Dożywocie a egzekucja z nieruchomości• Autor: Dariusz Kostyra |
|
Mam ustanowioną hipotekę na nieruchomości (dom wolnostojący). Jednocześnie na tej nieruchomości jest ustanowione prawo dożywocia dla rodziców obecnego właściciela. Mam zamiar wszcząć egzekucję przeciwko obecnemu właścicielowi nieruchomości. Co się dzieje z prawem dożywocia w przypadku sprzedaży nieruchomości na licytacji przez komornika? Czy po sprzedaży nieruchomość ta będzie wolna od obciążenia prawem dożywocia, czy raczej obciążenie przechodzi na nowego właściciela nabywającego nieruchomość |
|
Ochrona interesów dożywotnika w razie zbycia nieruchomościPoprzez umowę dożywocia właściciel nieruchomości zobowiązuje się przenieść na nabywcę własność tej nieruchomości. W zamian za to nabywca nieruchomości zobowiązuję się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie. W razie odmiennej umowy powinien on, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
Ponadto umowa o dożywocie może na rzecz dożywotnika ustanowić użytkowanie, służebność osobistą lub rentę, które to również należą do treści prawa dożywocia. Zgodnie z Kodeksem cywilnym dożywocie jest prawem majątkowym osobistym, w związku z tym niezbywalnym i niedziedzicznym. Zawsze wygasa wraz ze śmiercią dożywotnika. Czy zbycie nieruchomości z dożywotnikiem powoduje zmianę dłużnika?Interesy dożywotnika są szczególnie chronione. Prawo dożywocia może być ujawnione w księdze wieczystej. Ochrona interesów dożywotnika przejawia się w tym, że prawo dożywocia obciąża nieruchomość, a zgodnie z artykułem 910 K.c. do takiego obciążenia stosuje się odpowiednio przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych. Ma to bardzo doniosłe znaczenie. W praktyce oznacza to, że takie uregulowanie zapewnia ochronę dożywotnikowi w razie zbycia nieruchomości nabytej na podstawie umowy dożywocia. W związku z tym, że właściciel nieruchomości może nią swobodnie rozporządzać, brak takiego zapisu prowadziłby do tego, że w razie zbycia nieruchomości przez zobowiązanego z umowy dożywocia nabywca nie byłby związany z dożywotnikiem żadnym węzłem obligacyjnym.
Prawo dożywotnika jest więc skuteczne względem każdego właściciela nieruchomości obciążonej dożywociem. Przy czym jest to odpowiedzialność rzeczowa a także osobista, o ile roszczenie stało się wymagalne po przejściu własności nieruchomości na tego nabywcę.
Zbycie nieruchomości zgodnie z powyższymi rozważaniami powoduje zmianę dłużnika. Zwalnia ono zbywcę nieruchomości z zobowiązania. Zobowiązany staje się nabywca. PrzykładyPani Maria kupiła dom na licytacji komorniczej, nie zwróciwszy uwagi na wpis w księdze wieczystej o ustanowionym prawie dożywocia na rzecz starszego pana Jana, ojca poprzedniego właściciela. Po wprowadzeniu się do domu dowiedziała się, że pan Jan nadal ma prawo tam mieszkać i korzystać z nieruchomości, a ona jako nowa właścicielka musi respektować jego prawa.
Pan Tomasz odziedziczył po ojcu zadłużony dom, obciążony hipoteką i prawem dożywocia dla swojej macochy. Wierzyciel wszczął egzekucję z nieruchomości, która została sprzedana na licytacji. Nowy nabywca, choć nie był spokrewniony z dożywotniczką, został zobowiązany do zapewnienia jej dalszego utrzymania zgodnie z postanowieniami umowy dożywocia.
Małżeństwo Kowalskich kupiło dom po okazyjnej cenie od właściciela będącego w trudnej sytuacji finansowej. Dopiero po zakupie odkryli, że w księdze wieczystej wpisano prawo dożywocia na rzecz teściowej sprzedającego. Nowi właściciele musieli zaakceptować obecność starszej pani w domu i wywiązywać się z obowiązków wynikających z umowy dożywocia. PodsumowaniePrawo dożywocia zapewnia silną ochronę interesów dożywotnika, nawet w przypadku sprzedaży nieruchomości w toku egzekucji komorniczej. Obciążenie to wiąże się bezpośrednio z nieruchomością i jest skuteczne wobec każdego jej właściciela, niezależnie od tego, czy nabył ją w drodze umowy cywilnej, czy na licytacji. Nowy właściciel musi respektować prawa dożywotnika, co może oznaczać konieczność zapewnienia mu utrzymania lub tolerowania jego zamieszkiwania w nieruchomości. Dlatego przed nabyciem takiej nieruchomości warto dokładnie sprawdzić księgę wieczystą i być świadomym ewentualnych obowiązków wynikających z prawa dożywocia. Oferta porad prawnychPrawo dożywocia zapewnia silną ochronę interesów dożywotnika, nawet w przypadku sprzedaży nieruchomości w toku egzekucji komorniczej. Obciążenie to wiąże się bezpośrednio z nieruchomością i jest skuteczne wobec każdego jej właściciela, niezależnie od tego, czy nabył ją w drodze umowy cywilnej, czy na licytacji. Nowy właściciel musi respektować prawa dożywotnika, co może oznaczać konieczność zapewnienia mu utrzymania lub tolerowania jego zamieszkiwania w nieruchomości. Dlatego przed nabyciem takiej nieruchomości warto dokładnie sprawdzić księgę wieczystą i być świadomym ewentualnych obowiązków wynikających z prawa dożywocia. Źródła:1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online 
O autorze: Dariusz Kostyra Prawnik specjalizujący się w zagadnieniach związanych z prawem cywilnym oraz rodzinnym. Zakończył już współpracę z serwisem eporady24.pl. |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale
Cesja kredytu na faktycznego kredytobiorcę 
