Czy koło gospodyń wiejskich może zarabiać na najmie budynku od gminy?

Możliwość osiągania przychodów przez KGW z najmu

Artykuł 24 ust. 1c ustawy o kołach gospodyń wiejskich (dalej „ustawa”) wskazuje, że: Koła gospodyń wiejskich prowadzą uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów, w przypadku gdy: (…) osiągają przychody wyłącznie z tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych, (…). Dodatkowo w § 4 ust. 2 pkt 2 statutu (załącznik do ustawy), wskazano: Koło może prowadzić działalność zarobkową i uzyskiwać przychody z tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych (…). To oznacza, że gdyby koło gospodyń wiejskich posiadało w swoim majątku nieruchomość, mogłoby ją wynajmować i pobierać z tego wynagrodzenie, czyli prowadzić działalność zarobkową w tym zakresie.

Wynajem budynku niebędącego własnością KGW, kwestia uzyskiwanego dochodu

Z uwagi na fakt, iż zajmowana obecnie przez KGW nieruchomość nie stanowi jego własności, a jedynie została użyczona przez gminę, takie zarobkowanie powinno być uzgodnione z właścicielem i spisane w aneksie. Jeżeli gmina wyrazi zgodę, aby KGW podnajmowało nieruchomość oraz pobierało z tego tytułu wynagrodzenie, nie widzę przeciwwskazań.

Jeżeli gmina zadecyduje, aby koło gospodyń wiejskich pobierało z tytułu najmu wynagrodzenie, to moim zdaniem czynsz powinien być płacony do gminy, a ta powinna przekazywać te środki w ramach dotacji.

Jeżeli chcą Państwo tę kwestię rozwiązać całościowo, należy:

• Podpisać aneks, który regulował będzie warunki udostępnia budynku osobom trzecim, i zawrzeć w nim zapis, że dochody, jakie otrzymuje koło gospodyń wiejskich z udostępniania pomieszczeń, stanowią dotację udzieloną przez gminę.
• W zakresie dotacji, moim zdaniem, powinna zostać podjęta uchwała rady gminy, albowiem jest to rozporządzanie majątkiem gminy i to rada gminy ma kompetencje w tym zakresie.
• Na samo użyczenie wystarczy zgoda burmistrza, zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami: Gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
  

Kompetencje burmistrza i rady gminy

Art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym wskazuje, że: Do wyłącznej właściwości rady gminy należy: (…) 9) podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących: a) zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej (…); uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy. Ustawodawca przyznał organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego wyłączną właściwość do podejmowania uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu. Jednocześnie katalog spraw, w których organ stanowiący władny jest do podejmowania uchwał w sprawach majątkowych gminy ma charakter zamknięty. Nie mieści się w nim użyczenie jako czynność nieprzekraczająca zakres zwykłego zarządu. Oddając nieruchomość w użyczenie wójt (burmistrz, prezydent miasta) działa samodzielnie w ramach ustawowego uprawnienia do gospodarowania mieniem gminy i nie potrzebuje zgody rady gminy na dokonanie tej czynności. 

Wnioski

• Na tym etapie KGW nie może czerpać dochodu z najmu, albowiem nieruchomość nie stanowi własności Koła, nie jest składnikiem jego majątku, a taki warunek stawia ustawa o kołach gospodyń wiejskich (art. 24 ust. 1c).
• Dochód z dotychczasowego najmu powinien zostać przekazany do gminy – do właściciela nieruchomości.
• Gmina musi wyrazić zgodę na piśmie na najem, ponieważ nieruchomość do niej należy. Kwestia, kto otrzymuje czynsz z najmu, również winna zostać uregulowana poprzez stosowny zapis, że gmina otrzymuje środki, albo że KGW otrzymuje środki, w zależności na co rada gminy wyrazi zgodę.
• Zapis w aneksie, że opłaty wnoszone przez osoby trzecie z tytułu korzystania z nieruchomości stanowią dochód KGW, byłby niedopuszczalny, albowiem KGW nie posiada w swoich środkach majątkowych rzeczonej nieruchomości. A wpływy z czynszu należą wprost do gminy, jako właściciela nieruchomości.
• Burmistrz mógłby przekazywać pieniądze wpływające do kasy miejskiej z tytułu najmu budynku użyczonego KGW jedynie za zgodą rady gminy – zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym wymagana jest uchwała rady gminy.
• Gmina może udzielać dotacji KGW zarówno z własnej inicjatywy, jeżeli podejmie taką decyzję, jak i z wniosku KGW. Rekomendowałabym Kołu wystąpić z wnioskiem o dotację.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich - Dz. U. z 2025 r., poz. 310
2. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - Dz.U. 1997 nr 115 poz. 741
3. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - Dz.U. 1990 nr 16 poz. 95