Odprawa czy stan nieczynny – co wybrać?

Co oznacza przeniesienie nauczyciela w stan nieczynny?

Przeniesienie w stan nieczynny nie powoduje wygaśnięcia stosunku pracy. Nauczyciel w stanie nieczynnym nadal traktowany jest jak osoba zatrudniona. Definitywne wygaśnięcie stosunku pracy następuje po zakończeniu sześciomiesięcznego terminu, na jaki nauczyciel został przeniesiony w stan nieczynny.

Nauczyciel przeniesiony w stan nieczynny zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatków socjalnych (wiejskiego i mieszkaniowego), do czasu wygaśnięcia stosunku pracy.

W sytuacji, kiedy nauczycielowi zmniejszono tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć i wynagrodzenie – zgodnie z art. 22 ust. 2a Karty nauczyciela – a dopiero w następnym roku przeniesiono go w stan nieczynny (tak jak w Pani przypadku), to podstawą ustalenia wynagrodzenia jest wynagrodzenie zasadnicze ustalone odpowiednio do posiadanego przez nauczyciela stopnia awansu zawodowego i posiadanych kwalifikacji oraz z uwzględnieniem wymiaru zajęć obowiązkowych nauczyciela z miesiąca przypadającego bezpośrednio przed ograniczeniem zatrudnienia.

Przywrócenie do pracy nauczyciela pozostającego w stanie nieczynnym

Dyrektor szkoły ma obowiązek przywrócenia do pracy w pierwszej kolejności nauczyciela pozostającego w stanie nieczynnym w razie powstania możliwości ponownego podjęcia przez nauczyciela pracy w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony lub na okres, na który została zawarta umowa, w tej samej szkole, na tym samym lub innym stanowisku, pod warunkiem posiadania przez nauczyciela wymaganych kwalifikacji.

Jeżeli więc w Pani szkole powstanie możliwość zatrudnienia nauczyciela na stanowisku zgodnym z Pani kwalifikacjami, to będzie Pani przysługiwało pierwszeństwo w podjęciu pracy na tym stanowisku. Ewentualna odmowa podjęcia pracy spowoduje wygaśnięcie stosunku pracy z dniem odmowy.

Czy nauczyciel pozostający w stanie nieczynnym może podjąć pracę w innej szkole? 

Może Pani podjąć pracę w innej szkole lub w tej, w której Pani pracuje. Takie zatrudnienie może nastąpić na Pani wniosek lub na wniosek dyrektora szkoły, w wypadkach podyktowanych koniecznością realizacji programu nauczania lub zapewnienia opieki w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Taką pracę może Pani podjąć, jeżeli ma Pani odpowiednie kwalifikacje. To dodatkowe zatrudnienie może być w pełnym lub w niepełnym wymiarze.

Należy jednak pamiętać, że w takim przypadku można być zatrudnionym na okres nie dłuższy niż okres stanu nieczynnego. Z upływem 6-miesięcznego okresu przeniesienia w stan nieczynny drugi stosunek pracy nauczyciela ulega rozwiązaniu.

W razie gdyby dyrektor przywrócił Panią do pracy, to ten drugi stosunek pracy ulega rozwiązaniu z mocy prawa w momencie przywrócenia do pracy.

Z tytułu wykonywania pracy nauczycielowi przysługuje wynagrodzenie odpowiednie do wymiaru zajęć, niezależnie od pobieranego wynagrodzenia z tytułu pozostawania w stanie nieczynnym.

To, że wygaśnięcie stosunku pracy powoduje skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy w zakresie świadczeń przedemerytalnych, oznacza, że jeżeli spełnia Pani inne warunki (o nich poniżej) i po wygaśnięciu stosunku pracy będzie Pani co najmniej 6 miesięcy osobą bezrobotną, to może Pani otrzymać prawo do świadczenia przedemerytalnego.

Prawo do świadczenia przedemerytalnego

Prawo do świadczenia przedemerytalnego – stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 12, poz. 1252) – przysługuje osobie, która:

1. do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat – kobieta oraz 61 lat – mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
2. do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub
3. do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych”, i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat – kobieta i 61 lat – mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
4. zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
5. do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub
6. do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Trudno powiedzieć, które rozwiązanie – odprawa czy stan nieczynny – jest korzystniejsze. Stan nieczynny daje szanse na przywrócenie do pracy, jeżeli w ciągu 6 miesięcy dyrektor będzie miał możliwość zatrudnienia nauczyciela na stanowisku zgodnym z Pani kwalifikacjami. W przypadku niezłożenia wniosku o przeniesienie w stan spoczynku Pani stosunek pracy definitywnie ulegnie rozwiązaniu.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19