.
Udzieliliśmy ponad 131,7 tys. porad prawnych i mamy 14 830 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Zmiana stanowiska w okresie ochronnym, jakie prawa przysługują pracownikowi?

• Data: 25-11-2024 • Autor: Radca prawny Katarzyna Talkowska-Szewczyk

Jestem pracownikiem w okresie ochronnym do września 2024, zatrudnionym od 20 lat na stanowisku dyrektorskim. Obecnie z uwagi na zmianę zarządu w instytucji przeprowadzana jest zmiana organizacyjna, moje biuro zostanie połączone z księgowością i będzie podlegać głównej księgowej. Wiem, że pewnie jutro otrzymam porozumienie stron na zmianę stanowiska (dwa stopnie w dół) i znaczne obniżenie pensji z wyrównaniem do obecnej pensji. Czy mogę nie przyjąć tego porozumienia i jakie mogą być tego konsekwencje? Nadmieniam, iż nie chcę przechodzić na emeryturę, planowałam jeszcze pracować w tym miejscu jeszcze ze 3–4 lata.


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Zmiana stanowiska w okresie ochronnym, jakie prawa przysługują pracownikowi?

Zmiana umowy z pracownikiem w okresie ochronnym

Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy „pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku”. Istotny dla Pani jest przepis art. 43 Kodeksu pracy, który stanowi, że „pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi, o którym mowa w art. 39, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy”.

 

Przepis ten jest wyjątkiem od przewidzianego w art. 39 zakazu wypowiadania umowy pracownikom w wieku przedemerytalnym. Jak wyjaśnił SN w wyroku z 28.04.2016 r., sygn. akt I PK 127/15 I, przez „zasady wynagradzania” z art. 43 pkt 1 należy rozumieć wynikające z przepisów prawa pracy reguły określające wysokość oraz zasady przyznawania pracownikom stawki wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, a także innych (dodatkowych) składników wynagrodzenia (art. 78 § 2). Przepis ten nie obejmuje zasad przyznawania innych świadczeń związanych z pracą, w tym odprawy emerytalno-rentowej. Sąd Najwyższy stwierdził także, że skoro wyłączenie ochrony przedemerytalnej obejmuje tylko wprowadzenie nowych zasad wynagradzania, to nie dotyczy ono innych warunków zatrudnienia, w tym norm czasu pracy.

Wypowiedzenie zmieniające

Przepis art. 43 zawiera zamknięty katalog przesłanek uzasadniających dokonanie wypowiedzenia zmieniającego pracownikowi, o którym mowa w art. 39. Są to:

  • wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy;
  • stwierdzona orzeczeniem lekarskim utrata zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy;
  • niezawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania dotychczasowej pracy.

Jednocześnie należy mieć na względzie, że zgodnie z art. 24113 § 2 przy wypowiedzeniu dotychczasowych warunków umowy o pracę, z uwagi na wejście w życie mniej korzystnych dla pracowników postanowień układu zbiorowego pracy, nie mają zastosowania przepisy ograniczające dopuszczalność wypowiadania warunków takiej umowy. Przepis ten stosuje się także, odpowiednio, do regulaminu wynagradzania, jak również w przypadku dostosowywania warunków zatrudnienia do postanowień układu zbiorowego pracy obowiązującego po upływie roku od dnia przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

 

W zakresie art. 43 pkt. 1 ustawodawca wyraźnie ograniczył wyłączenie zakazu wypowiedzenia warunków pracy i płacy pracownikowi w ochronnym wieku „przedemerytalnym” do wypadku wprowadzenia nowych zasad wynagradzania za pracę (dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy). Jednocześnie należy zaznaczyć, że w przepisach prawa pracy ustawodawca niejednokrotnie wyraźnie rozróżnia zasady lub warunki wynagradzania za pracę od zasad lub warunków przyznawania innych świadczeń. W związku z tym w wyroku z 29.04.2016 r., sygn. akt I PK 127/15 , Sąd Najwyższy prawidłowo przyjął, że „przez «zasady wynagradzania» . należy rozumieć wynikające z przepisów prawa pracy reguły określające wysokość oraz zasady przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, a także innych (dodatkowych) składników wynagrodzenia, jeżeli zostały one przewidziane z tytułu wykonywania określonej pracy. Tym samym art. 43 pkt.1 k.p. nie obejmuje zasad przyznawania innych świadczeń związanych z pracą, np. odpraw pieniężnych w związku z przejściem pracownika na emeryturę lub rentę  . Nie powinno budzić wątpliwości, że „skoro art. 43 k.p. wprowadza wyjątek od zasady ochrony przed wypowiedzeniem pracowników w wieku przedemerytalnym, to przy jego wykładni należy kierować się zasadą niedokonywania rozszerzającej wykładni wyjątków” .

 

Wobec powyższego jeżeli zachodzą przesłanki wskazane w omawianym przepisie, tj. zmiana w zakresie wszystkich pracowników, w tym pracowników pracujących w tym samym dziale co Pani, to niestety pracodawca mimo ochrony może dokonać wypowiedzenia zmieniającego. Natomiast nie musi się Pani zgadzać na porozumienie zmieniające. Proszę pamiętać, że porozumienie oznacza Pani zgodę.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przykłady

Kierownik działu technicznego w wieku przedemerytalnym
Pani Anna, zatrudniona w dużej firmie budowlanej, była kierownikiem działu technicznego przez ponad 15 lat. Po zmianach organizacyjnych pracodawca zaproponował jej przeniesienie na stanowisko asystenta technicznego z niższym wynagrodzeniem, uzasadniając to nową strukturą działu. Anna nie zgodziła się na podpisanie porozumienia zmieniającego, więc pracodawca zastosował wypowiedzenie zmieniające. Sprawa trafiła do sądu, gdzie Anna wykazała, że zmiana stanowiska była nieuzasadniona, ponieważ jej zakres obowiązków praktycznie się nie zmienił. Sąd przyznał jej rację, unieważniając wypowiedzenie.

 

Zmiana stanowiska z powodu reorganizacji finansów
Pan Krzysztof, główny specjalista w dziale finansów firmy, został objęty ochroną przedemerytalną. Pracodawca postanowił połączyć działy finansowy i kontrolingu, proponując mu stanowisko kontrolera danych finansowych – z niższym wynagrodzeniem i mniejszym zakresem odpowiedzialności. Pan Krzysztof odmówił podpisania porozumienia. Po negocjacjach udało mu się wywalczyć utrzymanie dotychczasowej pensji przez 12 miesięcy w ramach wypowiedzenia zmieniającego, co pozwoliło mu spokojnie dotrwać do emerytury.

 

Rezygnacja z funkcji dyrektora regionalnego
Pani Barbara, dyrektor regionalny w sieci handlowej, dowiedziała się, że jej stanowisko zostanie zlikwidowane w wyniku centralizacji zarządzania. Zaproponowano jej przejście na stanowisko kierownika sklepu, co oznaczało dwukrotną redukcję pensji. Pani Barbara odmówiła podpisania porozumienia i złożyła pozew do sądu pracy, argumentując, że zmiana stanowiska była podyktowana osobistymi animozjami nowego zarządu. Po kilku miesiącach sąd przywrócił jej dotychczasowe warunki pracy, uznając, że reorganizacja była pozorna.

Podsumowanie

Zmiana stanowiska w okresie ochronnym wymaga od pracodawcy szczególnej ostrożności i musi być zgodna z przepisami Kodeksu pracy. Pracownik ma prawo odmówić podpisania porozumienia zmieniającego, co może skutkować wypowiedzeniem zmieniającym. Kluczowe jest jednak, aby zmiany były uzasadnione i obejmowały ogół pracowników lub grupę, do której należy pracownik. W przypadku wątpliwości warto skorzystać z porady prawnej, by odpowiednio zabezpieczyć swoje prawa.

Oferta porad prawnych

Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub wsparcia w przygotowaniu pisma, opisz swój problem w formularzu pod artykułem – nasi eksperci chętnie Ci pomogą! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2016 r., sygn. akt I PK 127/15

 

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Radca prawny Katarzyna Talkowska-Szewczyk

Członek Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu.

Absolwentka Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz studiów podyplomowych – Prawo medyczne i bioetyka na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydziale Prawa i Administracji w Krakowie. Radca prawny z wieloletnim doświadczeniem zawodowym zdobywanym w kancelariach prawnych będących liderami w branżach medycznych, odszkodowawczych oraz windykacyjnych. Aktywność zawodową łączy z działalnością pro bono na rzecz organizacji pozarządowych. Posiada umiejętności lingwistyczne poparte certyfikatami. Od 1 października 2019 roku rozpoczęła studia doktoranckie na Uniwersytecie Wrocławskim w Zakładzie Postępowania Cywilnego. Przedmiotem naukowych zainteresowań i badań jest prawo medyczne. Nieustannie podnosi swoje kompetencje zawodowe uczestnicząc w konferencjach, seminariach i szkoleniach. Specjalizacja: prawo medyczne, prawo cywilne (prawo pracy, prawo rodzinne), prawo oświatowe oraz ochrona danych osobowych.

https://www.linkedin.com/in/paulina-olejniczak-suchodolska-84b981171/


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy prawnika »

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu