Wymiar urlopu wypoczynkowego dla absolwenta studiów, który kilka lat pracował

Od czego zależy wymiar urlopu?

Wymiar urlopu wynosi zgodnie z art. 154 Kodeksu pracy:

1. 20 dni – jeśli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
2. 26 dni – jeśli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Decydujące znaczenie ma więc pojęcie okresu zatrudnienia.

Okresy nauki od których zależy wymiar urlopu

Zgodnie z art. 155 Kodeksu pracy „do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wlicza się z tytułu ukończenia:

1. zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
2. średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
3. średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
4. średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
5. szkoły policealnej – 6 lat,
6. szkoły wyższej – 8 lat.

Okresy nauki, o których mowa w pkt 1-6 nie podlegają zsumowaniu”.

„Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika” (art. 155 § 2).

Tyle mówią przepisy. W praktyce zdarza się, że ktoś pracuje przed studiami i jednocześnie uczęszcza np. do szkoły policealnej. W takim wypadku jeśli dana osoba skończyła szkołę wyższą, to do 8 lat (za ukończenie szkoły wyższej) wliczamy okres zatrudnienia przed podjęciem studiów, niezależnie od tego, czy dana osoba w trakcie tego zatrudnienia (zanim rozpoczęła naukę na studiach) uczyła się, czy nie.

Wynika to z samych przepisów.

1. Po pierwsze, art. 155 Kodeksu pracy mówi, iż „do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia (…) szkoły wyższej 8 lat”. A więc najpierw patrzymy, ile pracownik pracował i jeśli praca nie była wykonywana równocześnie ze studiami, to do okresu, kiedy pracował, wliczamy (doliczamy) 8 lat.
2. Po drugie – jak mówią przepisy, okresy nauki nie podlegają zsumowaniu. A więc okresy nauki, a nie okres nauki w szkole wyższej i okres pracy przed ukończeniem szkoły wyższej. Te mogą podlegać zsumowaniu. Zsumowaniu nie może podlegać jedynie okres, który dolicza się za ukończenie np. szkoły wyższej i okres faktycznej jednoczesnej pracy w czasie studiów (art. 155 § 2).

Wreszcie, argumentacja kadrowej jest zdaje się taka, iż okresu pracy w czasie, gdy uczył się Pan w szkole policealnej, nie wlicza się do okresu zatrudnienia, ponieważ praca przed studiami była wykonywana równocześnie z nauką. A zatem – według takiego rozumowania – osoba, która pracowała przed studiami 2 lata i jednocześnie się nie uczyła (np. w szkole policealnej), a następnie ukończyła szkołę wyższą, może sobie wliczyć do tych 2 lat okresu zatrudnienia kolejne 8 lat (2 + 8), a osoba, która pracowała przed studiami i jednocześnie się uczyła (a więc musiała włożyć znacznie większy wysiłek niż osoba, która przez 2 lata tylko pracowała), a potem poszła na studia i je skończyła, już nie. Absurdalność takiego rozumowania należy pozostawić bez komentarza.

By wykazać brak logiki w rozumowaniu kadrowej, wystarczy analiza przepisu, niemniej przytaczam też poglądy z literatury.

Pobieranie nauki łącznie z zatrudnieniem

W. Muszalski, Kodeks pracy. Komentarz, wyd. 7, komentarz do art. 155, Nb 6:

”W przypadku gdy pobieranie nauki było łączone z zatrudnieniem, przepis art. 155 §2 ustanawia zasadę, że przy określaniu okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się jedynie okres nauki albo okres pracy, w zależności od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika”.

Autor podaje następujący przykład:

„Po ukończeniu szkoły średniej ogólnokształcącej pracownik rozpoczął pracę zawodową, a po roku zatrudnienia podjął studia zaoczne i po 5 latach ukończył szkołę wyższą. Przy określaniu stażu pracy w związku z ukończeniem szkoły wyższej należy dokonać dwóch wyliczyć [chodzi o to, że można obliczyć okres zatrudnienia na dwa sposoby]

• w pierwszym do okresu wynikającego z tytułu ukończenia szkoły średniej należy dodać okresy zatrudnienia po jej ukończeniu (4 + 6);
• w drugim do okresów pracy przed podjęciem nauki w szkole wyższej należy dodać okres określony w art. 155 § 1 dla tego rodzaju szkoły (1 + 8).

[A więc autor wskazuje dokładnie Pana przypadek.]

Okresy związane z ukończeniem poszczególnych szkół a staż pracy

Po porównaniu wyników tych wyliczeń można określić, w którym przypadku staż pracy jest dłuższy, a tym samym korzystniejszy dla pracownika w rozumieniu art. 155 §2” (akurat w tym przypadku bardziej opłacało się inne rozwiązanie, niemniej jest to bez znaczenia w sprawie).

J. Wratny, Kodeks pracy. Komentarz, wyd. 4, komentarz do art. 155:

„Bierze się zawsze pod uwagę wyłącznie liczbę lat odpowiadającą najwyższemu osiągniętemu poziomowi wykształcenia, a więc tylko jeden okres nauki, mianowicie najdłuższy przewidziany w art. 155 § 1”.

Oznacza to, iż interesuje nas wyłącznie jeden okres nauki (ukończenia szkoły wyższej) – pozostałe (wcześniejsze) okresy nas nie interesują. Jeśli pracownik podjął pracę w czasie poprzednich okresów nauki, to oczywiście te okresy wliczają się do okresu zatrudnienia.

M. Gersdorf, K. Rączka, J. Skoczyński, Najnowsze wydanie: Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2008, wyd. 9:

„Okresy nauki nie podlegają sumowaniu, lecz są przez dalszą naukę przynajmniej częściowo absorbowane. Pracownik, który ukończył studia wyższe, a poprzednio uczęszczał na przykład przez 6 lat do szkoły policealnej, może mieć zwiększony wymiar urlopu tylko o 8 lat „(proszę zwrócić uwagę na sformułowanie „zwiększony o 8 lat” a nie „zwiększony 8 lat”).

M.T. Romer Maria, Prawo pracy. Komentarz, Warszawa 2005, wyd. 2, s. 1052:

„Okresy związane z ukończeniem poszczególnych szkół nie podlegają sumowaniu; w stażu uwzględnia się tylko jeden – korzystniejszy okres″.