Meldunek a prawo do spadku

Czy osoba nie mająca meldunku może otrzymać spadek?

Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego z chwilą śmieci prawa zmarłego przechodzą na jego spadkobierców.

Przejście praw, w tym prawa własności, odbywa się z mocy prawa na spadkobierców ustawowych (lub testamentowych – jeżeli spadkodawca sporządził testament) i nie jest w żaden sposób uzależnione od posiadania meldunku w lokalu będącym przedmiotem spadku czy gdziekolwiek indziej.

Jaki cel ma meldunek?

Wynikający z ustawy z dnia 10.04.1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych obowiązek meldunkowy ma jedynie na celu ewidencje pobytu osób mieszkających w Polsce. Samo zameldowanie w lokalu jest czynnością materialno-teczhniczną organu administracji publicznej i nie tworzy żadnych praw w sferze majątkowej osoby podlegającej meldunkowi.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, „konieczność dokonania zameldowania nie jest uzależniona od stosunków panujących między stronami, nie wpływa na charakter tytułu prawnego do lokalu zamieszkiwanego przez określone osoby. Zameldowanie, jako rejestracja stanu faktycznego nie sankcjonuje tego stanu, jak również nie tworzy jakichkolwiek uprawnień do uzyskania praw do lokalu, skoro dokonanie zameldowania również nie jest uzależnione od przysługiwania tytułu prawnego do lokalu” (sygn. akt IV SA/Wa 903/07)

Reasumując, nabycie spadku następuje z mocy prawa , a spadkobierca nie potrzebuje do otrzymania swojej części spadku posiadać meldunku (może być osobą bezdomną, bez meldunku). Jeżeli w skład spadku wchodzi lokal mieszkalny, nabycie prawa do spadku daje takiej osobie prawo do żądania zameldowania się w takim lokalu.

Kiedy spadkobierca nie może otrzymać spadku?

Jest natomiast kilka przypadków, w których spadkobierca może nie otrzymać spadku.

W przypadku spadkobierców którzy są powołani do spadku w testamencie, odsunięcie od spadku może być wynikiem stwierdzenia nieważności testamentu. W takiej sytuacji, jeżeli spadkobierca testamentowy należy do kręgu spadkobierców ustawowych – to dziedziczy na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 928 Kodeksu cywilnego każdy spadkobierca (zarówno powołany do dziedziczenia na podstawie testamentu, jak i ustawy) może zostać wyłączony od dziedziczenia w przypadku stwierdzenia przez sąd że jest niegodny dziedziczenia.

„Art. 928. § 1. Spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego, jeżeli:

1. dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
2. podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
3. umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

§ 2. Spadkobierca niegodny zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jak by nie dożył otwarcia spadku”.

Ponadto sam spadkodawca może wyłączyć spadkobiercę ustawowego od dziedziczenia, dokonując jego wydziedziczenia w testamencie.