Zniszczony akt własności ziemi

Jak uzyskać dokument utracony w pożarze?

Pierwszą czynnością, jaką powinno się zrobić w tej sytuacji, to poszukać aktu własności ziemi w jednostce, która go wydała lub w jej następczyni (np. w gminie), a jeśli to nie przyniesie spodziewanego efektu, to w archiwum państwowym. Jeśli jednak w ten sposób nie uda się ustalić treści aktu, to należy postąpić zgodnie z instrukcją przedstawioną poniżej.

Powództwo do sądu o ustalenie treści utraconego dokumentu celem ustalenia rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości

Należy wnieść powództwo do sądu o ustalenie treści dokumentu na podstawie art. 189 K.p.c. Proces ten zmierza do ustalenia rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości. Wszczęcie procesu następuje na skutek wytoczenia powództwa przez uprawnioną osobę. Sąd nie może działać w takiej sytuacji z urzędu. Powództwo o ustalenie może wytoczyć osoba uprawniona do złożenia wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej (np. właściciel nieruchomości).

Żądanie zawarte w pozwie powinno być właściwie sformułowane, czyli tak, aby sąd wieczystoksięgowy, dokonując wpisu zgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy na podstawie wyroku sądu cywilnego, nie miał wątpliwości, komu dane prawo majątkowe na nieruchomości przysługuje. Żądanie pozwu powinno zatem wskazywać, kto nabył własność nieruchomości na mocy aktu własności ziemi.

Pozew o ustalenie powinien być należycie opłacony. Zgodnie z przepisem art. 13 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) opłata jest stosunkowa i wynosi 5% wartości przedmiotu zaskarżenia, nie mniej jednak niż 30 zł i nie więcej niż 100 000 zł.

Postępowanie przed sądem wieczystoksięgowym

Rozstrzygnięcie sprawy odbywa się jawnie, na rozprawie, po której sąd cywilny wydaje wyrok. Postępowanie dowodowe nie podlega co do zasady ograniczeniom, w przeciwieństwie do postępowania toczącego się przed sądem wieczystoksięgowym, którego wyrok może uwzględniać powództwo lub je oddalać. Sąd cywilny jest związany żądaniem pozwu (przepis art. 321 § 1 K.p.c.).

Wyrok ten podlega zaskarżeniu na zasadach ogólnych. Warunkiem dopuszczalności apelacji jest zachowanie przewidzianej prawem formy (rygory z art. 126 i art. 368 § 1 pkt 1-5 K.p.c.) oraz terminu jego wniesienia (tj. dwa tygodnie od doręczenia stronie wyroku z uzasadnieniem, a jeżeli strona nie żądała uzasadnienia, to w terminie trzytygodniowym od ogłoszenia sentencji), a także opłacenie środka zaskarżenia wpisem sądowym. Niespełnienie tych warunków prowadzi do odrzucenia apelacji.

Wniosek o założenie księgi wieczystej podlega opłacie w wysokości 60 zł na podstawie przepisu art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach w sprawach cywilnych.

Orzeczenie sądu cywilnego ustalające treść aktu własności

Prawomocne orzeczenie sądu cywilnego ustalające treść aktu własności stanowi dowód przed sądem wieczystoksięgowym, iż osoba składająca wniosek jest właścicielem nieruchomości. Na podstawie takiego wyroku sąd wieczystoksięgowy dokona wpisu właściciela do księgi wieczystej.

Podstawę porady stanowią przepisy wskazane w jej treści.