Emerytura polska i renta wdowia z Niemiec

Renta wdowia z Niemiec

Jako wdowa otrzymuje Pani emeryturę po mężu z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych. Renta rodzinna (wdowia) przysługuje, jeżeli zmarły małżonek spełnia wymagany 5-letni okres ubezpieczenia i pobierał już emeryturę. Renta dla wdów może być wypłacana w postaci „małej” lub „dużej” renty.

„Duża” renta wdowia (große Witwen-/Witwerrente) przysługuje, jeżeli wdowa/wdowiec ukończyła/ukończył 45. rok życia lub wychowuje dziecko poniżej 18. roku życia, któremu przysługuje renta sieroca, lub ma na utrzymaniu niepełnosprawne dziecko lub ma zmniejszoną zdolność do zarobkowania. Renta ta wynosi 60% renty z tytułu całkowitego zmniejszenia dochodów zmarłego ubezpieczonego. Jeżeli powyższe warunki nie są spełnione, przysługuje „mała” renta wdowia (kleine Witwen-/Witwerrente). Renta ta wynosi 25 % renty z tytułu całkowitego zmniejszenia dochodów zmarłego ubezpieczonego. Innymi słowy stanowi ona 25% emerytury, którą otrzymywałaby osoba ubezpieczona (Pani mąż).

Dla małżeństw, które zawarły związek małżeński po 31.12.2001, lub w których oboje partnerzy urodzili się po 1.1.1962, istnieje nowe prawo dotyczące dziedziczenia świadczeń. I tak „duża” renta wdowia wynosi już tylko 55%, za to bliscy zmarłego wychowujący dzieci otrzymują dynamiczny dodatek osobistych punktów przeliczeniowych, który zwiększa wysokość renty wdowiej. Wypłata „małej” renty wdowiej ograniczona jest do 24 miesięcy. Granica wieku istotna dla pobierania dużej renty wdowiej jest podnoszona. Dla zgonów po 31.12.2011 będzie ona stopniowo podnoszona z 45. do 47. roku życia w 2029 roku.

Jeśli związek małżeński zawarty został przed 1 stycznia 2002 r. i jeden z małżonków urodził się przed 2 stycznia 1962 r., wówczas wypłacana jest również mała renta bez ograniczeń. Jeżeli osoba pobierająca rentę dla wdów/wdowców ponownie zawrze związek małżeński, traci prawo do renty rodzinnej po osobie zmarłej. Jeśli ponownie zawarty związek małżeński zostanie rozwiązany, może być wypłacana renta dla wdów/wdowców po przedostatnim małżonku. W tym przypadku mogą być doliczone ewentualne uprawnienia nabyte w drugim związku małżeńskim.

Emerytura w Polsce

Jak rozumiem, w Polsce przysługuje Pani emerytura na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 sierpnia 2009 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153, poz. 1227; dalej – ustawa emerytalna).

A zatem w tym przypadku należy zauważyć, ż mamy do czynienia z kwestią zbiegu świadczenia zagranicznego (renty wdowiej) oraz świadczenia polskiego, jakim jest emerytura.

Zbieg świadczeń

Zgodnie z art. 97 ww. ustawy emerytalnej(FUS): „osobom uprawnionym do emerytury lub renty oraz do świadczeń o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych świadczenia przysługujące na podstawie ustawy wypłaca się w wysokości w niej określonej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej”.

Generalnie przepisy z dziedziny koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wprowadzają zakaz kumulacji świadczeń tego samego rodzaju za jeden i ten sam okres ubezpieczenia obowiązkowego. Niemniej jednak emerytury z jednego kraju i renty rodzinną po zmarłym małżonku z innego kraju nie należy uznawać za świadczenie tego samego rodzaju. Potwierdza to linia orzecznicza TSUE, np. wyrok z dnia 7 marca 2013 r., w sprawie C-127/11. Przykładowo nie będą świadczeniami tego samego rodzaju emerytura wypłacana Polsce przez ZUS, która została wyliczona na podstawie przebiegu pracy zawodowej wykonywanej w naszym kraju, oraz niemiecka renta rodzinna wypłacana z racji działalności wykonywanej w Niemczech przez nieżyjącego męża. Polskie uregulowania, a ściślej rzecz ujmując – przepisy ustawy emerytalnej – nie wprowadzają uregulowań, które miałyby wpływ na wysokość lub zawieszenie emerytury bądź renty z FUS w przypadku otrzymywania równocześnie świadczeń zagranicznych (emerytalnych, rentowych, z tytułu inwalidztwa).

Zatem odpowiedź jest twierdząca: tak, pobiera Pani rentę wdowią z Niemiec i emeryturę w Polsce bez zawieszenia czy pomniejszenia któregokolwiek ze świadczeń, ponieważ krajowy przepis dotyczący możliwości zmniejszenia lub zawieszenia emerytury lub renty z FUS-u z powodu otrzymywania świadczeń z innych krajów UE – nie znajduje obecnie zastosowania.