Żądanie przywrócenia stanu poprzedniego

Naruszenie prawa własności

Istotnym z punktu widzenia Pana interesu jest przepis art. 222 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

„Art. 222. § 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.”

W Pana przypadku zasadnym jest powołanie się na § 2, albowiem nie doszło do pozbawienia Pana przysługującego prawa własności, a jedynie na jego naruszeniu.

Zasadnym jest wystąpienie z pismem w którym wskazać należy na możliwość wystąpienia do sądu z pozwem o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń w przyszłości.

Żądanie usunięcia skutków naruszenia i dochodzenie jej naprawienia w drodze powództwa odszkodowawczego

Przywrócenie stanu zgodnego z prawem polega przede wszystkim na usunięciu się z cudzej nieruchomości, ale także na usunięciu skutków naruszenia (np. na zasypaniu rowu, dziur). Jeżeli, mimo usunięcia ograniczeń lub utrudnień, powstała szkoda, można dochodzić jej naprawienia tylko w drodze powództwa odszkodowawczego. Dochodzenie odszkodowania następuje na zasadach ogólnych (art. 415 i n. Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z art. 361 Kodeksu cywilnego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Celem przykładu wskazać należy na poniższe orzeczenie Sądu Najwyższego.

„W praktyce oznacza to np., że w razie niemożności prowadzenia przez kogoś działalności w lokalu, który w uzgodnionym terminie nie został wyremontowany przez zobowiązanego to szkodą jest utrata spodziewanego zysku, a nie uszczuplenie majątkowe w kwocie uiszczonego czynszu w wykonaniu umowy najmu lokalu wiążącej go z osobą trzecią” (zobacz wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 30 października 2002 r., V CKN 1322/2000).

Jak wskazywano w orzecznictwie, wykazanie szkody w postaci lucrum cessans wymaga udowodnienia tak dużego prawdopodobieństwa osiągnięcia korzyści majątkowej, że rozsądnie rzecz oceniając, można stwierdzić, iż poszkodowany na pewno uzyskałby korzyść, gdyby nie wystąpiło określone zdarzenie (zobacz wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 26 stycznia 2005 r., V CK 426/2004).

Jak pokazuje orzecznictwo i literatura przedmiotu w analogicznych do Pana sytuacjach, należy brać tu pod uwagę osobisty stosunek do określonych składników mienia.

Konstatując wszystko powyższe, przysługuje Panu prawo wystąpienia z pozwem o przywrócenie stanu poprzedniego i zaprzestanie naruszenia. Zakres dochodzonego roszczenia w znacznym stopniu uzależniony jest przede wszystkim od okoliczności danej sytuacji i tego, jakie było przeznaczenie rzeczy, która uległa zniszczeniu, a nadto, czy rzecz taka była przedmiotem osobnego źródła dochodu.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 30 października 2002 r., V CKN 1322/2000
3. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 26 stycznia 2005 r., V CK 426/2004