Zrzeczenie się spadku po ojcu na mamę a późniejsze dziedziczenie• Opublikowano: 13-05-2022 • Autor: Radca prawny Wioletta Dyl |
|
Jestem spadkobierca 1/8 części domu. Matka jest właścicielem połowy, a troje rodzeństwa i mama też właścicielami drugiej połowy. Tak wynika to z prawa. Mama chce zamienić się na mieszkanie z dopłatą. Dowiedziała się u pani notariusz, że mieszkanie, na które zamieni dom, będzie nas czworo, czyli mamę i troje rodzeństwa. Cena za dom to 700 tys. zł, z czego cena za mieszkanie to 350 tys. i za dom należy dopłacić 350 tys. Mama wymusiła na rodzeństwie i na mnie także wymusza, żebym się zrzekł części jej mieszkania z racji tego, że chce mieć je dla siebie. Czy takie praktyki są często stosowane i czy po np. śmierci mamy nie będzie należał nam się spadek? Czy przy śmierci któregoś rodzeństwa jego dzieciom nie będzie należał się spadek? Jest mi przykro z powodu postawy mamy. |
|
Umowa o zrzeczenie się dziedziczeniaUmowa o zrzeczenie się dziedziczenia jest jedyną umową dotyczącą spadku po osobie żyjącej – dopuszczalną na gruncie przepisów Kodeksu cywilnego – którą przyszły spadkodawca może zawrzeć ze spadkobiercą ustawowym za swojego życia.
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia nazywana jest także umową o spadek po osobie żyjącej albo negatywną umową o dziedziczenie. Darowizna udziału w spadkuTo oznacza, że Pan i Pana rodzeństwo nie możecie zrzec się spadku na rzecz swojej matki, ponieważ spadkodawca, po którym Państwo dziedziczyliście, już nie żyje. Zatem w grę wchodzi darowizna swojego udziału w mieszkaniu na rzecz matki.
Jeżeli udziały Pana rodzeństwa i Pana stanowiące współwłasność majątkową zostaną przekazane matce i dopełnione zostaną obowiązki zgłoszenia darowizny, to Pana mama nie płaci od niego podatku (I grupa podatkowa).
Należy zwrócić uwagę na dyspozycję art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym „zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli: zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym”. Brak podatkuDarowizna dokonana przez Pana rodzeństwo i Pana na rzecz matki nie podlega zatem podatkowi od darowizny (zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 r., ponieważ darczyńcą będzie osoba bliska – dzieci. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli zaliczamy się do I grupy podatkowej, możemy zostać całkowicie zwolnieni z zapłaty podatku.
Należy jeszcze pamiętać o kwocie dopłaty w wys. 350 tys. zł, gdzie Państwo macie również po 1/8 udziału. Jeżeli cała kwotę chcecie pozostawić matce, to również należy dokonać tego drogą darowizny. Dziedziczenie po śmierci matkiPo śmierci Pana matki, Pan i Pana rodzeństwo dziedziczycie po niej mieszkanie w częściach równych.
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, jeżeli spadkodawca nie zostawił testamentu, zasady dziedziczenia określa kodeks cywilny. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek (tutaj – nie żyje). Dziedziczą oni w częściach równych. Jeśli dziecko lub któreś z dzieci spadkodawcy nie żyje, wtedy ich udział spadkowy przypada wnukom nieżyjącego dziecka spadkodawcy w częściach równych. Zatem jeżeli np. Pana brat nie dożył otwarcia spadku po matce, to jego udział w wysokości 1/4 dziedziczą jego dzieci (np. dwoje), każde po 1/8. PrzykładyAnna, jej brat i siostra odziedziczyli po śmierci ojca dom rodzinny. Każde z nich dostało po 1/8 udziału, natomiast ich matka zachowała połowę własności. Po pewnym czasie matka postanowiła zamienić dom na mieszkanie, do którego trzeba było dopłacić 350 tys. zł. Aby ułatwić sprawę, matka zwróciła się do dzieci z prośbą o przekazanie jej swoich udziałów w nowym mieszkaniu. Anna początkowo odmówiła, obawiając się utraty swojego prawa do spadku w przyszłości, ale ostatecznie pod presją zgodziła się na darowiznę. Po śmierci matki, mimo wcześniejszego przekazania udziału, Anna wraz z rodzeństwem ponownie nabyli prawo do dziedziczenia mieszkania na podstawie przepisów kodeksu cywilnego.
Marek i jego siostra Basia po śmierci ojca stali się współwłaścicielami domu wraz z matką. Matka planowała sprzedaż domu i zakup mniejszego mieszkania, a brakującą kwotę chciała pokryć sama. Poprosiła dzieci, aby przekazały jej swoje udziały w nowym mieszkaniu w drodze darowizny, aby formalnie była jego jedyną właścicielką. Marek zgodził się na darowiznę, jednak już wtedy zastanawiał się, czy nie pozbawia się prawa do spadku. Po kilku latach, gdy matka zmarła, Marek i Basia dziedziczyli po niej całe mieszkanie w częściach równych, ponieważ darowizna udziału nie miała wpływu na dziedziczenie ustawowe po matce.
Katarzyna wraz z rodzeństwem odziedziczyła po ojcu udziały w domu. Matka, która miała już połowę własności, zaproponowała dzieciom, aby zrzekły się swoich udziałów na jej rzecz, by mogła spokojnie zarządzać nieruchomością i w przyszłości ją sprzedać. Dzieci podpisały umowy darowizny swoich udziałów. Po kilku latach matka sprzedała dom i kupiła mieszkanie, na które sama dopłaciła. Gdy zmarła, spadek po niej – czyli całe mieszkanie – ponownie przypadł w częściach równych dzieciom, a udziały zmarłego brata przypadły jego dwójce dzieci, które wstąpiły w jego prawa spadkowe. PodsumowanieSamo przekazanie udziałów w drodze darowizny na rzecz rodzica nie wyklucza prawa do dziedziczenia po nim w przyszłości. Dziedziczenie odbywa się według zasad ustawowych, o ile spadkodawca nie sporządzi testamentu. W przypadku śmierci któregoś z rodzeństwa, jego udział przypada jego dzieciom. Przy podejmowaniu decyzji o darowiźnie warto dobrze rozważyć skutki prawne i rodzinne, aby uniknąć nieporozumień w przyszłości. Oferta porad prawnychMasz wątpliwości związane z dziedziczeniem, darowizną lub podziałem majątku? Skorzystaj z naszej pomocy prawnej online. Szybko i wygodnie uzyskasz profesjonalną poradę dostosowaną do Twojej sytuacji, bez wychodzenia z domu. Źródła:1. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online 
O autorze: Radca prawny Wioletta Dyl Radca prawny, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Udziela porad prawnych z zakresu prawa autorskiego, nowych technologii, ochrony danych osobowych, a także prawa konkurencji, podatkowego i pracy. Zajmuje się również sporządzaniem regulaminów oraz umów, szczególnie z zakresu e-biznesu i prawa informatycznego, które jest jej pasją. Posiada kilkudziesięcioletnie doświadczenie prawne, obecnie prowadzi własną kancelarię prawną. |
|
