Bójka w szkole i obrona konieczna

Na czym polega obrona konieczna?

Zasadniczo ocena sytuacji zależy od jej faktycznego przebiegu, ale jeśli opis Pana syna czynem koreluje z rzeczywistością, nauczyciel nie powinien wyciągać negatywnych konsekwencji wobec syna.

Opisany przez Pana przebieg bójki w szkole odpowiada sytuacji nazywanej w prawie obroną konieczną.

Po pierwsze syn stanął w obronie kolegi podczas bójki w szkole, jak Pan określił – bitego przez innego chłopca. Tym samym naraził się na atak ze strony agresora. Dalsze jego postępowanie stanowiło tzw. obronę konieczną.

Każdy czyn zabroniony przez prawo karne stanowi zamach bezprawny. Niewątpliwie naruszenie nietykalności cielesnej bitego ucznia czy też jego godności osobistej było czynem bezprawnym, syn stanął w jego obronie. Obrona konieczna polega na odpieraniu bezpośredniego, bezprawnego i rzeczywistego zamachu na jakiekolwiek dobro chronione prawem. Przez zamach należy rozumieć zachowanie się człowieka, godzące w dobro pozostające pod ochroną prawa. Zamach polega z reguły na działaniu, może on jednak wyrażać się również w zaniechaniu, jeżeli na podmiocie zamachu ciążył obowiązek podjęcia określonego działania. Zamach godzi w dobro pozostające pod ochroną prawa nie tylko wtedy, kiedy dobro to narusza, lecz również wtedy, kiedy mu bezpośrednio zagraża. Podmiotem zamachu, o jakim mowa w art. 25 Kodeksu karnego, może być tylko człowiek.

Obrona kolegi bitego przez innego ucznia - możliwe konsekwencje

Przepis art. 25 upoważnia do odparcia zamachu na jakiekolwiek dobro chronione prawem, a zatem zarówno na dobro własne, jak i na dobro innej osoby (tzw. pomoc konieczna).

Oczywiście oceny wymaga proporcja zastosowanych przez syna działań w stosunku do grożącego niebezpieczeństwa.

Przepisy przewidują możliwość przekroczenia granic obrony koniecznej. Może to być eksces ekstensywny, polegający na naruszeniu warunku bezpośredniości, albo eksces intesywny, polegający na dysproporcji pomiędzy siłą i energią zamachu a siłą i energią obrony, inaczej dysproporcji sił i środków.

Obrona konieczna mieści się w ramach konieczności wtedy, gdy osoba zaatakowana z możliwych w danej sytuacji środków i sposobów obrony przeciw zamachowi wybrała najłagodniejszy spośród skutecznych.

Proszę zrozumieć, że sytuacja przez Pana opisana, która miała miejsce w szkole, nie kwalifikuje się do oceny pod kątem sprawy karnej, ale jeśli zachowanie kolegi, który obecnie czuje się poszkodowany, nosi znamiona długotrwałego znęcania się nad słabszym kolegą – należy spowodować zainteresowanie się sytuacją przez sąd rodzinny.