyste prawo korzystania z nieruchomości, przy czym babcia jest wpisana jedynie jako domownik taty. Z treści pełnomocnictw w żaden sposób nie wynika, że wujek jest prawnym opiekunem babci. Ma jedynie prawo w jej imieniu gospodarować jej majątkiem – jej, a nie Państwa. Oczywiście ma według tych pełnomocnictw prawo do występowania w imieniu babci przed sądem, ale żeby uzyskać coś w ten sposób, babcia musi mieć podstawy do działania.

Co wynika z ustanowionej służebności?

Zacznę jednak od służebności. Służebność mieszkania, jaka przysługuje babci, wiąże się z tym, że uprawniona ma prawo korzystać z mieszkania, a więc przyjmować najbliższych, a także gości. Co więcej, zgodnie z art. 301 Kodeksu cywilnego (K.c.): Mający służebność mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci małoletnie. Inne osoby może przyjąć tylko wtedy, gdy są przez niego utrzymywane albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego (…). Dopuszczenie wskazanych osób do korzystania z mieszkania nie wymaga zgody właściciela nieruchomości, z kolei domownicy przyjęci na mieszkanie nie nabywają służebności mieszkania, tylko uprawnienie pochodne do współwykonywania cudzej służebności. Wujek jest osobą, która z uwagi na niedołężność babci pomaga jej przy prowadzeniu jej spraw. Może zatem korzystać z mieszkania w zakresie, w jakim Pani opisała. Pojawianie się w mieszkaniu, a nawet zamieszkiwanie w nim nie powoduje jednak, że wuj ma jakiekolwiek prawa do mieszkania czy nabywa służebność. Co więcej, zgodnie z art. 304 K.c.: Służebności osobistej nie można nabyć przez zasiedzenie. Innymi słowy, po śmierci babci wuj nie będzie mógł w żaden sposób korzystać z mieszkania. Natomiast na chwilę obecną nie mają Państwo możliwości zabronić mu przebywania w domu.

Zamieszkiwanie a prawa do lokalu – co może osoba pomagająca seniorowi?

Jeśli chodzi o zameldowanie – nie daje ono żadnych praw do lokalu. Jednak obecnie zameldowanie dokonywane jest poprzez oświadczenie danej osoby, że mieszka w danym miejscu. Jeśli jeszcze babcia potwierdziła tę okoliczność w urzędzie, to zameldowanie wuj uzyskał. Tak jak pisałam – absolutnie nie rodzi to po stronie wuja żadnych praw ani do mieszkania, ani odrębnych praw do zamieszkiwania. Tu prawo do zamieszkiwania wynika z pomocy babci. Można by się pokusić o wymeldowanie wujka, ponieważ jego stałe miejsce zamieszkania, centrum życiowe znajduje się w Niemczech i myślę, że to udałoby się udowodnić. W tym celu należałoby złożyć wniosek do urzędu gminy o wymeldowanie, powołując się na fakt niezamieszkiwania wujka w mieszkaniu. Dowodem może być samo pełnomocnictwo, w którym wuj jako miejsce zamieszkania wskazuje Niemcy. Poza tym tato może złożyć oświadczenie o braku stałego zamieszkania wujka. Dowodem w takich przypadkach jest także ilość zużywanej wody oraz uiszczane opłaty od gospodarowania odpadami komunalnymi (niewielka ilość lub opłata jedynie za dwie osoby).

Pełnomocnictwo finansowe to nie swoboda dysponowania cudzymi pieniędzmi

Jeśli chodzi o rentę pobieraną przez wujka w imieniu babci – istotnie, nie powinien on jej zawłaszczać. Niestety, w kwestii odzyskania tych pieniędzy, przekazania ich na rzecz babci roszczenia miałaby tylko babcia jako osoba, która udzieliła mu pełnomocnictwa. Natomiast w mojej ocenie Państwo mogą ewentualnie zainteresować sprawą prokuraturę – pobieranie środków pieniężnych babci i nierozliczenie się z nich, niewydatkowanie ich na babcię, to nic innego jak przestępstwo przywłaszczenia. Wuj musiałby udowodnić, że pobrane pieniądze wydatkuje na rzecz babci lub je odkłada na jej koncie aby w razie jej choroby wydawać na jej leczenie.

Źródła:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93