Kiedy nauczyciel może skorzystać z urlopu zdrowotnego po powrocie do pracy?

Urlop dla poratowania zdrowia

Zgodnie z ustawą Karta Nauczyciela i jej art. 73 ust. 1 „nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu co najmniej 7 lat w szkole, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku”.

Zatem urlop powyższy przysługuje nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony. Oznacza to, że prawo do tego urlopu posiada nauczyciel mianowany lub dyplomowany zatrudniony na podstawie mianowania (art. 10 ust. 5 KN) lub nauczyciel kontraktowy zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 10 ust. 4 KN) – pod warunkiem zatrudnienia w pełnym wymiarze zajęć. Przepis art. 73 ust. 4 KN stanowi, iż siedmioletni staż pracy nauczyciela w szkole powinien przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu dla poratowania zdrowia, z tym że wymóg ten dotyczy wyłącznie udzielenia pierwszego urlopu. Do okresu tego nie wlicza się okresów przerw w pracy, trwających łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy. 

Urlopu dla poratowania zdrowia udziela dyrektor szkoły na wniosek nauczyciela. Wniosek zainteresowanego nauczyciela jest więc konieczną przesłanką formalną zastosowania instytucji urlopu dla poratowania zdrowia. Chociaż decyzja o uwzględnieniu wniosku należy do dyrektora szkoły, to w razie spełnienia przez Panią jako wnioskodawcę ustawowych przesłanek nabycia prawa do urlopu, jego udzielenie jest w zasadzie obowiązkiem pracodawcy, skoro ustawodawca nie posłużył się wyrażeniem „może udzielić”, co czyniłoby decyzję dyrektora szkoły uznaniową, lecz wyrażeniem „udziela”.

Określona z kolei w pragmatyce nauczycielskiej konstrukcja udzielania urlopu wskazuje, że dyrektor szkoły nie tyle wyraża zgodę na udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia, ile udziela takiego urlopu na podstawie orzeczenia lekarskiego. Wynika z tego wniosek, że skutek konstytutywny uprawnienia do urlopu dla poratowania zdrowia powstaje w momencie wydania stosownego orzeczenia lekarskiego (lub decyzji organu odwoławczego), a nie udzielenia urlopu przez dyrektora szkoły. Podważenie potrzeby udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia („cofnięcie uprawnienia” do urlopu dla poratowania zdrowia) może nastąpić jedynie w drodze odwołania od orzeczenia lekarskiego do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy (lub jego decyzji w ramach postępowania odwoławczego).

Przerwa w pracy nauczyciela

Być może dyrektor Pani szkoły interpretuje to tak, że aby nabyć prawo do urlopu dla poratowania zdrowia, musi Pani przepracować co najmniej 7 lat bezpośrednio przed urlopem. Obecnie ma Pani co najmniej roczną przerwę spowodowaną urlopem macierzyńskim i rodzicielskim i dodatkową przerwę spowodowaną zwolnieniem lekarskim w czasie ciąży. Każda taka nieobecność powyżej 6 miesięcy (łącznie 6 miesięcy) przedłuża okres wymaganych 7 lat. Oznacza to, że najwcześniej prawo do urlopu dla poratowania zdrowia mogłaby Pani mieć po upływie roku od powrotu do pracy pod warunkiem zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy.

Jednakże co do zasady można wykorzystać urlop dla poratowania zdrowia bezpośrednio po urlopie rodzicielskim. Przepisy Karta Nauczyciela nie zabraniają skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia bezpośrednio po nieobecności spowodowanej korzystaniem z uprawnień rodzicielskich. Nauczyciel może więc złożyć wniosek o urlop zdrowotny oraz wykonać wymagane badania w dowolnym momencie, także w czasie trwania usprawiedliwionej nieobecności, w tym w czasie urlopu wypoczynkowego.

Należy pamiętać, że nauczyciel ma maksymalnie 30 dni od dnia otrzymania (a nie wystawienia) skierowania na zgłoszenie się na badania do lekarza medycyny pracy wskazanego przez szkołę. 

Rekomendowałabym wystąpienie do dyrektora szkoły o wskazanie, jakich warunków nie spełnia Pani do uzyskania urlopu dla poratowania zdrowia.