Dożywocie a prawo do kontaktu z rodziną, co wolno nabywcom nieruchomości?• Data: 09-05-2025 • Autor: Adwokat Katarzyna Bereda |
|
Nasz bliski krewny przekazał umową dożywocia dom swojej córce i zięciowi. Pytanie dotyczy jego prawa jako dożywotnika do odwiedzin krewnych. Nabywcy nieruchomości stanowczo odmawiają nam go odwiedzać, mimo że to człowiek w starszym wieku. Nie mamy z nim żadnego kontaktu, bo jesteśmy przepędzani i zastraszania. Zabraniają nawet wnukom dożywotnika wchodzenia na podwórko. Czy jako najbliższa rodzina możemy coś z tym zrobić? |
.jpg)
|
Prawo własności a prawo do kontaktówJeżeli nieruchomość, w której zamieszkuje domownik, jest własnością osoby trzeciej, to co do zasady osoby obce – bez jej zgody – nie mogą przebywać w nieruchomości. Jednak takie zachowanie, które izoluje domownika od innych osób, powoduje u niego utrudnione funkcjonowanie, może być poczytywane jako znęcanie i sprawę można zgłosić do prokuratury. Taki czyn zabroniony może zostać bowiem zakwalifikowany jako m.in. przestępstwo znęcenia. Czy odmowa kontaktu może być przestępstwem? Znęcanie się w świetle prawaZgodnie bowiem z treścią art. 207 § 1 Kodeksu karnego (K.k.):
Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Istota tego czynu została zatem zawarta w czasownikowym znamieniu „znęca się”, które jest jednak pojęciem szerokim i niedookreślonym i może obejmować różne sposoby zachowania się sprawcy. Katalog tych zachowań jest zatem otwarty i wymaga każdorazowej wnikliwej oceny stanu faktycznego (J.D. Sosnowska, Przestępstwo znęcania się, s. 60). Zdaniem Sądu Najwyższego znęcanie się oznacza działanie albo zaniechanie polegające na umyślnym zadawaniu bólu fizycznego lub dolegliwych cierpień moralnych (psychicznych), powtarzających się albo jednorazowych, lecz intensywnych i rozciągniętych w czasie (wyr. SN z 8.2.1982 r., II KR 5/82, OSNPG 1982, Nr 8, poz. 114; wyr. SN z 24.10.2000 r., WA 37/00, Legalis; wyr. SA we Wrocławiu z 8.3.2012 r., II AKa 388/11, KZS 2012, Nr 6, poz. 41).
Wskazuję także, iż w niniejszej sprawie mogą zostać także spełnione znamiona typu kwalifikowanego. Zgodnie bowiem z art. 207 § 1a K.k.: Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Ocena znęcania jako szczególnie okrutnego zależy od właściwości osobistych danego pokrzywdzonego, jego wrażliwości, a także skutków czynu dla jego psychiki i jest związane przede wszystkim z rodzajem i sposobem zachowania podjętego przez sprawcę. Powinno być analizowane w odniesieniu do konkretnej osoby, relatywnie do jej stanu fizycznego i psychicznego (wyr. SN z 17.12.1970 r., IV KR 199/70, OSNKW 1971, Nr 5, poz. 70). Co można zrobić? Działania prawne i pozaprawneWobec tego proponuję porozmawiać z właścicielem nieruchomości, wskazać na naganność jego zachowania i uprawnienie domownika do posiadania kontaktów i przyjmowania gości – zgodnie z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli to nie poskutkuje, proponuję skierować sprawę do prokuratury, albowiem izolowanie może przybrać znamiona znęcania. PrzykładyPan Marian i zakaz dla wnuków Pan Marian, 82-letni emeryt, kilka lat temu przepisał swój dom synowi i synowej w ramach umowy dożywocia. Zgodnie z ustaleniami miał mieć zapewnione dożywotnie zamieszkanie i opiekę. Jednak po jakimś czasie jego krewni zaczęli skarżyć się, że nie mogą się z nim spotykać. Synowa zaczęła wyrzucać wnuki za bramę, gdy chciały odwiedzić dziadka. Gdy córka pana Mariana próbowała porozmawiać z bratem, została zastraszona i wyproszona z posesji. Pan Marian z dnia na dzień stawał się coraz bardziej zamknięty w sobie. Dopiero po interwencji sąsiadów sprawą zainteresowała się prokuratura.
Pani Helena, 78 lat, przekazała dom swojej córce. Przez pierwsze miesiące wszystko wyglądało dobrze, ale z czasem córka przestała wpuszczać sąsiadów i dalszą rodzinę, twierdząc, że „mama tego nie chce”. Wnuczka zauważyła, że babcia przestała odbierać telefon i nie pojawia się już nawet w ogrodzie. Próby odwiedzin kończyły się wezwaniem policji przez córkę. Po kilku miesiącach wnuczka zdecydowała się złożyć zawiadomienie do prokuratury, podejrzewając znęcanie się psychiczne.
Po śmierci matki, pan Andrzej przepisał cały majątek córce, z którą zamieszkał. Jego pozostałe dzieci – dwóch synów – chcieli zachować z nim relacje, odwiedzać go i wspólnie spędzać święta. Nowi właściciele domu zaczęli jednak systematycznie ich przepędzać, wzywali policję i grozili sądem. Ojciec, choć mieszkał pod tym dachem, bał się protestować, żyjąc w ciągłym stresie. Po konsultacji z prawnikiem bracia złożyli zawiadomienie do prokuratury, powołując się na znęcanie się psychiczne nad osobą zależną. PodsumowanieIzolowanie starszej osoby od bliskich może mieć poważne konsekwencje prawne – nawet jeśli właściciele nieruchomości uważają, że działają zgodnie ze swoimi uprawnieniami. Warto pamiętać, że prawo do kontaktu, szacunek i godność seniora są równie ważne jak prawo własności, a ich naruszanie może być uznane za formę znęcania się. Oferta porad prawnychOferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism w sprawach dotyczących dożywocia, izolacji seniorów i naruszenia prawa do kontaktu z rodziną. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem. Źródła:Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online 
O autorze: Adwokat Katarzyna Bereda Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego. |
.jpg "Zakup części sąsiedniej działki i połączenie nieruchomości w jedną księgę wieczystą, jak to zrobić?")
.jpg "Matka znęca się nad dziećmi, a postępowanie zostało umorzone, jak walczyć o bezpieczeństwo dzieci?")
|
prawnicy z dużym doświadczeniem.
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale
Czy za gapienie się grożą konsekwencje prawne w kontekście nękania i molestowania?
Dożywocie a prawo do kontaktu z rodziną, co wolno nabywcom nieruchomości?
Bezpodstawna zmiana zamków i przywłaszczenie rzeczy w domu rodzinnym
Szantaż intymnymi zdjęciami, jak się bronić i kiedy zgłosić sprawę na policję?
Czy adwokat może powołać się na nielegalne nagranie w sądzie?
Podszywanie się pod inną osobę w internecie, czy grożą mi konsekwencje?
Czy naruszenie tajemnicy korespondencji w rodzinie może podlegać karze?
Przypadkowe wyniesienie towaru i oskarżenie o kradzież, jak bronić się przed oskarżeniami?
Czy działalność menedżera modelek porno w Polsce jest zgodna z prawem?
Jakie konsekwencje za nękanie w internecie?
