Działanie bez upoważnienia i poświadczenie nieprawdy w dokumentach pracowniczych, co za to grozi?

Poświadczenie nieprawdy w dokumencie pracowniczym

Czyny, jakich dopuszcza się Pani mama, spełniają kilka przesłanek, w tym na gruncie prawa cywilnego, ale i karnego.

Przede wszystkim zgodnie z art. 271 Kodeksu karnego (K.k.):

„§ 1. Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

§ 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”

Poświadczanie nieprawdy na dokumentach pracowniczych jest więc przestępstwem.

Nieważność jednostronnej czynności prawnej dokonanej w cudzym imieniu bez umocowania

Natomiast skoro Pani mama nie ma z taty firmą ani umowy o pracę, ani zlecenia, ani nie współpracuje z nim w ramach umowy b2b, to co do zasady w ogóle nie jest uprawniona do wystawiania czegokolwiek, więc tata, jako właściciel, powinien odwołać wszelkie jej oświadczenia woli, które składa jako osoba nieupoważniona.

Proszę zwrócić uwagę na art. 104 Kodeksu cywilnego: „Jednostronna czynność prawna dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu jest nieważna. Jednakże gdy ten, komu zostało złożone oświadczenie woli w cudzym imieniu, zgodził się na działanie bez umocowania, stosuje się odpowiednio przepisy o zawarciu umowy bez umocowania”.

Brak pełnomocnictwa do weryfikacji list obecności pracowników i do ich zwalniania

Skoro mama nie ma od ojca pełnomocnictwa do reprezentowania go przy weryfikacji list obecności jego pracowników, zwalniania jego pracowników, to takie jednostronne zwolnienia czy podpisy są nieważne (traktowane jak nigdy nie złożone).

Jedyny wyjątek, kiedy na podstawie odesłania do art. 103 będziemy mieli do czynienia z sankcją bezskuteczności zawieszonej, zachodzi w przypadku, gdy adresat jednostronnego oświadczenia woli zgodził się na działanie bez umocowania. Co istotne, taka zgoda może zostać wyrażona w dowolnej formie, nawet w sposób dorozumiany. Według przeważającego stanowiska doktryny prawniczej zgoda może zostać wyrażona przed dokonaniem czynności przez rzekomego pełnomocnika, w trakcie jej dokonywania, jak również ex post, po jej dokonaniu. Zgoda wyrażona ex post wchodzi w grę zwłaszcza wówczas, gdy adresat oświadczenia woli dowiedział się o braku umocowania dopiero po złożeniu tego oświadczenia. Skoro zatem ani zwolniony pracownik, ani Pani nie zareagowaliście niezwłocznie po dokonaniu czynności przez mamę, jako osobę nieumocowaną, wskazując na brak prawa do składania przez nią takich oświadczeń, co oznacza ich nieważności, to jeśli doszłoby do sporu, sąd może uznać, że doszło do dorozumianej zgody Pani czy zwolnionego pracownika na jej działanie bez umocowania. Wtedy to stosuje się art. 103 Kodeksu cywilnego: „Jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta”. Skoro tata nigdy nie potwierdził ani zwolnienia, ani wpisów w grafiku co do Pani nieobecności, to nie można mamy oświadczeń traktować jako ważne.

Przechodząc do Pani sytuacji – zgodnie z art. 103 § 2 i 3 Kodeksu cywilnego ma Pani prawo wyznaczyć ojcu termin do potwierdzenia jednostronnych oświadczeń matki. W braku potwierdzenia matka, jako ten, kto zawarł umowę w cudzym imieniu, obowiązana jest nawet do naprawienia szkody wywołanej składaniem przez nią takich jednostronnych oświadczeń bez umocowania.

Są to trudne i złożone procesy, jeśli doszłoby do sprawy w sądzie, ale warto uświadomić i tatę, i matkę, że prawo nie jest obojętne na takie działania.